JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Frå sjakkverdaKunnskap

«For nokre månader sidan fekk eg eit anonymt tips i posthylla på jobben»

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen

Foto: Vibeke Ekeland Grønn

Foto: Vibeke Ekeland Grønn

2429
20240510
2429
20240510

For nokre månader sidan fekk eg eit anonymt tips i posthylla på jobben. Det handla på ein måte om sjakk, og eg reknar med at tipsaren er Dag og Tid-lesar. Men det var noko merkeleg med tipset – teksten var på fransk! Kunne det vera frå ein av fransklærarane mine frå byrjinga av 1990-talet då eg sjølv var student?

Det heile var så sært at eg ikkje tenkte meir på saka. Men ein dag låg tipset der i synsfeltet mitt på kontorpulten, og eg byrja lesa. Eg byrja sjekka på nettet. Eg vart hekta.

Hovudpersonen er Jean-Philippe Toussaint (f. 1957), ein franskspråkleg belgiar. Han fekk eit stort namn med romanen og filmen Baderommet på 1980-talet og skal ha inspirert mellom andre Erlend Loe. Men for meg var det meir interessant at den fyrste romanen hans, Échecs (dobbelttyding «sjakk» og «fiaskoar»), vart refusert og aldri publisert. Eg fann manuskriptet på nettet og byrja lesa. Det handlar om ein bisarr VM-kamp der vinnaren vert kåra etter 10.000 parti. Det vert mykje venting (på Godot og anna).

I 1984–85 spela Karpov og Kasparov ein «uendeleg» VM-kamp som vart broten av etter 48 parti og fem månader, medan sjakkromanen til Toussaint låg i ein skuff. Så hoppar vi fram til koronaepidemien. Den no kjende forfattaren og filmskaparen, som til vanleg reiser frå festival til festival og promoterer seg sjølv, veit ikkje kva han skal gjera med ein tom kalender.

Han byrjar tenkja på sjakkfiaskoen frå unge år. Og han finn fram til Stefan Zweigs udøyelege Schachnovelle. For å halda seg i aktivitet byrjar han omsetja Zweig til fransk. Eit par timar kvar dag. «Eg er ikkje så god i tysk, men eg snakkar sjakk flytande», seier Toussaint. Resten av tida skriv han dagbok, 64 kapittel. Boka handlar om omsetjing, skrivekunst – men mest av alt om livet, minne som berre kjem til forfattaren, som hos Proust.

I 2023 gav Toussaint ut to bøker: memoardagboka L’échiquier («Sjakkbrettet») og omsetjinga Échecs. Som eit ekko av den fyrste, refuserte romanen gav han Zweigs kortroman den same tittelen han sjølv nytta 40 år tidlegare.

Eg har lese L’échiquier («Sjakkbrettet»), og sjeldan har eg kjent meg så heime i ei bok. Dette er sært, men eg elskar det. Inspirert av Toussaint fann eg fram til ei tysk utgåve av Schachnovelle. Tysken min er ikkje all verda, men eg held meg flytande gjennom sjakken.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

For nokre månader sidan fekk eg eit anonymt tips i posthylla på jobben. Det handla på ein måte om sjakk, og eg reknar med at tipsaren er Dag og Tid-lesar. Men det var noko merkeleg med tipset – teksten var på fransk! Kunne det vera frå ein av fransklærarane mine frå byrjinga av 1990-talet då eg sjølv var student?

Det heile var så sært at eg ikkje tenkte meir på saka. Men ein dag låg tipset der i synsfeltet mitt på kontorpulten, og eg byrja lesa. Eg byrja sjekka på nettet. Eg vart hekta.

Hovudpersonen er Jean-Philippe Toussaint (f. 1957), ein franskspråkleg belgiar. Han fekk eit stort namn med romanen og filmen Baderommet på 1980-talet og skal ha inspirert mellom andre Erlend Loe. Men for meg var det meir interessant at den fyrste romanen hans, Échecs (dobbelttyding «sjakk» og «fiaskoar»), vart refusert og aldri publisert. Eg fann manuskriptet på nettet og byrja lesa. Det handlar om ein bisarr VM-kamp der vinnaren vert kåra etter 10.000 parti. Det vert mykje venting (på Godot og anna).

I 1984–85 spela Karpov og Kasparov ein «uendeleg» VM-kamp som vart broten av etter 48 parti og fem månader, medan sjakkromanen til Toussaint låg i ein skuff. Så hoppar vi fram til koronaepidemien. Den no kjende forfattaren og filmskaparen, som til vanleg reiser frå festival til festival og promoterer seg sjølv, veit ikkje kva han skal gjera med ein tom kalender.

Han byrjar tenkja på sjakkfiaskoen frå unge år. Og han finn fram til Stefan Zweigs udøyelege Schachnovelle. For å halda seg i aktivitet byrjar han omsetja Zweig til fransk. Eit par timar kvar dag. «Eg er ikkje så god i tysk, men eg snakkar sjakk flytande», seier Toussaint. Resten av tida skriv han dagbok, 64 kapittel. Boka handlar om omsetjing, skrivekunst – men mest av alt om livet, minne som berre kjem til forfattaren, som hos Proust.

I 2023 gav Toussaint ut to bøker: memoardagboka L’échiquier («Sjakkbrettet») og omsetjinga Échecs. Som eit ekko av den fyrste, refuserte romanen gav han Zweigs kortroman den same tittelen han sjølv nytta 40 år tidlegare.

Eg har lese L’échiquier («Sjakkbrettet»), og sjeldan har eg kjent meg så heime i ei bok. Dette er sært, men eg elskar det. Inspirert av Toussaint fann eg fram til ei tysk utgåve av Schachnovelle. Tysken min er ikkje all verda, men eg held meg flytande gjennom sjakken.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.

Emneknaggar

Fleire artiklar

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB

IntervjuSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Nato-toppen som sa det han tenkte

Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

Foto: Evan Vucci / AP / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Harris blir heimsøkt av inflasjonen

Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Foto: Beate Oma Dahle / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

– Meiningslaust å straffe sjuke

Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø
Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis