Eit varsla opprør
Storminga av Kongressen var inga overrasking. Trump har spela opp til denne aggresjonen og flørta med valdelege rørsler i årevis. Det er noko også tilhengarane hans i Noreg burde ha fått med seg. Det som skjedde, var eit resultat av Trumps konspirasjonstenking frå fyrste stund – især frå sommaren 2020, alt då gjorde han det klart at valet ville bli manipulert.
Trass i Trumps talar og framferd kunne det før jul sjå ut som om han ville kunne halda på den dominerande posisjonen sin i Det republikanske partiet også etter at han går av som president.
Men etter storminga av Kongressen onsdag og hans katastrofale respons på det som skjedde, der han ikkje tydeleg fordømde hendingane, er det no knapt tenkjeleg at Trump vil kunna ha ein slik maktposisjon framover.
Det republikanske partiet må no prøva å berga truverdet sitt. Altfor mange har vore med og støtta opp om Trumps påstandar om valfusk og har vore sterkt medskuldige i den tilspissa situasjonen som landet no er i.
Truverdet til det amerikanske demokratiet vart berga av domstolane. Dei avviste, med dommarar utnemnde både frå Det republikanske og Det demokratiske partiet, det eine søksmålet etter det andre initiert av sentrale republikanske politikarar.
Men dei medvitne kampanjane frå Trump og hans støttespelarar har hatt gjennomslag. Svært mange av dei republikanske veljarane trur på Trump og hans konspirasjonsteoriar. Alt må no setjast inn på å tona ned konfliktane og ikkje lenger oppelda dei republikanske veljarane til å tru at Biden vart vald på falsk grunnlag.
Kor stor og varig skade kan Trump ha gjort på USA? Forfallet i den politiske kulturen er ikkje berre hans ansvar, men han har gjort alt verre. Utraderinga av skiljet mellom sant og usant er farleg.
Den tydelege talen til visepresident Pence onsdag, etter at politiet hadde vunne kontroll over Kongressen att, var viktig. Han kom altfor seint, men var avgjerande for truverdet til amerikanske demokratiet.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Storminga av Kongressen var inga overrasking. Trump har spela opp til denne aggresjonen og flørta med valdelege rørsler i årevis. Det er noko også tilhengarane hans i Noreg burde ha fått med seg. Det som skjedde, var eit resultat av Trumps konspirasjonstenking frå fyrste stund – især frå sommaren 2020, alt då gjorde han det klart at valet ville bli manipulert.
Trass i Trumps talar og framferd kunne det før jul sjå ut som om han ville kunne halda på den dominerande posisjonen sin i Det republikanske partiet også etter at han går av som president.
Men etter storminga av Kongressen onsdag og hans katastrofale respons på det som skjedde, der han ikkje tydeleg fordømde hendingane, er det no knapt tenkjeleg at Trump vil kunna ha ein slik maktposisjon framover.
Det republikanske partiet må no prøva å berga truverdet sitt. Altfor mange har vore med og støtta opp om Trumps påstandar om valfusk og har vore sterkt medskuldige i den tilspissa situasjonen som landet no er i.
Truverdet til det amerikanske demokratiet vart berga av domstolane. Dei avviste, med dommarar utnemnde både frå Det republikanske og Det demokratiske partiet, det eine søksmålet etter det andre initiert av sentrale republikanske politikarar.
Men dei medvitne kampanjane frå Trump og hans støttespelarar har hatt gjennomslag. Svært mange av dei republikanske veljarane trur på Trump og hans konspirasjonsteoriar. Alt må no setjast inn på å tona ned konfliktane og ikkje lenger oppelda dei republikanske veljarane til å tru at Biden vart vald på falsk grunnlag.
Kor stor og varig skade kan Trump ha gjort på USA? Forfallet i den politiske kulturen er ikkje berre hans ansvar, men han har gjort alt verre. Utraderinga av skiljet mellom sant og usant er farleg.
Den tydelege talen til visepresident Pence onsdag, etter at politiet hadde vunne kontroll over Kongressen att, var viktig. Han kom altfor seint, men var avgjerande for truverdet til amerikanske demokratiet.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.
Foto: Sigbjørn Berven
Solide røter
Cecilie Grundt har sett saman eit lojalt lyttande band.
Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.
Foto: Cappelen Damm
Den tunge kampen mot bileufori
Eivind Trædal viser fram politikkens fallitt på transportfeltet i boka På ville veier.
Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.
Foto: Jim Watson / AFP / NTB
Trump ord for ord
Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.
Una og Diddi er to storforelska studentar som må halde forholdet skjult, fordi Diddi alt har ein kjærast.
Foto: Arthaus
Gjennombrotet
Elín Hall herjar i dette vakre, velskrivne dramaet av Rúnar Rúnarsson.
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.