Denne historia byrjar på botnen av ei kiste full av gamle synder. Som i dei fleste slike kister verken fortener eller forventar brorparten av innhaldet nokon plass på trykk. Ei overraskande full lita flaske skal likevel sjåast nærare på.

Flaska har merkelappen Hot n’Sweet. Hot n’Sweet er vodka med oppløyste tyrkiske pepardrops. Sidan det er ei væske med over 2 prosent alkohol, treng ikkje produsenten presentere innhaldet i flaska i nokon detalj. Når produsenten likevel har valt å gjere det, er det altså all grunn til å tru at han ikkje har noko å skjule. Difor vert eg overraska over å lese at vodkaen i flaska er produsert av melasse.

For melasse – dette brune, seige restproduktet av sukkerrøyr – er pressa tom for den lettflytande sukkerjuicen. Det er då råstoff for rom og cachaça, ikkje vodka? Vodka, den russiske måten å seie at noko ikkje er vatn på, er det produsert på ei eller anna form for korn – eller i verste fall potet?

Feil. Vodka kan vere produsert på kva som helst slags vegetabil som inneheld ei viss mengd sukker eller stivelse. Måten amerikanske styresmakter definerer vodka på, seier det meste om kvifor det er slik: Vodka er etanolalkohol «utan distinktiv karakter, aroma, smak eller farge».

Smaklaust mål

Vodka skal altså verken smake eller lukte noko. Ein vodka skal ikkje skilje seg frå ein annan vodka. Det einaste han skal gjere, er å bere med seg kring 40 alkoholprosent til kroppen, der han kan bryte ned levra og gjere hovudet ko-ko. Når ein får det presentert slik, vert det nærast løye å ikkje stille spørsmål ved om verda verkeleg treng eit slikt produkt?

Ein kan vidare spørje korleis ein i det heile får det til: Korleis kan potet smake identisk med sukker eller rug? Det spørsmålet er enklare å svare på: Gjennom ein kontinuerleg destillasjonsprosess får ein ut ein særs rein alkohol – med lite plass til overs for smaksstoff. Vodka vert gjerne destillert to–tre gonger før alkoholen vert filtrert og filtrert heilt til alt anna enn alkohol og vatn er vekk.

Så kvifor har vi meir enn eitt vodkamerke – om dei ikkje skil seg frå kvarandre i smak? Det vert hevda at vatnet som vert brukt, spelar ei rolle for smaken: Alkohol vert fanga i vatnet i ei form for hydrat som skal stimulere smakssansen vår meir enn berre det same vatnet og den same alkoholen ville gjort. Men om ordet «snobberi» har noko i matverda å gjere, kan ein overprisa vodka vere rette plassen for det. Å reklamere for ein smaksrik vodka er iallfall ei sjølvmotseiing. Det inneber likevel ikkje at vi skal avskrive all vodka.

Ta sommaren med deg

For kva er smaklaus alkohol særleg god til? Jo, å bere med seg og ta vare på andre smakar, aromaer, fargar og særpreg. Desse smakane kan sjølvsagt kome frå klissete drops, men kvifor ikkje tenke litt større – og grønare? No på seinvåren og tidlegsommaren har vi månadsvis av kreativ hausting framfor oss. Å ha tilgang på rein alkohol gjev ekstra breidde til aktivitetane. Alt no kan vi byrje med å legge granskot og unge bjørkeblad på vodkaflaskene våre. Når juletida nærmar seg, har vi ein grøn, frisk og smaksrik vodka som på den eine sida minner oss om sommar, og på den andre sida er akkurat bitter nok til å vere umogleg å bøtte nedpå i usunne mengder.

Umerkt var Hot n’Sweet truleg mitt fyrste sjølvstendige forsøk på matlaging. For før eg hadde laga min fyrste middag, bakt mitt fyrste brød eller planlagt mitt fyrste daglegvareinnkjøp, hadde eg planlagt godt nok til å putte tyrkisk pepar på nystolen vodka fleire dagar før festen.

Og om ei fjorten år gamal, rastlaus tenåringsjente kan klare det, kan ganske mange andre gjere det same.

Siri Helle