Erling Kittelsen er blant dei mest mangsidige av norske poetar, skriv Jan Erik Vold.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Erling Kittelsen, fødd 1946 i Vennesla, busett i Oslo, magister i religionshistorie frå Universitetet i Bergen 1974, er blant dei mest mangsidige av norske poetar. Han debuterte i 1970 med samlinga Ville fugler – sidan er det kome eit sneis diktbøker, om ein skal ta med samarbeida med andre, fokuset på Edda-dikt, dialogane med Wergeland og Voluspå, attdiktingane av poetar på kinesisk, urdu, arabisk, latvisk, persisk, koreansk, japansk, gjorde i fellesskap med språkmektige frå desse områda. Dessutan mange fablar, eit par romanar, barnedikt, fleire skodespel – rundt halvhundre utgjevingar i alt. Han liknar ikkje på nokon.
I 2021 kom Kittelsens Dikt i samling på 626 sider, med forfattarens nyskrivne innleiing til kvar av dei tolv einskildsamlingane hans. I 2023 kom den seinaste diktboka, også med tittelen Samling, undertittel Dedikerte dikt.
Selected Poems er eit tospråklig norsk-engelsk utval frå 2012 der John Irons har omsett tekstane til engelsk. Forlaget skriv: «Kittelsen er kalt motstandsdikter, at han kommer med nødvendig motkraft til vår økonomiserte kultur. Samtidig finner han innganger til mytologi og urgammel erfaring som bærer og viderefører vår menneskelighet. Det mørkeste sted er der det skjer, midt i verden.»
Det finst ingen einskapleg tone i dikta til Kittelsen, ingen eg-problematikk. Den store sosiale forståinga er eigenarten hans, den totale verdsoppfatninga, kunne ein seia.
Dagens dikt, frå 2010, viser det ledige språket, fantasien, logikken, mangfaldet i assosiasjonane hans. Og evna til å avslutta eit dikt.
Jan Erik Vold
Poetikk
Å hoppe på tømmerstokker i ei løssluppen elv
realisten ser realiteten og faller i
romantikeren går uhemmet på og faller av
postmodernisten finner verden allerede
dekonstruert og plasker uti
sosialrealisten ser tømmerleverandørens
profitthensyn helt klar i en salto
surrealisten prøver en fransk en
og havner i fossen, periferisten
tror også i strømmen det vil lykkes
futuristen tyr til universalskoene, bommer
Vi sitter på noen rullesteiner og følger
elveballetten, et tynt cellulosegrolag
med søtlig syreduft forteller om virksomhet
drømmer, blokkpolitikk, forurensning, kamp
for fioler, vegforbindelser, vyer framover
Løssluppen? Hvem kalte elva løssluppen
den flyter jo stille
Erling Kittelsen
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Erling Kittelsen, fødd 1946 i Vennesla, busett i Oslo, magister i religionshistorie frå Universitetet i Bergen 1974, er blant dei mest mangsidige av norske poetar. Han debuterte i 1970 med samlinga Ville fugler – sidan er det kome eit sneis diktbøker, om ein skal ta med samarbeida med andre, fokuset på Edda-dikt, dialogane med Wergeland og Voluspå, attdiktingane av poetar på kinesisk, urdu, arabisk, latvisk, persisk, koreansk, japansk, gjorde i fellesskap med språkmektige frå desse områda. Dessutan mange fablar, eit par romanar, barnedikt, fleire skodespel – rundt halvhundre utgjevingar i alt. Han liknar ikkje på nokon.
I 2021 kom Kittelsens Dikt i samling på 626 sider, med forfattarens nyskrivne innleiing til kvar av dei tolv einskildsamlingane hans. I 2023 kom den seinaste diktboka, også med tittelen Samling, undertittel Dedikerte dikt.
Selected Poems er eit tospråklig norsk-engelsk utval frå 2012 der John Irons har omsett tekstane til engelsk. Forlaget skriv: «Kittelsen er kalt motstandsdikter, at han kommer med nødvendig motkraft til vår økonomiserte kultur. Samtidig finner han innganger til mytologi og urgammel erfaring som bærer og viderefører vår menneskelighet. Det mørkeste sted er der det skjer, midt i verden.»
Det finst ingen einskapleg tone i dikta til Kittelsen, ingen eg-problematikk. Den store sosiale forståinga er eigenarten hans, den totale verdsoppfatninga, kunne ein seia.
Dagens dikt, frå 2010, viser det ledige språket, fantasien, logikken, mangfaldet i assosiasjonane hans. Og evna til å avslutta eit dikt.
Jan Erik Vold
Poetikk
Å hoppe på tømmerstokker i ei løssluppen elv
realisten ser realiteten og faller i
romantikeren går uhemmet på og faller av
postmodernisten finner verden allerede
dekonstruert og plasker uti
sosialrealisten ser tømmerleverandørens
profitthensyn helt klar i en salto
surrealisten prøver en fransk en
og havner i fossen, periferisten
tror også i strømmen det vil lykkes
futuristen tyr til universalskoene, bommer
Vi sitter på noen rullesteiner og følger
elveballetten, et tynt cellulosegrolag
med søtlig syreduft forteller om virksomhet
drømmer, blokkpolitikk, forurensning, kamp
for fioler, vegforbindelser, vyer framover
Løssluppen? Hvem kalte elva løssluppen
den flyter jo stille
Erling Kittelsen
Fleire artiklar
Små-ulovleg: Godtet er smått, men er denne reklamen retta mot små eller store menneske? Det kan få alt å seie dersom ei ny forskrift vert vedteken.
Foto: Cornelius Poppe / NTB
«Om høyringsinnspela frå Helsedirektoratet vert inkluderte, risikerer ein å kriminalisere heilt vanleg mat.»
To unge mormonmisjonærar, søster Paxton (Sophie Thatcher) og søster Barnes (Chloe East), blir tvinga til å setje trua si på prøve i møtet med herr Reed (Hugh Grant).
Foto: Ymer Media
«Mange av skrekkfilmane no til dags liknar meir på filmar frå syttitalet»
I tillegg til å vere forfattar er Kristina Leganger Iversen også litteraturvitar, samfunnsdebattant og omsetjar.
Foto: Sara Olivia Sanderud
Nedslåande sanning
Kristina Leganger Iversen leverer eit grundig studium av noko som burde vere opplagt for fleire.
Teikning: May Linn Clement
«Me har ikkje grunnlag for å seia at bokmålsbrukarar har kvassare penn enn andre, men nokre av dei evnar å kløyva kvass i to.»
Gjennom Hitlers progagandaminister Joseph Goebbels får vi eit innblikk i sanninga bak Nazi-Tysklands propagandamaskin.
Foto: Another World Entertainment
Propaganda på agendaen
Fører og forfører er ein drivande historietime om tidenes skumlaste skrønemakar.