Ny folkerøysting
Brexit-saka har ført til ei lagnadstung avgjerslekrise for Storbritannia. Same kva dei gjer, ser det ut til at det vert gale på ein eller annan måte. Så den som har skråsikre meiningar om kva landet no skal gjera, er det ikkje mykje verdt å lytta til.
Det naturlege er å fylgja opp resultatet frå folkerøystinga. Folket røysta for brexit, så då må politikarane retta seg etter det, enkelt og greitt. Eller ikkje?
Her kjem ein inn på eit tema som er interessant i norsk samanheng òg. For spørsmålet var sterkt framme i den norske EU-debatten i 1994: Skulle folkerøystinga vera bindande for Stortinget?
Mange på nei-sida meinte nei dersom det vart eit knapt fleirtal for innmelding. Fleirtalet for EU måtte vera stort nok for at eit nei-mindretal på Stortinget skulle røysta ja til ei så stor suverenitetsavståing som eit medlemskap i EU er. Nei-sida fekk mykje kritikk for dette synet, men standpunktet var greitt nok. Folkerøystinga i 1994 var rådgjevande.
Det same var folkerøystinga i Storbritannia i 2016. Og rådet folket gav, var ikkje eintydig slik resultatet var i 1975, då britane gjekk inn i EF etter at to tredelar røysta ja. England og Wales røysta ja til brexit i 2016, men Skottland og Nord-Irland røysta for medlemskap. Og ungdomen røysta dessutan i større grad for EU enn dei eldre.
I ettertid har det synt seg at det ikkje var så lett å få til gode avtalar med EU som brexit-kampanjen hevda. Særleg verkar det nesten umogeleg å få til ei fornuftig løysing på grensespørsmålet mellom Nord-Irland og Irland.
Det beste av alle dårlege alternativ er såleis å ta brexit-spørsmålet opp til ei ny folkerøysting med utgangspunkt i det konkrete forhandlingsresultatet. Slik vi i Noreg i 1994 hadde eit konkret forhandlingsresultat å ta stilling til.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Brexit-saka har ført til ei lagnadstung avgjerslekrise for Storbritannia. Same kva dei gjer, ser det ut til at det vert gale på ein eller annan måte. Så den som har skråsikre meiningar om kva landet no skal gjera, er det ikkje mykje verdt å lytta til.
Det naturlege er å fylgja opp resultatet frå folkerøystinga. Folket røysta for brexit, så då må politikarane retta seg etter det, enkelt og greitt. Eller ikkje?
Her kjem ein inn på eit tema som er interessant i norsk samanheng òg. For spørsmålet var sterkt framme i den norske EU-debatten i 1994: Skulle folkerøystinga vera bindande for Stortinget?
Mange på nei-sida meinte nei dersom det vart eit knapt fleirtal for innmelding. Fleirtalet for EU måtte vera stort nok for at eit nei-mindretal på Stortinget skulle røysta ja til ei så stor suverenitetsavståing som eit medlemskap i EU er. Nei-sida fekk mykje kritikk for dette synet, men standpunktet var greitt nok. Folkerøystinga i 1994 var rådgjevande.
Det same var folkerøystinga i Storbritannia i 2016. Og rådet folket gav, var ikkje eintydig slik resultatet var i 1975, då britane gjekk inn i EF etter at to tredelar røysta ja. England og Wales røysta ja til brexit i 2016, men Skottland og Nord-Irland røysta for medlemskap. Og ungdomen røysta dessutan i større grad for EU enn dei eldre.
I ettertid har det synt seg at det ikkje var så lett å få til gode avtalar med EU som brexit-kampanjen hevda. Særleg verkar det nesten umogeleg å få til ei fornuftig løysing på grensespørsmålet mellom Nord-Irland og Irland.
Det beste av alle dårlege alternativ er såleis å ta brexit-spørsmålet opp til ei ny folkerøysting med utgangspunkt i det konkrete forhandlingsresultatet. Slik vi i Noreg i 1994 hadde eit konkret forhandlingsresultat å ta stilling til.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Butikkvindauge i Worth Avenue i Palm Beach i Florida.
Alle foto: Håvard Rem
Det blonde reservatet
PALM BEACH: Krig og folkevandring verkar inn på alle vestlege val. Eit amerikansk presidentval kan verka andre vegen òg.
Lewis Lapham på Lapham’s Quarterly-kontoret ved Union Square på Manhattan.
Ein lang marsj mot idiotveldet
NEW YORK: Sett frå minnestunda for Lewis Lapham ser den politiske dagsordenen i USA mindre ny ut.
VINNAREN: På søndag vart Herbert Kickls Fridomsparti (FPÖ) for første gongen største parti i det austerrikske parlamentsvalet. Får partiet makt, vil dei jobbe for å oppheve sanksjonar mot Russland.
Foto: Lisa Leutner / Reuters/ NTB
Politikk i grenseland
Austerrikarane ser på seg sjølv som ein fredsnasjon. Likevel røystar ein tredel på prorussiske høgrepopulistar.
Eldspåsetting og steinkasting i Ramels veg i Rosengård i Malmö. Ivar Hippe har intervjua innbyggarar i utsette bydelar i Vest-Sverige.
Foto: Johan Nilsson / TT / AP / NTB
– Det kjem til å bli stygt
Ivar Hippe fekk lyst til å sjå nærmare på dei svenske tilstandane. Etter tre års arbeid er Sverige 2024: Beretninger om et land i krise her. Staten må ta styring, seier han.
Yrka med det høgste sjukefråværet er kvinnedominerte med relasjonelt arbeid og høge emosjonelle krav, skriv Lill Sverresdatter Larsen.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Langvarig overbelastning gir rekordhøyt sykefravær
«Vi har lenge drevet en dugnad for å holde skuta flytende.»