Sjakken har alltid vore fattig. Ein sjakklubb har som regel null gjeld og null eigedom. Klubben er berre summen av medlemene. Når medlemene forsvinn, forsvinn klubben. Slik er foreiningslivet i Noreg.

Sjakkspelarar møtest diskret på kveldstid der ingen skulle tru at nokon spela sjakk: Kva gjer du på eldresenteret vårt, du er vel ikkje så gamal? Kom deg ut av klasserommet, skulen er stengd!

Med det finst ei handfull unnatak: sjakklubbar som eig sitt eige lokale. Det er berre då ein får ei kjensle av at sjakken sit i veggane, at sjakklokalet har sjel. I Noreg har vi Bergens Schakklub og Oslo Schakselskap. Jamvel stavinga av klubbnamna har sjel, rett nok som ein arv frå høgborgarskapet i storbyane.

Har «fotfolket» – bøndene på sjakkbrettet er eigenleg fotsoldatar – òg fått seg husly? Ja, Sjakkklubben Stjernen på Grünerløkka er herre i eige hus – og fyller 100 år i år.

Den mest kjende spelaren i klubben var André Bjerke, som var medlem i sju år på 1950-talet då klubben leigde lokale i Folkets hus på Dælenenga på Grünerløkka:

I syv år lå magneten der og trakk:/ der holdt min sjakk-klubb til. I trappoppgangen / var ingen kruttsvidd fanes lukt, men angen /
av innkokt kaffe, turnsko, salmiakk.

Det var austkantromantikk over Stjernen den gongen. Bjerke nemner sjølv ånda frå Rudolf Nilsen i sjakkmemoarane sine. Det var grått ute og grått inne, der menn i enkle gråe dressar satt bøygde og dampa over sjakkbretta: «I livets ramme dufter trives sjakk […] i tette skyer av tobakk.»

Så skjedde det vedunderlege at Stjernen kunne kjøpa sitt eige lokale, på gateplan i Seilduksgata, kalla opp etter Christiania Seildugsfabrik ved Akerselva.

Som alle veit, er det ei ny tid no. Grünerløkka er for lengst den hippaste og kulaste plassen i landet (på godt og vondt). Det er røykjeforbod i Stjernen og allstad. Klubben har det beste sjakkmiljøet i landet for kvinner. Ei blanding av unge hipsterar og klassiske sjakkoriginalar set farge på hundreåringen.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.