Verdssjakkforbundet Fide, under russisk leiing, har ein taktikk som går ut på å ikkje snakka om Ukraina. Då systrene Muzytsjuk, to ukrainske verdsstjerner, nyleg trekte seg frå Fide Grand Prix, vart det tyst frå Fide. Var det umogleg for systrene å konkurrera mot russiske spelarar? Kva seier Fide til det? Ingenting.

VM-finalisten Jan Nepomnjasjtsjij (32) har funne ei god formulering til vestlege journalistar: «Eg stør Russland, men er mot krig.» OK, kva tyder det? Er han imot Russlands krig, «Ukrainas krig», eller er han imot krig generelt? Han er sponsa av Putin-oligarkane, som finansierer Russlands krig. Kva seier han til det? Ingenting.

Av di Ukraina er vorte unemneleg i den russiske sjakkintelligentsiaen, kjem ein ikkje vidare. Den anti-intellektuelle putinisten Sergej Karjakin (32) har kritisert Nepomnjasjtsjij for tåkeprat. Han vil ha klar tale frå landsmannen før han vil heia på «Nepo» i VM-kampen. Karjakin og eksverdsmeisteren Anatolij Karpov er unntak: Dei pratar klart, men med fascismens retorikk.

Eit anna døme. Eg har halde meg borte frå russiske sjakksendingar det siste året, men under den russisk-arrangerte VM-kampen som byrja i post-sovjetiske Kasakhstan denne veka, skrudde eg på russisk internett-TV. Eg valde den minst propagandistiske sjakk-kanalen, som baud på to kommentatorar i eksil: stormeister Jevgenij Barejev (56) i Canada og stormeister Peter Svidler (46) frå ukjend adresse.

Dei to snakka til eit russisktalande publikum. Eg skjøna ikkje kva dei prata om. Barejev sa: «Vi russisktalande har slutta å tenkja og snakka. Eg stør difor dei som tør å seia noko.» Kva meinte han? Dei som tør å seia noko mot Putin og krigen (finst dei?), eller dei som tør å heia fram Putin og krigen (Karjakin og Karpov)?

Svidler berre klødde seg taust i skjegget. Ingen nemnde det unemnelege: Ukraina.

Same dag dukka det opp eit nytt bilete av Igor Kovalenko (34), Ukrainas beste spelar før krigen. Kovalenko melde at han var i live etter 11 månader som soldat. Han har mellom anna overlevd 150 dagar i Donetsk-regionen. Han skulle ha vore med i Fagernes-turneringa i påsken i fjor, der han var rangert som nummer 1, men trekte seg og drog til fronten.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.