Rindalsklanen
Bilete av arten jerpe med journalnummer og skildringar som refererer til Alfred Karlstrøm.
Foto: Per Gätzschmann / NTNU Vitskapsmuseet
Rindal er porten til Trollheimen. I alle år var kommunen med om lag 2000 innbyggjarar ein del av Møre og Romsdal fylke, men frå 1. januar 2019 melde han overgang til Trøndelag. Kommunen har eit skimuseum (Sigurd Røen vart verdsmeister i kombinert og stafett i 1937) – og i 2005 vart Rindal kåra til Noregs beste kommune å bu i.
Men vi skal attende til 1930-åra, då Michael Aune skipa eit miljø med sentrale namn som Ragnvald Rindøien, John Grytbakk og Alfred Karlstrøm. Seinare kom òg Fredrik Brønstad og Arne Karlstrøm (son av Alfred), Arne Rindalsholt og Peder Rindal. Kva gjorde desse karane i den vesle mørebygda? Dei komponerte. Dei gjorde det mange sjakkspelarar tykkjer er ganske sært: Dei spela ikkje sjakk, men konstruerte sjakkproblem.
Det gjekk mest i to-trekkarar (kvit set matt i to trekk), der karane vart premierte internasjonalt. Den fremste var transportarbeidaren Alfred Karlstrøm, framleis rekna som den mest fantasirike problemisten i norsk sjakkhistorie. Han fann, saman med ein ungarar, eit nytt motiv i problemsjakken som er kjent som «Karlstrøm-Fleck-temaet». David Hjelle, problemguruen frå Volda som seinare hadde ei spalte i Dag og Tid, publiserte fleire av problema til Karlstrøm i Nynorsk vekeblad.
Det meste rindalsklanen, som dei vart kalla, produserte, er altfor avansert for oss. (Nynorsk Vekeblad gjekk inn i 1954, og vi vil ikkje risikera noko liknande.) Men Alfred Karlstrøm mora seg òg med å laga tulleoppgåver i sjangeren «fantasisjakk». Ei slik ei kan eg syna fram. Karlstrøm var lenge den einaste i Noreg som dreiv med slikt. I 1939 kom han på prent i det britiske magasinet Fairy Chess Review.
Karlstrøm, som døydde i 1966, var òg ein kompetent amatørornitolog som samla over 700 fugleegg. Den unike samlinga er overført til NTNU Vitskapsmuseet i Trondheim.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Rindal er porten til Trollheimen. I alle år var kommunen med om lag 2000 innbyggjarar ein del av Møre og Romsdal fylke, men frå 1. januar 2019 melde han overgang til Trøndelag. Kommunen har eit skimuseum (Sigurd Røen vart verdsmeister i kombinert og stafett i 1937) – og i 2005 vart Rindal kåra til Noregs beste kommune å bu i.
Men vi skal attende til 1930-åra, då Michael Aune skipa eit miljø med sentrale namn som Ragnvald Rindøien, John Grytbakk og Alfred Karlstrøm. Seinare kom òg Fredrik Brønstad og Arne Karlstrøm (son av Alfred), Arne Rindalsholt og Peder Rindal. Kva gjorde desse karane i den vesle mørebygda? Dei komponerte. Dei gjorde det mange sjakkspelarar tykkjer er ganske sært: Dei spela ikkje sjakk, men konstruerte sjakkproblem.
Det gjekk mest i to-trekkarar (kvit set matt i to trekk), der karane vart premierte internasjonalt. Den fremste var transportarbeidaren Alfred Karlstrøm, framleis rekna som den mest fantasirike problemisten i norsk sjakkhistorie. Han fann, saman med ein ungarar, eit nytt motiv i problemsjakken som er kjent som «Karlstrøm-Fleck-temaet». David Hjelle, problemguruen frå Volda som seinare hadde ei spalte i Dag og Tid, publiserte fleire av problema til Karlstrøm i Nynorsk vekeblad.
Det meste rindalsklanen, som dei vart kalla, produserte, er altfor avansert for oss. (Nynorsk Vekeblad gjekk inn i 1954, og vi vil ikkje risikera noko liknande.) Men Alfred Karlstrøm mora seg òg med å laga tulleoppgåver i sjangeren «fantasisjakk». Ei slik ei kan eg syna fram. Karlstrøm var lenge den einaste i Noreg som dreiv med slikt. I 1939 kom han på prent i det britiske magasinet Fairy Chess Review.
Karlstrøm, som døydde i 1966, var òg ein kompetent amatørornitolog som samla over 700 fugleegg. Den unike samlinga er overført til NTNU Vitskapsmuseet i Trondheim.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Fleire artiklar
Laila Goody, Maria Ómarsdóttir Austgulen, Trond Espen Seim og John Emil Jørgenrud i nachspielet frå helvete som stykket til Edward Albee blir kalla.
Foto: Erika Hebbert
Sterkt om livsløgn og overleving
Gode skodespelarprestasjonar i intens kamp på liv og død.
Den nye statsministeren i Frankrike, Michel Barnier, blir klappa inn av den utgåande, Gabriel Attal, i ein seremoni på Hôtel Matignon i Paris 5. september.
Foto: Stephane De Sakutin / Reuters / NTB
Ny statsminister med gjeld, utan budsjett
No lyt alt skje raskt i fransk politikk for å avverje nye kriser.
Justis- og beredskapsminister Emilie Enger Mehl på veg til pressetreffet om motarbeiding av kriminalitet. Også statsminister Jonas Gahr Støre og finansminister Trygve Slagsvold Vedum deltok.
Foto: Thomas Fure / NTB
– No ser me effekten av færre politifolk
Det er mykje regjeringa kunne gjort som dei ikkje har gjort. Me er ikkje imponerte, seier Helge André Njåstad (FrP).
Den oppdaterte boka om rettens ironi er ei samling av tekstar frå Rune Slagstad gjennom førti år.
Foto: André Johansen / Pax Forlag
Jussen som styringsverktøy
Rettens ironi, no i fjerde og utvida utgåve, har for lengst blitt ein klassikar i norsk idé- og rettshistorie.
Finn Olstad har doktorgrad i historie og er tidlegare professor ved Seksjon for kultur og samfunn ved Noregs idrettshøgskule.
Foto: Edvard Thorup
Det nye klassesamfunnet
Finn Olstads nye bok er eit lettlese innspel til ei sårt tiltrengd innsikt i skilnaden mellom fakta og ideologi.