Farvel, Murmansk
Eg sulla rundt i sentrum av Kirkenes då ein bil køyrde opp på sida av meg, bremsa ned og gav meg eit telefonnummer. Bilen var full av russarar på veg heim til Murmansk.
Lynsjakk i Murmansk i 2017. Eg vann turneringa (med litt flaks).
Foto: Det norske generalkonsulatet
Ein av passasjerane var sjakkspelar og kjende meg att frå ei turnering i Vadsø.
Eg skulle sjølv frå Kirkenes til Murmansk med den klassiske minibussen, som var populær hos både russarar og nordmenn i nord. Eg hadde nokre møte på eit av universiteta i byen, men då eg kom fram til hotellet, kika eg på telefonnummeret. Eg ringde.
Litt seinare sat eg i ein pirattaxi til ein forfallen drabantby, der ingen skulle tru at nokon kunne bu. Verten hadde hamstra drikkevarer og tint opp nokre pelmeni, den russiske nasjonalretten, frå frysaren. Verten var langt frå rik, men hadde mykje kontantar. Av yrke var han gamblar. Ingen kunne halda fest som gamblaren.
To andre sjakkspelarar kom òg over: Vanja prata som ein foss, full av konspirasjonsteoriar. Språket var intelligent, sjølv om historiene ikkje var truande. Men ingen kunne skåla like poetisk som Vanja.
Den tredje russaren, Tolja, mumla at han jobba i fengsel, men for meg kunne han like gjerne ha vore innsett. Tolja talte ein klokkerein russisk fengselsslang som var umogleg å skjøna utan alkohol. Så eg drakk med (i mitt tempo), men ingen kunne kombinera sprit og lyn som Tolja.
Stemninga var god, eg ville ikkje ha vore opplevinga forutan jamvel om eg ikkje var viss på om eg ville overleva jakta på ein pirattaxi heim til hotellet midt på natta.
Mange år seinare, i 2017, var eg attende i Murmansk. Eg var invitert av det norske generalkonsulatet for å halda eit føredrag på russisk for sjakkmiljøet i byen. Tittelen var «Magnus Carlsen og den russiske sjakkskulen». To lokale TV-stasjonar dukka opp, og eg gav mitt fyrste og siste intervju på russisk TV.
Eg undrast om dei gamle venene mine ville dukka opp. Etter føredraget var det lynturnering, men drikkekameratane var ikkje å sjå. Eg fekk vita av dei andre lynspelarane at gamblar-verten hadde tapt store pengar. Vanja hadde rota seg inn i ei kuriøs kriminalsak med forgreiningar til Nord-Noreg. Tolja var vel i fengselet, så der var alt ved det vande.
Generalkonsulatet i Murmansk er no stengt. Eg kjem nok aldri attende.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ein av passasjerane var sjakkspelar og kjende meg att frå ei turnering i Vadsø.
Eg skulle sjølv frå Kirkenes til Murmansk med den klassiske minibussen, som var populær hos både russarar og nordmenn i nord. Eg hadde nokre møte på eit av universiteta i byen, men då eg kom fram til hotellet, kika eg på telefonnummeret. Eg ringde.
Litt seinare sat eg i ein pirattaxi til ein forfallen drabantby, der ingen skulle tru at nokon kunne bu. Verten hadde hamstra drikkevarer og tint opp nokre pelmeni, den russiske nasjonalretten, frå frysaren. Verten var langt frå rik, men hadde mykje kontantar. Av yrke var han gamblar. Ingen kunne halda fest som gamblaren.
To andre sjakkspelarar kom òg over: Vanja prata som ein foss, full av konspirasjonsteoriar. Språket var intelligent, sjølv om historiene ikkje var truande. Men ingen kunne skåla like poetisk som Vanja.
Den tredje russaren, Tolja, mumla at han jobba i fengsel, men for meg kunne han like gjerne ha vore innsett. Tolja talte ein klokkerein russisk fengselsslang som var umogleg å skjøna utan alkohol. Så eg drakk med (i mitt tempo), men ingen kunne kombinera sprit og lyn som Tolja.
Stemninga var god, eg ville ikkje ha vore opplevinga forutan jamvel om eg ikkje var viss på om eg ville overleva jakta på ein pirattaxi heim til hotellet midt på natta.
Mange år seinare, i 2017, var eg attende i Murmansk. Eg var invitert av det norske generalkonsulatet for å halda eit føredrag på russisk for sjakkmiljøet i byen. Tittelen var «Magnus Carlsen og den russiske sjakkskulen». To lokale TV-stasjonar dukka opp, og eg gav mitt fyrste og siste intervju på russisk TV.
Eg undrast om dei gamle venene mine ville dukka opp. Etter føredraget var det lynturnering, men drikkekameratane var ikkje å sjå. Eg fekk vita av dei andre lynspelarane at gamblar-verten hadde tapt store pengar. Vanja hadde rota seg inn i ei kuriøs kriminalsak med forgreiningar til Nord-Noreg. Tolja var vel i fengselet, så der var alt ved det vande.
Generalkonsulatet i Murmansk er no stengt. Eg kjem nok aldri attende.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Fleire artiklar
Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.
Foto: Frederik Ringnes / NTB
Husforsikring i hardt vêr
Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?
Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.
Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB
Vestre må avslutte konflikter og beklage
«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»
Teikning: May Linn Clement
Tid for realitetsorientering
Valet av Donald Trump til president er ikkje noka tilfeldig ulukke, men ei fylgje av dårleg politisk handverk gjennom lang tid.
Ruslan Gorovij sender pengane han tener som artist, heim til Kyiv, der vener kjøper vedlass til ukrainarar som treng varme i vinter.
Foto: Ukrainian online sales
Eit nytt lovframlegg som legg opp til at det skal bli straffbart å selje ulovleg hogd skog, vil ikkje minst råke folk i øydelagde hus.
James Rebanks på Lillehammer sist veke.
Foto: Morten A. Strøksnes
Ein mann for alle årstider
LILLEHAMMER: Etter å ha skrive to svært populære bøker om landbruk og sauehald hamna James Rebanks i ei krise som førte han til eit dunvær på Helgeland.