Roman

Maria B. Bokneberg:

Vindu mot skogen

Gyldendal

Det er seks år sidan Maria B. Bokneberg debuterte med romanen Lukta av våt jord om natta (Samlaget, 2016) der ho skreiv om sjølvmord i nær familie og korleis dette pregar dei etterlatne. Oppfølgjaren Vindu mot skogen ligg innanfor den same tematikken. I mellomtida har ho skifte forlag og skifta ut nynorsk med radikalt bokmål med a-endingar i preteritum av svake verb og i bunden eintal av hokjønnsord: «Han ga meg vannmugga og åpna krana.»

Forteljaren Alsine var aleine med faren da han tok sitt eige liv. Dette har prega henne i ettertid, og enda tolv år seinare slit ho med å komme seg vidare i livet. Ho ser faren i draumar og reint fysisk, og det heile opnar med ei scene frå den lokale puben: «Jeg (…) fikk ølen i halsen da jeg plutselig så pappa på dansegulvet.» Denne lesaren blir straks skeptisk, og denne skepsisen følgjer med vidare utover i teksten.

Utan svar

Foreldra er skilde, og kvar sommar reiser Alsine på besøk til faren ein eller annan stad, for det er ingen geografiske punkt i teksten: Alsine reiser med tog frå ein by til ein tettstad i ein dal der besteforeldra dreiv eit småbruk. Det er ein skog ved huset, det er ein badekulp like ved, og i nabohuset er Heike på ferie saman med sine foreldre. Alsine har ikkje sett Heike sidan den sommaren faren tok sitt eige liv, men på den før nemnde puben dukkar også Heike opp i levande live. I fortsettinga nærmar dei seg forsiktig kvarandre på nytt.

Alsine er fotograf. Faren dreiv også med foto, og han etterlét seg ein svartkvittfilm som Alsine aldri har framkalla, men ho innbiller seg at denne filmen kan gi eit svar på kvifor faren valde slik han gjorde. Han har også gitt henne ei bok med tittelen Den syngende skogen, og også her kan det finnast eit svar.

Men det finst ingen svar, andre enn dei minneglimta ho ber med seg frå den siste sommaren. At faren drakk, kan kanskje forklare litt, at han var einsam, enda litt meir, men Alsine kjem aldri under huda på faren; sjølvmordet blir eit mysterium, slik skogen bak huset også verkar skremmande med «stemmer som lokker».

Retningslaus

For denne lesaren framstår Vindu mot skogen som diffus og retningslaus, og betre blir det ikkje med kvardagsleg tomprat som ikkje tilfører teksten noko som helst: «Hei»; «ha det»; «sees»; «snakkes»; «bare hyggelig». Det er også sjenerande med lommefilosofiske betraktningar av typen «døden er en del av livet» eller: «Så mye en ikke veit om andre, selv ens aller nærmeste.»

Dessverre blir det tommelen ned for ein roman som kunne ha vore betre med skikkeleg konsulenthjelp.

Oddmund Hagen

Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.