Sveriges ja til Nato
Den svenske Riksdagen røysta onsdag denne veka ja til svensk medlemskap i Nato. 239 representantar røysta for. Berre 37 representantar, frå Venstrepartiet og Miljøpartiet, røysta mot. 43 representantar var ikkje til stades.
Tyrkia og Ungarn held rett nok fram med uansvarleg trenering og har enno ikkje godkjent at Sverige kan verta medlem. Men i praksis er det berre eit spørsmål om tid før godkjenninga kjem. Alt anna vil vera øydeleggjande for Nato og tilhøvet til dei to landa.
Kven ville under statsminister Palmes glanstid på 70-talet trudd at Sverige skulle verta eit Nato-land? Landet som gjorde nøytralitetspolitikk til eit varemerke for utanrikspolitikken? Men i praksis var nøytralitetspolitikken særs utvatna. Sverige har heile tida på ulikt vis vore knytt til Nato og Vestens tryggingspolitikk.
Sovjetunionen og seinare Russland har neppe sett på Sverige som eit alliansefritt land. Kvifor skulle dei det? Lista over svenske samarbeid med Nato er lang. Alt på 1950-talet hadde Sverige etterretningsamarbeid med Nato.
Det siste tiåret har Sverige langt på veg vore medlem. Dei har tillate at Nato-styrkar kan opphalda seg på svensk jord. Og gjennom særskilde avtalar har Sverige, saman med land som Finland, Georgia og Ukraina, vorte «partnarar» for å utvikla og utdjupa samarbeidet med Nato i tilfelle krigssituasjonar.
Likevel er avrøystinga i Riksdagen eit vedtak for historiebøkene. No vil artikkel 5 gjelda for Sverige òg: Eit åtak på Sverige er eit åtak på alle Nato-land.
Vedtaket var nærast uunngåeleg etter at Russland gjekk til fullskala invasjon av Ukraina. Russarane forsvarer åtaket med at Nato har kome for nær. Med Sverige og Finland som medlemsland kjem Nato endå nærare.
Militær opprusting dominerer no europeisk politikk. Slagordet «Rust ned!» har mista all kraft i lang tid framover.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Den svenske Riksdagen røysta onsdag denne veka ja til svensk medlemskap i Nato. 239 representantar røysta for. Berre 37 representantar, frå Venstrepartiet og Miljøpartiet, røysta mot. 43 representantar var ikkje til stades.
Tyrkia og Ungarn held rett nok fram med uansvarleg trenering og har enno ikkje godkjent at Sverige kan verta medlem. Men i praksis er det berre eit spørsmål om tid før godkjenninga kjem. Alt anna vil vera øydeleggjande for Nato og tilhøvet til dei to landa.
Kven ville under statsminister Palmes glanstid på 70-talet trudd at Sverige skulle verta eit Nato-land? Landet som gjorde nøytralitetspolitikk til eit varemerke for utanrikspolitikken? Men i praksis var nøytralitetspolitikken særs utvatna. Sverige har heile tida på ulikt vis vore knytt til Nato og Vestens tryggingspolitikk.
Sovjetunionen og seinare Russland har neppe sett på Sverige som eit alliansefritt land. Kvifor skulle dei det? Lista over svenske samarbeid med Nato er lang. Alt på 1950-talet hadde Sverige etterretningsamarbeid med Nato.
Det siste tiåret har Sverige langt på veg vore medlem. Dei har tillate at Nato-styrkar kan opphalda seg på svensk jord. Og gjennom særskilde avtalar har Sverige, saman med land som Finland, Georgia og Ukraina, vorte «partnarar» for å utvikla og utdjupa samarbeidet med Nato i tilfelle krigssituasjonar.
Likevel er avrøystinga i Riksdagen eit vedtak for historiebøkene. No vil artikkel 5 gjelda for Sverige òg: Eit åtak på Sverige er eit åtak på alle Nato-land.
Vedtaket var nærast uunngåeleg etter at Russland gjekk til fullskala invasjon av Ukraina. Russarane forsvarer åtaket med at Nato har kome for nær. Med Sverige og Finland som medlemsland kjem Nato endå nærare.
Militær opprusting dominerer no europeisk politikk. Slagordet «Rust ned!» har mista all kraft i lang tid framover.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Marie Blokhus, Gard Skagestad og Kirsti Refseth spelar stykket til den tyske dramatikaren Marius von Mayenburg.
Foto: Monica Tormassy / Det Norske Teatret
Kven har makt over kven?
Velspelt om medviten og umedviten makt, sanning, manipulasjon og illusjon.
The Lady (Willa Fitzgerald) må flykte frå ein galen mann.
Foto: Another World Entertainment
Skrekkfilmen Strange Darling tuklar med tida for å trekke i gang tankane.
President Joe Biden (f. 1942) og statsminister Jonas Gahr Støre (f. 1960) stiller opp til familiefoto på Nato-toppmøtet i Washington i år.
Foto: Javad Parsa / NTB
Å fjerne Støre no vil vere ei panikkhandling som skaper fleire problem enn det løyser for Arbeidarpartiet.
Ein demonstrant med gassmaske protesterer i Tblisi 2. desember mot at den nye regjeringa vil leggja vekk EU-søknaden.
Foto: Irakli Gedenidze / Reuters / NTB
«Med unntak av presidenten har ikkje demonstrantane i Georgia stor tiltru til politikarane.»
Sveinung Rotevatn (V), som ser opp, talte ikkje under behandlinga av den nye abortlova 3. desember. Den som gjekk fram til talarstolen flest gonger, var Marian Hussein (SV).
Foto: Thomas Fure / AP / NTB
Mors liv i salen
Debatten vi fekk høyre då den nye abortlova blei behandla tysdag, strekte seg frå 10.00 til 14.30, frå 1915 til framtida og frå fosteret til den store verda.