Brot på lina vert det stundom, anten det er høgspentlina, jarnbanelina eller partilina me talar om. Men luftlina er det lite kluss med. Ho toler vind og vêr og kan korkje strykast ut eller rivast ned. Elles veit me at det som hender mellom daudlinene og sidelinene på ei fotballbane, interesserer mange. Kanskje linedansande linedomarar kunne fått endå fleire til å fatta interesse?

Ei line er ikkje berre ei line: Bak forma line løyner det seg (minst) to ord. Rett nok handsama Aasen det som eitt ord i Norsk Ordbog, men i nyare ordbøker er det vanleg å skilja mellom line (‘tau, snøre’, t.d. fiskeline, linedansar) og line eller linje (‘strek, stripe; omriss; rekkje; sambandskanal’ osb.). Line i tydinga ‘tau, snøre’ kjem av norrønt lína og har grunntydinga ‘noko av lin’. Det andre ordet – lin(j)e – har kome inn i norsk gjennom tysk Linie. Både line og lin(j)e kan førast attende til latin linum (‘tråd av lin, lin’), men vegen deira inn i målet har vore ulik.

Snørelina er ikkje heilt på line med den andre lina: Ho har ikkje gjeve oss like mange biletlege seiemåtar. Men me kan laupa lina ut (fullføra det me har byrja på, tura fram, eig. ‘laupa so langt som lina rekk’) og balansera på slak eller stram line – i båe tilfelle er det keitt å detta ned. Elles har me mange handfaste liner ikring oss, jf. «fiska med line», «høyra flagglina slå mot stonga», «kasta livline», «ha hunden i langline».

Dei andre linene finst det mange av – det er so å seia liner over heile lina. Ei av dei største er ekvator, som rett og slett kan omtalast som «lina» (t.d. «passera lina»). Akevitt som har vorte ført over denne store lina, kan me trygt kalla lineakevitt. Me viser òg til store liner når me talar om linene i landskapet, medan linene (rukkene) i handflata og andletet er monaleg mindre. Nokre liner verkar inn på dei lange linene i livet, til dømes studielina me hamnar på. Og det er stor skilnad på å kjempa ved frontlina og å sitja i ro og mak og nyta velforma versliner. Skrivne ord plar vera ordna i liner, so om nokon bed deg om å «senda nokre liner», kan du gå ut frå at det er setningar dei ynskjer seg – ikkje vilkårlege strekar på eit ark. Kva med dei som berre er opptekne av botnlina eller straumlineforma farkostar? Er me på line med dei?

Kristin Fridtun

Kristin Fridtun er filolog og forfattar.
E-post: kristin.fridtun@gmail.com