Verdseinaren som ikkje fekk sova
Veteranen Ulf Andersson tapte etter berre 22 trekk mot 15 år gamle Magnus Carlsen i 2006, då brikkene byrja snurra i hovudet, fortel svensken i boka Schackets Mästare (2019).
Foto: Wikimedia Commons
Den sympatiske svensken Ulf Andersson (f. 1951) har ei utruleg kjensle for spelet, posisjonsforståing. Han var rangert som nummer tre i verda på sitt beste, men var altfor mild til å verta verdsmeister. Andersson mislikte å tapa sterkare enn han likte å vinna. Han tykte det var betre å berga ein remis frå ei vanskeleg stilling enn å vinna eit sjakkparti. Å tapa var for Andersson som å døy, eller i alle høve mista jobben. Han levde (og lever) jo av sjakk.
Midt på 1990-talet tok ein ny generasjon over med Anand og Kramnik i spissen. Andersson fekk statsløn i Sverige, men kva skulle han no gjera? Han lét seg overtala til å vera med i Noregs Postsjakkforbunds 50 års jubileumsturnering. Her skulle den svenske nybyrjaren spela mot verdseliten i postsjakk. Han vann ei perle av eit parti mot Ivar Bern, bergensaren som ti år seinare sjølv vart verdsmeister i postsjakk. Dette formatet passa Andersson perfekt – og han vann turneringa utan tap. Etter ei ny sterk turnering, på fyrstebordet for Sverige i OL i postsjakk, var han uventa rangert som nummer éin i verda.
Andersson hadde korkje telefon eller internett og var heller ikkje interessert i den nye datasjakken. Han tenkte sjølv, og kunne analysera ei stilling i ei veke eller to som ingen annan i verda. I time etter time sat han med sjakkbrettet på Café Saga i Arboga, ei lita svensk bygd med nokre tusen innbyggjarar.
Ei postsjakkturnering tek ofte fleire år å gjennomføra. Ved tusenårsskiftet sa den svenske verdseinaren ja til ei tredje turnering. Men no hadde datamaskinane til motstandarane vorte umenneskeleg sterke. Andersson byrja analysera døgeret rundt for å kompensera for datakrafta til motstandarane som rekna eit hundretal millionar trekk i sekundet. Sjakkvariantane invaderte hovudet hans. I senga låg kona, men han kjende henne knapt att. Han analyserte kvart ledige sekund i åtte år. Han gjekk på veggen.
I dag, mange år seinare, veit han ikkje om han nokon gong finn ro. Han har hallusinasjonar og får medisinsk hjelp.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Den sympatiske svensken Ulf Andersson (f. 1951) har ei utruleg kjensle for spelet, posisjonsforståing. Han var rangert som nummer tre i verda på sitt beste, men var altfor mild til å verta verdsmeister. Andersson mislikte å tapa sterkare enn han likte å vinna. Han tykte det var betre å berga ein remis frå ei vanskeleg stilling enn å vinna eit sjakkparti. Å tapa var for Andersson som å døy, eller i alle høve mista jobben. Han levde (og lever) jo av sjakk.
Midt på 1990-talet tok ein ny generasjon over med Anand og Kramnik i spissen. Andersson fekk statsløn i Sverige, men kva skulle han no gjera? Han lét seg overtala til å vera med i Noregs Postsjakkforbunds 50 års jubileumsturnering. Her skulle den svenske nybyrjaren spela mot verdseliten i postsjakk. Han vann ei perle av eit parti mot Ivar Bern, bergensaren som ti år seinare sjølv vart verdsmeister i postsjakk. Dette formatet passa Andersson perfekt – og han vann turneringa utan tap. Etter ei ny sterk turnering, på fyrstebordet for Sverige i OL i postsjakk, var han uventa rangert som nummer éin i verda.
Andersson hadde korkje telefon eller internett og var heller ikkje interessert i den nye datasjakken. Han tenkte sjølv, og kunne analysera ei stilling i ei veke eller to som ingen annan i verda. I time etter time sat han med sjakkbrettet på Café Saga i Arboga, ei lita svensk bygd med nokre tusen innbyggjarar.
Ei postsjakkturnering tek ofte fleire år å gjennomføra. Ved tusenårsskiftet sa den svenske verdseinaren ja til ei tredje turnering. Men no hadde datamaskinane til motstandarane vorte umenneskeleg sterke. Andersson byrja analysera døgeret rundt for å kompensera for datakrafta til motstandarane som rekna eit hundretal millionar trekk i sekundet. Sjakkvariantane invaderte hovudet hans. I senga låg kona, men han kjende henne knapt att. Han analyserte kvart ledige sekund i åtte år. Han gjekk på veggen.
I dag, mange år seinare, veit han ikkje om han nokon gong finn ro. Han har hallusinasjonar og får medisinsk hjelp.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Fleire artiklar
Eirik Holmøyvik har trekt seg trekt seg som forskingsleiar ved Det juridiske fakultet i Bergen.
Foto: Kim E. Andreassen / UiB
Israel-boikott splittar akademia
Jussprofessor Eirik Holmøyvik prøvde å få omgjort vedtaket om Israel-boikott ved Det juridiske fakultetet i Bergen, men vart røysta ned. No har han trekt seg som forskingsleiar ved fakultetet.
Lite mat: Det er ikkje mykje mat å spore i 17. mai-biletarkivet til NTB, men Andrea (2) har iallfall fått is. Hurra!
Foto: Per Løchen /NTB
Mat på nasjonaldagen
Kva bør vi ete i dag om vi lèt årstida styre menyen?
Teikning: May Linn Clement
17. mai-pengar
«Mor mi viser meg telefonen og at ho har vipsa Oskar og Tomas. Det er irriterande å sjå på ein mobil som andre held i.»
Foto: Terje Pedersen / NTB
FHI svikter sitt samfunnsoppdrag
«Det er svært viktig at FHI er tydelig overfor publikum på at de ikke jobber med årsaken til long covid.»
Emilie Enger Mehl avbilda på veg til pressetreff på Grøndland for å presentere Revidert nasjonalbudsjett, 14.05.2024. I budsjettet vert det mellom anna satt av penger til å reversere domstolsreforma. Foto: Javad Parsa / NTB.
Javad Parsa
– Uforståeleg domstolsendring
Sorenskrivar Kirsti Høegh Bjørneset er kritisk til at regjeringa vil reversere domstolsreforma.
Papiravisa