Diktaturet i Kviterussland
I desember 2019 hadde Dag og Tid besøk av Andrej Dynko, redaktør for den kviterussiske vekeavisa Nasja Niva. Han ville ha innsikt i drifta av norske aviser. Men han fortalde òg om situasjonen i landet og korleis det var å vera redaktør i ei avis i Kviterussland. Det er annleis, for å seia det slik, enn den norske kvardagen vi opplever.
Det er tragisk at Kviterussland, plassert sentralt i Europa med lang grense til Polen og EU, har vorte eit diktatur. I Kviterussland vert redaktørar og journalistar i dag arresterte og mishandla. Journalistforeininga i Kviterussland, som vart stengd av regimet i august i år, fortel at i dag sit 27 journalistar fengsla i landet. Det siste året har hundrevis av journalistar og redaktørar vore fengsla i kortare eller lengre periodar.
Ein av desse er vår mann, Andrej Dynko. Frå 8. juli til 21. juli i år sat han i det frykta Okrestina-fengselet i Minsk. To kollegaer frå Nasja Niva sit framleis fengsla. Vi trykkjer i dagens avis eit utdrag av teksten han skreiv då han kom ut frå fengslet. Det er eit sterkt vitnesbyrd om rå mishandling av menneske.
Noreg har under utanriksminister Ine Eriksen Søreide vore ein tydeleg kritikarar av regimet i Kviterussland, med krav om lauslating av dei politiske fangane i landet. Men meir kan gjerast. Fleire organisasjonar, blant anna Den norske Helsingforskomité, Fritt ord, Rafto og Advokatforeningen, sende nyleg eit brev til Søreide der dei blant anna ber om at Den internasjonale straffedomstolen etterforskar Lukasjenkos regime for mogelege brotsverk mot menneskeslekta. Det burde vera lett for regjeringa å ta dette initiativet.
Ikea og det norske gjødselselskapet Yara er to selskap som enno driv forretningar i Kviterussland. Yara har kritisert menneskerettsbrota i landet og har ei aktiv haldning til kva dei kan gjera for å betra tilhøva i landet. Men tida er brukt opp. Regimet har no vorte for totalitært og valdeleg. Vi sender difor artikkelen til Dynko til leiinga i Yara, med von om at innhaldet i teksten skal få Yara til å seia at nok er nok, og trekkje seg ut av landet.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
I desember 2019 hadde Dag og Tid besøk av Andrej Dynko, redaktør for den kviterussiske vekeavisa Nasja Niva. Han ville ha innsikt i drifta av norske aviser. Men han fortalde òg om situasjonen i landet og korleis det var å vera redaktør i ei avis i Kviterussland. Det er annleis, for å seia det slik, enn den norske kvardagen vi opplever.
Det er tragisk at Kviterussland, plassert sentralt i Europa med lang grense til Polen og EU, har vorte eit diktatur. I Kviterussland vert redaktørar og journalistar i dag arresterte og mishandla. Journalistforeininga i Kviterussland, som vart stengd av regimet i august i år, fortel at i dag sit 27 journalistar fengsla i landet. Det siste året har hundrevis av journalistar og redaktørar vore fengsla i kortare eller lengre periodar.
Ein av desse er vår mann, Andrej Dynko. Frå 8. juli til 21. juli i år sat han i det frykta Okrestina-fengselet i Minsk. To kollegaer frå Nasja Niva sit framleis fengsla. Vi trykkjer i dagens avis eit utdrag av teksten han skreiv då han kom ut frå fengslet. Det er eit sterkt vitnesbyrd om rå mishandling av menneske.
Noreg har under utanriksminister Ine Eriksen Søreide vore ein tydeleg kritikarar av regimet i Kviterussland, med krav om lauslating av dei politiske fangane i landet. Men meir kan gjerast. Fleire organisasjonar, blant anna Den norske Helsingforskomité, Fritt ord, Rafto og Advokatforeningen, sende nyleg eit brev til Søreide der dei blant anna ber om at Den internasjonale straffedomstolen etterforskar Lukasjenkos regime for mogelege brotsverk mot menneskeslekta. Det burde vera lett for regjeringa å ta dette initiativet.
Ikea og det norske gjødselselskapet Yara er to selskap som enno driv forretningar i Kviterussland. Yara har kritisert menneskerettsbrota i landet og har ei aktiv haldning til kva dei kan gjera for å betra tilhøva i landet. Men tida er brukt opp. Regimet har no vorte for totalitært og valdeleg. Vi sender difor artikkelen til Dynko til leiinga i Yara, med von om at innhaldet i teksten skal få Yara til å seia at nok er nok, og trekkje seg ut av landet.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Kate Winslet spelar tittelrolla i ei sann historie om den banebrytande fotografen Lee Miller, som forlét eit glamorøst liv som modell for å dokumentera andre verdskrigen.
Foto: Filmweb.no
Det andre blikket
Den formeltru filmen om fotografen Lee Miller gjev eit velkome blikk på krig og kjønn.
Tormod Haugland, frå Radøy i Hordaland, forfattardebuterte som 32-åring og har sidan gitt ut ei lang rekke romanar, noveller, dikt og dramatikk.
Foto: Helge Skodvin
Livets dropar
Hauglands fabel pendlar mellom draum og røynd.
«Moren» blir løfta på plass utanfor Munch-museet i 2022.
Foto: Heiko Junge / NTB
Hvor original er «Moren» foran Munchmuseet?
Anna Fesun, «Guds moder», gjev «magisk hjelp» til hjelpelause og medvitslause ukrainarar – mot eit verdsleg vederlag.
Krig og psyke
Det er vanskeleg å vite om den nye «sigersplanen» som president Zelenskyj nyleg varsla, er ein verkeleg sigersplan eller berre ein ny freistnad på å kurere tungsinn i det ukrainske samfunnet.
Teikning: May Linn Clement
Ikkje til stades
«Kva er det han tråkker sånn for? Tenker folk. Skal han på besøk, eller hente noko? Nei, som vanleg skal han berre opp og snu.»
Papiravisa