JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

BokMeldingar

Augneblinken og det evige

Karl Ove Knausgård skriv inkluderande og opplysande essay.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Karl Ove Knausgård har fått ei rekkje litterære prisar for forfattarskapen.

Karl Ove Knausgård har fått ei rekkje litterære prisar for forfattarskapen.

Foto: Sølve Sundsbø for D2 / Oktober

Karl Ove Knausgård har fått ei rekkje litterære prisar for forfattarskapen.

Karl Ove Knausgård har fått ei rekkje litterære prisar for forfattarskapen.

Foto: Sølve Sundsbø for D2 / Oktober

3583
20240531
3583
20240531

Essay

Karl Ove Knausgård:

Kjøttets ingeniører

Forlaget Oktober

Det viktige er alltid relativt, medan det uviktige tidvis kan vera absolutt. Men denne absoluttverdien er truleg lik null. I den første teksten i den nye boka si skriv Karl Ove Knausgård om kvifor romanen er viktig, og han nemner difor at romanen ser verda frå innsida, og vegen inn dit, til innsida, står open, i og med romanen.

Eller kanskje ein burde utvida det litt og seia at den vegen finst i skjønnlitteratur som lyt lesast, og ikkje vert formidla via andre medium, slik det har vorte så populært å gjera med litterære verk, og då særleg romanar, dei siste tiåra. Fyrst kjem boka, så kjem filmen, så musikalen, så filmen om filmen og musikalen om filmen om filmen, og så bortetter.

«Karl Ove Knausgård skriv forvitneleg om leserøynsler.»

Tett på

Knausgård skriv forvitneleg om leserøynsler, og like bra eller betre om å skriva. Skal eg oppsummera essensen i det han skriv om skjønnlitterær skriving, er det at skriving ikkje er tenking. Med litt andre ord enn Knausgård opplever eg dei beste bøkene slik at forfattaren, anten ope eller kamuflert, skriv tett på seg sjølv, men at han eller ho då ikkje er eit subjekt i teksten, men eit objekt. Forfattaren vert ein tilskodar til sin eigen tekst, som, når han først og fremst handlar om augneblinkar, kan nå det evige.

Som essayist ser det for meg ut til at Knausgård nyttar ein metode som liknar den han nyttar som skjønnlitterær forfattar. Han set seg til for å skriva, utan disposisjon. Dette kjem stundom til syne i tekstane, som har god flyt og klårleik, utan at dei er stringent redigerte, eller har vorte til etter ein eksakt plan.

Han kan til dømes ein stad hevda at fuglar, som er dei større, ville dyra me kan støyta på overalt, ikkje definerer augneblinken, men så tek han seg i det og kjem fram til at dei kan gjera det likevel, og på det viset vert også dei essayistiske tekstane levande, dei utviklar seg.

Observatør

Knausgård er ein god observatør, til dømes har han i eit TV-intervju med Tarjei Vesaas frå 1965 sett, i nokre blikk frå Vesaas, korleis kjensla av å halda på med eitkvart som i nærmiljøet ikkje vert oppfatta som «skikkeleg» nok, ikkje heilt ville sleppa taket i diktaren, same kor høgt han vart akta i litterære krinsar.

Tettast på eiga skriving kjem Knausgård i denne boka i essayet «Tübingen-forelesningene 2019». Der skriv han at alle problem han støyter på i skrivinga, er av praktisk art, ingen av dei er teoretiske, og løysinga er intuitiv. Teksten skriv på ein måte seg sjølv medan ein gjer eitkvart anna.

Russland

Eit langt essay handlar om, eller er som ein reportasje frå, ei reise i Russland i oktober 2017. Her kjem Knausgård, med dei gode assistentane Oksana og Lynsey, som ein stad heiter Lindsey, tett på folk med ulik bakgrunn, som regel heilt på slump, mellom anna flott skildra frå ei togreise der det vonleg ikkje var svillene hjula slo mot, men skjeneskøytane.

Dette essayet har enormt forsterka aktualitet no og inneheld ein lynande klår analyse av Russland under Putin, av forfattaren Sergej Lebedev, i tillegg til mange fascinerande observasjonar av Knausgård og opplysande fråsegner frå dei han får i tale.

Heilskapsinntrykket av boka er at ho, sjølv om det ofte er intrikate saker som vert drøfta, er nær sagt forbløffande lettlesen og på underleg vis underhaldande, ikkje ved komikk eller spenning, men ved gode resonnement og velartikulerte tekstar.

Odd W. Surén

Odd W. Surén er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Essay

Karl Ove Knausgård:

Kjøttets ingeniører

Forlaget Oktober

Det viktige er alltid relativt, medan det uviktige tidvis kan vera absolutt. Men denne absoluttverdien er truleg lik null. I den første teksten i den nye boka si skriv Karl Ove Knausgård om kvifor romanen er viktig, og han nemner difor at romanen ser verda frå innsida, og vegen inn dit, til innsida, står open, i og med romanen.

Eller kanskje ein burde utvida det litt og seia at den vegen finst i skjønnlitteratur som lyt lesast, og ikkje vert formidla via andre medium, slik det har vorte så populært å gjera med litterære verk, og då særleg romanar, dei siste tiåra. Fyrst kjem boka, så kjem filmen, så musikalen, så filmen om filmen og musikalen om filmen om filmen, og så bortetter.

«Karl Ove Knausgård skriv forvitneleg om leserøynsler.»

Tett på

Knausgård skriv forvitneleg om leserøynsler, og like bra eller betre om å skriva. Skal eg oppsummera essensen i det han skriv om skjønnlitterær skriving, er det at skriving ikkje er tenking. Med litt andre ord enn Knausgård opplever eg dei beste bøkene slik at forfattaren, anten ope eller kamuflert, skriv tett på seg sjølv, men at han eller ho då ikkje er eit subjekt i teksten, men eit objekt. Forfattaren vert ein tilskodar til sin eigen tekst, som, når han først og fremst handlar om augneblinkar, kan nå det evige.

Som essayist ser det for meg ut til at Knausgård nyttar ein metode som liknar den han nyttar som skjønnlitterær forfattar. Han set seg til for å skriva, utan disposisjon. Dette kjem stundom til syne i tekstane, som har god flyt og klårleik, utan at dei er stringent redigerte, eller har vorte til etter ein eksakt plan.

Han kan til dømes ein stad hevda at fuglar, som er dei større, ville dyra me kan støyta på overalt, ikkje definerer augneblinken, men så tek han seg i det og kjem fram til at dei kan gjera det likevel, og på det viset vert også dei essayistiske tekstane levande, dei utviklar seg.

Observatør

Knausgård er ein god observatør, til dømes har han i eit TV-intervju med Tarjei Vesaas frå 1965 sett, i nokre blikk frå Vesaas, korleis kjensla av å halda på med eitkvart som i nærmiljøet ikkje vert oppfatta som «skikkeleg» nok, ikkje heilt ville sleppa taket i diktaren, same kor høgt han vart akta i litterære krinsar.

Tettast på eiga skriving kjem Knausgård i denne boka i essayet «Tübingen-forelesningene 2019». Der skriv han at alle problem han støyter på i skrivinga, er av praktisk art, ingen av dei er teoretiske, og løysinga er intuitiv. Teksten skriv på ein måte seg sjølv medan ein gjer eitkvart anna.

Russland

Eit langt essay handlar om, eller er som ein reportasje frå, ei reise i Russland i oktober 2017. Her kjem Knausgård, med dei gode assistentane Oksana og Lynsey, som ein stad heiter Lindsey, tett på folk med ulik bakgrunn, som regel heilt på slump, mellom anna flott skildra frå ei togreise der det vonleg ikkje var svillene hjula slo mot, men skjeneskøytane.

Dette essayet har enormt forsterka aktualitet no og inneheld ein lynande klår analyse av Russland under Putin, av forfattaren Sergej Lebedev, i tillegg til mange fascinerande observasjonar av Knausgård og opplysande fråsegner frå dei han får i tale.

Heilskapsinntrykket av boka er at ho, sjølv om det ofte er intrikate saker som vert drøfta, er nær sagt forbløffande lettlesen og på underleg vis underhaldande, ikkje ved komikk eller spenning, men ved gode resonnement og velartikulerte tekstar.

Odd W. Surén

Odd W. Surén er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid

Emneknaggar

Fleire artiklar

Helsedirektoratet i Noreg tilrår same behandling for ME og kronisk utmatting.

Helsedirektoratet i Noreg tilrår same behandling for ME og kronisk utmatting.

Foto: NTB

Ordskifte

«I dag får ikkje ME-pasientane rett behandling.»

Bjørn K. Getz Wold
Helsedirektoratet i Noreg tilrår same behandling for ME og kronisk utmatting.

Helsedirektoratet i Noreg tilrår same behandling for ME og kronisk utmatting.

Foto: NTB

Ordskifte

«I dag får ikkje ME-pasientane rett behandling.»

Bjørn K. Getz Wold
Kathrine Nedrejord er forfattar, dramatikar og scenekunstnar. Ho er samisk med røter i Kjøllefjord i Finnmark, men har budd i Paris sidan 2011.

Kathrine Nedrejord er forfattar, dramatikar og scenekunstnar. Ho er samisk med røter i Kjøllefjord i Finnmark, men har budd i Paris sidan 2011.

Foto: Fartein Rudjord

BokMeldingar

Eg ropar om det heile tida

Boka til Kathrine Nedrejord er både pamflett og roman.

Hilde Vesaas
Kathrine Nedrejord er forfattar, dramatikar og scenekunstnar. Ho er samisk med røter i Kjøllefjord i Finnmark, men har budd i Paris sidan 2011.

Kathrine Nedrejord er forfattar, dramatikar og scenekunstnar. Ho er samisk med røter i Kjøllefjord i Finnmark, men har budd i Paris sidan 2011.

Foto: Fartein Rudjord

BokMeldingar

Eg ropar om det heile tida

Boka til Kathrine Nedrejord er både pamflett og roman.

Hilde Vesaas

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis