JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Leiar

Høgare skatt for oppdrettsnæringa

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
2000
20191108
2000
20191108

Denne veka skriv vi om den nye NOU-rapporten om framtidig skattlegging av den norske havbruksnæringa. Rapporten er velskriven og ein interessant innføringstekst i heile sakskomplekset.

Det er i dag 100 oppdrettsselskap som driv i næringa. Fire av desse selskapa står for 50 prosent av produksjonen, som i 2018 var på i alt 1,3 millionar tonn laks og aure.

Fyrstehandsverdien av denne produksjonen var på 67 milliardar kroner, bidraget til BNP var på 32 milliardar. For å setja det i perspektiv: Bidraget frå det vanlege «villfisket» var på 13 milliardar kroner. Lønsemda i oppdrettsnæringa, i røynda 600 anlegg, er òg høg, særs høg. Like eins aksjeverdiane.

Noko av grunnen til denne enorme innteninga er at næringa i praksis opererer innanfor eit eksklusivt, lukka system der nokre få selskap har nærast full kontroll over alle konsesjonane – konsesjonar som i røynda er utan tidsavgrensing og såleis altså evigvarande.

Men føresetnaden for heile næringa, og dei enorme inntektene, er utnytting av avgrensa felles naturressursar som staten har gjeve oppdrettarane disposisjonsrett til. I slike tilfelle, som i petroleumsnæringa, er det brei semje om at hovudinntekta frå verksemda skal gå tilbake til fellesskapen i form av det vi kallar grunnrente.

Ei slik grunnrente er no det einaste fornuftige å gjera krav på andsynes denne næringa, noko fleirtalet i NOU-utvalet føreslår. Diverre føreslår utvalet berre ei grunnrente på 40 prosent. Ho burde vore på nivå med petroleumsnæringa – altså 56 prosent, som er nivået i dag.

Og mesteparten av denne grunnrenta må gå til staten, ikkje til kommunane der produksjonsanlegga ligg. Nettopp av di inntektene er baserte på utnytting av ressursar som tilhøyrer heile fellesskapen, og av di konsesjonane er avgrensa og såleis eksklusive for dei kommunane som alt har fått oppdrettsanlegg. I tillegg er mange av dei negative sidene ved lakseoppdrett, som svekking av villaksstammene, eit tap for landet.

Svein Gjerdåker

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Denne veka skriv vi om den nye NOU-rapporten om framtidig skattlegging av den norske havbruksnæringa. Rapporten er velskriven og ein interessant innføringstekst i heile sakskomplekset.

Det er i dag 100 oppdrettsselskap som driv i næringa. Fire av desse selskapa står for 50 prosent av produksjonen, som i 2018 var på i alt 1,3 millionar tonn laks og aure.

Fyrstehandsverdien av denne produksjonen var på 67 milliardar kroner, bidraget til BNP var på 32 milliardar. For å setja det i perspektiv: Bidraget frå det vanlege «villfisket» var på 13 milliardar kroner. Lønsemda i oppdrettsnæringa, i røynda 600 anlegg, er òg høg, særs høg. Like eins aksjeverdiane.

Noko av grunnen til denne enorme innteninga er at næringa i praksis opererer innanfor eit eksklusivt, lukka system der nokre få selskap har nærast full kontroll over alle konsesjonane – konsesjonar som i røynda er utan tidsavgrensing og såleis altså evigvarande.

Men føresetnaden for heile næringa, og dei enorme inntektene, er utnytting av avgrensa felles naturressursar som staten har gjeve oppdrettarane disposisjonsrett til. I slike tilfelle, som i petroleumsnæringa, er det brei semje om at hovudinntekta frå verksemda skal gå tilbake til fellesskapen i form av det vi kallar grunnrente.

Ei slik grunnrente er no det einaste fornuftige å gjera krav på andsynes denne næringa, noko fleirtalet i NOU-utvalet føreslår. Diverre føreslår utvalet berre ei grunnrente på 40 prosent. Ho burde vore på nivå med petroleumsnæringa – altså 56 prosent, som er nivået i dag.

Og mesteparten av denne grunnrenta må gå til staten, ikkje til kommunane der produksjonsanlegga ligg. Nettopp av di inntektene er baserte på utnytting av ressursar som tilhøyrer heile fellesskapen, og av di konsesjonane er avgrensa og såleis eksklusive for dei kommunane som alt har fått oppdrettsanlegg. I tillegg er mange av dei negative sidene ved lakseoppdrett, som svekking av villaksstammene, eit tap for landet.

Svein Gjerdåker

Emneknaggar

Fleire artiklar

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Skal unge funksjonshemma tilbake til institusjonane?

IdaHauge Dignes
Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Skal unge funksjonshemma tilbake til institusjonane?

IdaHauge Dignes
Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.

Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.

Foto: Sigbjørn Berven

MusikkMeldingar
Lars Mossefinn

Solide røter

Cecilie Grundt har sett saman eit lojalt lyttande band.

Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.

Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.

Foto: Cappelen Damm

BokMeldingar
Gjermund BakkeliHaga

Den tunge kampen mot bileufori

Eivind Trædal viser fram politikkens fallitt på transportfeltet i boka På ville veier.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle
Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis