JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

SjakkKunnskap

Rapport frå Ungarn

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Richárd Rapport, kultfiguren som leier Norway Chess.

Richárd Rapport, kultfiguren som leier Norway Chess.

Foto: Lennart Ootes / Norway Chess

Richárd Rapport, kultfiguren som leier Norway Chess.

Richárd Rapport, kultfiguren som leier Norway Chess.

Foto: Lennart Ootes / Norway Chess

2335
20210917
2335
20210917

Ungarn er eit land som er vanskeleg for oss å skjøna. Per Egil Hegge fortalde her i avisa om korleis sjakken vart ein døropnar for han i møte med ungararar. Ungarn har fostra mange store matematikarar – og difor ikkje overraskande mange sterke sjakkspelarar òg.

I dei fyrste sjakk-OL (VM for landslag) på 1920-talet var Ungarn suverene med tre gull på rad. Fleire av dei såkalla hypermodernistane, som utvikla spelet på flankane langt frå sentrum, kom frå Ungarn. Etter krigen vann Sovjet 12 sjakk-OL på rad, men i 1978 kom ein ny generasjon ungararar som sensasjonelt slo dei sovjetiske stjernene. Den store ungarske spelaren i etterkrigsgenerasjonen var Lajos Portisch (f. 1937), baryton og operasongar som den russiske verdsmeisteren Smyslov.

I 1991, 15 år og 4 månader gamal, vart Judit Polgár den hittil yngste stormeisteren i historia. Den symbolske krafta i at rekorden vart teken av ei jente i eit spel dominert av gutar og menn, gjer at eg i dag reknar Polgár (saman med Kasparov og Carlsen) som den største merkevara i sjakken. Polgár var med på det ungarske laget som tok sølv i open klasse i sjakk-OL i 2002 og i Tromsø 2014, den siste turneringa hennar. På sitt beste var ho rangert som nummer 8 i sjakkhierarkiet.

I 1994 tok ein ny ungarar, Péter Lékó, 14 år og 4 månader gamal, rekorden frå Judit som den yngste stormeisteren i verda. Korkje Polgár eller Lékó gjekk på skule. Men medan dei tre Polgár-systrene fekk heimeskule (med mest sjakk på timeplanen), hadde ikkje foreldra til Lékó råd til å ha sjakktalentet heime, så han voks opp åleine saman med godt vaksne austeuropeiske sjakkbomsar. Lékó tapte i 2004 ein VM-kamp mot Kramnik og er i dag ein av sjakkens fremste teoretikarar.

Det store nye namnet i ungarsk sjakk er Richárd Rapport. Han vart stormeister 13 år og 11 månader gamal i 2010. Det var den gongen berre ungarsk rekord (Karjakin noterte 12 år og 7 månader i 2003, Carlsen 13 år og 4 månader i 2004). Rapport er den litt ukjende kultfiguren i verds­eliten. Når eg skriv desse linene, er han i leiinga i Norway Chess og på sjetteplass på verdsrankinga.

Mange amatørar elskar spelet hans og spør: «Er dette seriøst? Kan ein spela slik?» Ungararen spelar så kreativt at Carlsen må gni seg i auga når han sjekkar «dagens rapport».

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonalmeister i sjakk.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Ungarn er eit land som er vanskeleg for oss å skjøna. Per Egil Hegge fortalde her i avisa om korleis sjakken vart ein døropnar for han i møte med ungararar. Ungarn har fostra mange store matematikarar – og difor ikkje overraskande mange sterke sjakkspelarar òg.

I dei fyrste sjakk-OL (VM for landslag) på 1920-talet var Ungarn suverene med tre gull på rad. Fleire av dei såkalla hypermodernistane, som utvikla spelet på flankane langt frå sentrum, kom frå Ungarn. Etter krigen vann Sovjet 12 sjakk-OL på rad, men i 1978 kom ein ny generasjon ungararar som sensasjonelt slo dei sovjetiske stjernene. Den store ungarske spelaren i etterkrigsgenerasjonen var Lajos Portisch (f. 1937), baryton og operasongar som den russiske verdsmeisteren Smyslov.

I 1991, 15 år og 4 månader gamal, vart Judit Polgár den hittil yngste stormeisteren i historia. Den symbolske krafta i at rekorden vart teken av ei jente i eit spel dominert av gutar og menn, gjer at eg i dag reknar Polgár (saman med Kasparov og Carlsen) som den største merkevara i sjakken. Polgár var med på det ungarske laget som tok sølv i open klasse i sjakk-OL i 2002 og i Tromsø 2014, den siste turneringa hennar. På sitt beste var ho rangert som nummer 8 i sjakkhierarkiet.

I 1994 tok ein ny ungarar, Péter Lékó, 14 år og 4 månader gamal, rekorden frå Judit som den yngste stormeisteren i verda. Korkje Polgár eller Lékó gjekk på skule. Men medan dei tre Polgár-systrene fekk heimeskule (med mest sjakk på timeplanen), hadde ikkje foreldra til Lékó råd til å ha sjakktalentet heime, så han voks opp åleine saman med godt vaksne austeuropeiske sjakkbomsar. Lékó tapte i 2004 ein VM-kamp mot Kramnik og er i dag ein av sjakkens fremste teoretikarar.

Det store nye namnet i ungarsk sjakk er Richárd Rapport. Han vart stormeister 13 år og 11 månader gamal i 2010. Det var den gongen berre ungarsk rekord (Karjakin noterte 12 år og 7 månader i 2003, Carlsen 13 år og 4 månader i 2004). Rapport er den litt ukjende kultfiguren i verds­eliten. Når eg skriv desse linene, er han i leiinga i Norway Chess og på sjetteplass på verdsrankinga.

Mange amatørar elskar spelet hans og spør: «Er dette seriøst? Kan ein spela slik?» Ungararen spelar så kreativt at Carlsen må gni seg i auga når han sjekkar «dagens rapport».

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonalmeister i sjakk.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Foto: Nina Djæff

BokMeldingar
Ronny Spaans

Eit sandkorn i maskineriet

Ole Paus skriv mest om slektsbakgrunn og mindre om artistkarrieren i sjølvbiografien sin, men det forklarar likevel mennesket Ole Paus.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Foto: Frederik Ringnes / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Husforsikring i hardt vêr

Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB

Ordskifte
PerVaglum

Vestre må avslutte konflikter og beklage

«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt
Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis