Frå matfatet
Brød
Eit komplisert system gjer det vanskeleg å finne meisteren bak bakverket.
Det kan bogne i bakeridisken, men kven er eigentleg bakaren som står bak verket?
Pxhere.com
Så var vi her igjen: Vekk er tida då vi kunne bruke ei æve på å lage frukost – meske oss med nysteikte rundstykke eller pannekaker eller sykle til bakaren etter ferskt brød. Ferien er over, og vi er attende til det tre dagar gamle kneippbrødet hanka inn i medvitslaust hastverk på Rema eller Kiwi eller Coop.
For brød må vi jo ha: Om ein gjennomsnittleg fyrsteklassingsmatpakke kanskje er litt meir fargerik no enn han var då eg byrja på skulen i 1989, går Noreg framleis ikkje rundt utan brød. Då skulle ein tru at brødlandet Noreg klarte å halde seg med sitt eige korn og mjøl? Men nei, slik er det faktisk i stadig mindre grad.
«Tre av ti brød er importert», skreiv Aftenposten i 2011 – og synte til tal frå dåverande Norsk institutt for landbruksøkonomisk forsking (NILF), som sa at importen hadde auka med 70 prosent sidan 2003.
Sidan den gong har importen berre halde fram med å auke. 84 prosent opp sidan 2010, ifylgje Baker- og konditorbransjens landsforening. Statistisk sentralbyrå gjev oss reine tal: Den gong eg byrja på skulen, importerte vi 6760 tonn brødvarer, men i 1989 var dette utelukkande tørre brød – som knekkebrød og kavring – og wienerbrød. I 2003 var importen komen opp i 34.400 tonn, og av dette var kring 26.000 tonn det vi kallar ferske brødvarer: bagettar, rundstykke, pølsebrød, paideigar og liknande. I 2022 var desse kategoriane komne opp i ei importmengd på til saman nærare 54.000 tonn.
Tollfri deigimport
Kva har skjedd? Ifylgje Landbruksdirektoratet har forbruket av brød og bakevarer per person i Noreg gått ned, men ikkje på langt nær like mykje som forbruket dei norske matmøllene har av korn. I 2003 malte dei kring 400.000 tonn, medan talet i fjor var i overkant av 300.000 tonn korn.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
