Kva er det med Nederland?
I Twitter-krigen mot Anish Giri er Carlsen «too weak, too slow», for å nytta verdsmeisterens eigne ord om ein stormeisterkollega.
Foto: Alina l’Ami / Tata Steel Chess
Ein går snøgt tom i selskapsleiken «sjakkspelarar i Belgia». Men Nederland, det er noko heilt anna. Om ein går i djupna, finn ein dei lange linene, til dømes adelsfamilien van Foreest, som på 1800-talet vann seks nasjonale meisterskapar.
Tippoldebarnet Jorden van Foreest (21) vann årets superturnering i Wijk aan Zee føre landsmannen Anish Giri (26). Veslebror Lucas van Foreest (19) er òg stormeister – og veslesyster Machteld (14) ville ha vore god nok for det norske kvinnelandslaget.
Landet vart råka av sjakkfeber då Max Euwe slo Alekhin i 1935 og vart verdsmeister i to år, til han tapte revansjeoppgjeret i 1937. Seinare var Euwe òg president i verdssjakkforbundet FIDE. Den lange mannen var den mest umerkelege av dei 16 sjakkverdsmeistrane, ein sympatisk og grå professor. Nederlendarane elskar dr. Euwe.
Under og etter Euwe blømde sjakk-kulturen. På 1970- og 1980-talet skildra dei nederlandske stormeistrane Donner, Ree og Sosonko (emigrant frå Leningrad) sjakkspelet som om det var eit stykke litteratur. I tillegg serverte Jan Timman, nummer tre i verda på 80-talet, dei djupaste sjakkanalysane ein hadde sett på prent.
I Nederland har ein alltid skjøna at utlendingar ikkje vil læra seg nederlandsk. Sjakkbladet Schaakbulletin endra i 1984 namn til New In Chess og har sidan vore rekna som best i verda.
Kva med Noreg? Vel, Magnus Carlsen vil ikkje lenger sitja still og sjå på dette, så 1. februar i år vart det offisielt at selskapet Play Magnus har kjøpt New In Chess, som framleis vil verta produsert i Amsterdam. Eg har mist oversikta over alt dei eig, men børsen seier at butikken Play Magnus er god for langt over ein milliard kroner.
Men ikkje alt kan kjøpast for pengar. Ta til dømes sjakkhumoren som dei nederlandske skribentane dyrka fram under Euwe. Ein objektiv humoranalyse syner at Carlsen er morosam, ein god nummer to i sjakkverda. Diverre hatar Carlsen å vera nest best. Men best kan han ikkje bli, for på toppen i humorhierarkiet sit Giri trygt. Alt det morosame Carlsen seier – med avanserte sjakkreferansar og ordspel – vil Giri gjera litt snøggare og betre.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ein går snøgt tom i selskapsleiken «sjakkspelarar i Belgia». Men Nederland, det er noko heilt anna. Om ein går i djupna, finn ein dei lange linene, til dømes adelsfamilien van Foreest, som på 1800-talet vann seks nasjonale meisterskapar.
Tippoldebarnet Jorden van Foreest (21) vann årets superturnering i Wijk aan Zee føre landsmannen Anish Giri (26). Veslebror Lucas van Foreest (19) er òg stormeister – og veslesyster Machteld (14) ville ha vore god nok for det norske kvinnelandslaget.
Landet vart råka av sjakkfeber då Max Euwe slo Alekhin i 1935 og vart verdsmeister i to år, til han tapte revansjeoppgjeret i 1937. Seinare var Euwe òg president i verdssjakkforbundet FIDE. Den lange mannen var den mest umerkelege av dei 16 sjakkverdsmeistrane, ein sympatisk og grå professor. Nederlendarane elskar dr. Euwe.
Under og etter Euwe blømde sjakk-kulturen. På 1970- og 1980-talet skildra dei nederlandske stormeistrane Donner, Ree og Sosonko (emigrant frå Leningrad) sjakkspelet som om det var eit stykke litteratur. I tillegg serverte Jan Timman, nummer tre i verda på 80-talet, dei djupaste sjakkanalysane ein hadde sett på prent.
I Nederland har ein alltid skjøna at utlendingar ikkje vil læra seg nederlandsk. Sjakkbladet Schaakbulletin endra i 1984 namn til New In Chess og har sidan vore rekna som best i verda.
Kva med Noreg? Vel, Magnus Carlsen vil ikkje lenger sitja still og sjå på dette, så 1. februar i år vart det offisielt at selskapet Play Magnus har kjøpt New In Chess, som framleis vil verta produsert i Amsterdam. Eg har mist oversikta over alt dei eig, men børsen seier at butikken Play Magnus er god for langt over ein milliard kroner.
Men ikkje alt kan kjøpast for pengar. Ta til dømes sjakkhumoren som dei nederlandske skribentane dyrka fram under Euwe. Ein objektiv humoranalyse syner at Carlsen er morosam, ein god nummer to i sjakkverda. Diverre hatar Carlsen å vera nest best. Men best kan han ikkje bli, for på toppen i humorhierarkiet sit Giri trygt. Alt det morosame Carlsen seier – med avanserte sjakkreferansar og ordspel – vil Giri gjera litt snøggare og betre.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Fleire artiklar
Finansminister og leiar for Senterpartiet Trygve Slagsvold Vedum på landsstyremøtet i år. Partiet har falle kraftig på dei nyaste meiningsmålingane.
Foto: Thomas Fure / NTB
– Populisme er ikkje noko å vere redd for
Trass i dårlege meiningsmålingar har statssekretær Skjalg Fjellheim trua på at Senterpartiet har den beste politikken for Noreg.
Ein mann trakkar på ein plakat av Bashar al-Assad i Damaskus.
Foto: Amr Abdallah Dalsh / Reuters / NTB
Uviss lagnad for Syria
Det store spørsmålet no er kva som vil skje framover i Syria, etter at opposisjonen overraskande fort tok over heile det regimekontrollerte Syria nesten utan militær motstand.
Andrea Bræin Hovig og Tayo Cittadella Jacobsen i rollene som Marianne og Tor, som møtest på Nesoddferja.
Foto: Arthaus
Leiken kjærleik
Alle gode ting er faktisk tre, om du lurte på om trilogien til Dag Johan Haugerud held heilt til mål.
Ein atomsopp lyser opp nattehimmelen under prøvesprenginga Badger i USA i 1953.
Foto via Wikimedia Commons
Eg er dauden
Samtidig som faren for ein tredje verdskrig er større enn på eit halvt hundreår, ser vi på russiske trugsmål om bruk av atomvåpen som tomme.
Foto: Edvard Thorup
Makta og den uavhengige forskinga
«Eg er fullt klar over at mange gjorde ein stor innsats i Sør-Sudan, og med gode intensjonar.»
Papiravisa