Dikt

Øyvind Rimbereid:

Hvorfor hjerte nummer to

Gyldendal

Øyvind Rimbereid er ei særmerkt røyst i norsk litteratur. Han er noko heilt for seg sjølv, ei svart svane.

Alt etter å ha lese eit par liner vert ein var at dette er Øyvind Rimbereid og ingen annan, og fleire av diktbøkene er skrivne på sjølvmedviten stavangerdialekt.

Slik er det òg med årets samling, Hvorfor hjerte nummer to. Sjå berre på opningsdiktet: «Nå som det igjen e kveld,/ klyppe eg med sakså mi i sløret framfor meg,/ så bler det igjen ein liden gløtt.» Tittelen vekkjer minne om den mykje omtala essaysamlinga Hvorfor ensomt leve (2006), og sjølv titlane er særmerkte hjå diktaren, kanskje av di det er noko gamalt høgtideleg over dei.

Substansfylt

Det er ei omfattande bok han har skrive, med mange substansfylte, ekspansive dikt. Etter Stein Mehren er Øyvind Rimbereid lyrikaren som verkeleg meistrar langdiktet, og det kjennest frigjerande i eit land der gjerne det korte, lyriske dikt vert dyrka.

Diktverket samlar seg rundt den unge guten Jim, og mora og tanta, og sjølvsagt ei ung jente, Thea. Tilhøvet til Thea utviklar seg etter kvart til ei kjærleikshistorie, eit dikt i diktet. Vi møter eit inntrykksvart gutesinn, som undrar seg over så mykje rart, og som famlar seg fram i tilværet: «Så komme regnet, igjen./ Og når regnet komme,/ bler alt på ein måde någet aent,/ trer, gadehjørnene, dørene». For tenkinga byrjar gjerne med undringa, og unge Jim er ein tenkjar i emning: «E det derfor folk har gjerder?/ For at ting ikkje ska forsvinna?/ Ting som bare står der eller som ligge slengt,/ et skrujern, ein tennisball.»

Men kvardagen vert skildra her òg: Saksa som klipper ting opp, sykkelen, fotballbana, og alle stadene han kjenner så godt: Vålandstårnet, Gummien, Lagårdsveien. Nettopp saksa er det sentrale biletet i boka, saksa som vert nytta til å klippa figurar med: «Klyppa kvikt og gale/ med den bitte litle sakså,/ sånn at sløret te slutt/ ligge igjen mest som någe støv/ og lyset e tatt, det e svarta nåttå».

Kvardagsdrama

Saksa er ein reiskap til å klippa og lima med, på same vis som eg nytta musetasten til å klippa og lima setningar då eg skreiv denne teksten. Kanskje er det kvardagen som er mest forunderleg, og skin med sin eigen glans? Det er eit slikt kvardagsdrama Øyvind Rimbereid har skrive fram på forvitneleg vis.

Rimbereid er oppteken av stadene, og han har greidd det kunststykket å gje nytt liv til den topografiske skrifta. Ordet kjem frå gresk og tyder ordrett «skildring av staden». Særleg tydeleg er det i Seine topografiar (2000), men det er òg mykje merkande i årets samling, gjennom alle stadnamna som vert omtala, og som personane rører seg i.

Det heilt sentrale i samlinga er stadene og tinga. Samstundes føler eg at ei meir personleg røyst skin gjennom i samlinga, personifisert gjennom det intense tilhøvet mellom Jim og Thea. Om det markerer noko nytt i forfattarskapen, torer eg ikkje seia. Tankevekkjande er det i alle høve.

Kjetil Berthelsen

Kjetil Berthelsen er litteraturvitar.