Diktet: Steinar Opstad
Foto: Laurent Denimal
Steinar Opstad, bondeson frå Stokke i Vestfold, fødd i 1971, skriv ryddige dikt – ti samlingar har det vorte frå 1996 til 2022. Samla dikt i Arbeid og drøm (2016). Pluss ei fin essaysamling Himmelretninger (2012), om dikt og dikting. Akademikar med tysk, religionshistorie, litteraturvitskap som fag. Likevel er det lengting og kjønnsidentitet, utanforskap og samkjensle dikta handlar om – alt ein ikkje kan læra på universitetet. Dikt med bibelreferansar og litterære allusjonar.
I sentrum av diktinga hans står faren:
«Kveldssol skinner over pappa/ Døgnet, den valsen, klarer å favne ham// til tross for at han er så vertikal/ som en far kan bli» – heiter det i første bok Tavler og bud. I fjorårssamlinga, Å være flere, er faren død: «Det var godt at vi, de tre sønnene, fikk holde hver vår tale/ siden vi hadde hatt hver vår far/ aldri én hellig og ubestridelig».
Her kjem så eit dikt om mora. Fem samlingar av Opstad er omsette til svensk dei siste ti åra, lat det vera sagt, fleire enn for nokon annan norsk poet. Koplingane hans til familie og oppvekst held fram, i alle samlingane – som om han aldri blei forstått. Eller blir forstått. Det plagar han. Men ein dag skyflar han alt det kvite ut av korridoren mor hans flakka i – snøen ho hadde late falle over faren.
Altså: far og mor i balanse. «Hvem er jeg nå da far ikke/ fins lenger og evigheten sitter i kroppen/ som et slukket begjær / den tynne følelsen/ etter å ha elsket med sjelen full av sorg.» Mora seier: «Da trenger du ikke lenger å være/ den tynneste sønnen.»
Steinar Opstad skriv klanglege og pregnante dikt som det er opp til lesaren å skru saman. Jamvel om han ein sjeldan gong seier det kort:
Hva er en verden uten fugler?
En verden uten fugler
er en verden uten himmelspråk
Jan Erik Vold
Mor var en flakkende sjel
i en lang hvit korridor
der det knitret i lysstoffrørene
Mor var snøen som dalte over far
i evigheter før han døde
Jeg var sønnen
som snøen og lyset
sank gjennom, tynn
som en følelse ingen forstod
og dermed ville forvise
Men jeg besatt en muskelkraft
som overrasket alle
og en dag skyflet jeg
all snøen ut av korridoren
og rev ned veggene
Da kunne jeg høre mors lange latter
gjalle i himmelrommet, og hun sa:
Også du skal en dag bli fri
Da trenger du ikke lenger å være
den tynneste sønnen
Steinar Opstad
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Steinar Opstad, bondeson frå Stokke i Vestfold, fødd i 1971, skriv ryddige dikt – ti samlingar har det vorte frå 1996 til 2022. Samla dikt i Arbeid og drøm (2016). Pluss ei fin essaysamling Himmelretninger (2012), om dikt og dikting. Akademikar med tysk, religionshistorie, litteraturvitskap som fag. Likevel er det lengting og kjønnsidentitet, utanforskap og samkjensle dikta handlar om – alt ein ikkje kan læra på universitetet. Dikt med bibelreferansar og litterære allusjonar.
I sentrum av diktinga hans står faren:
«Kveldssol skinner over pappa/ Døgnet, den valsen, klarer å favne ham// til tross for at han er så vertikal/ som en far kan bli» – heiter det i første bok Tavler og bud. I fjorårssamlinga, Å være flere, er faren død: «Det var godt at vi, de tre sønnene, fikk holde hver vår tale/ siden vi hadde hatt hver vår far/ aldri én hellig og ubestridelig».
Her kjem så eit dikt om mora. Fem samlingar av Opstad er omsette til svensk dei siste ti åra, lat det vera sagt, fleire enn for nokon annan norsk poet. Koplingane hans til familie og oppvekst held fram, i alle samlingane – som om han aldri blei forstått. Eller blir forstått. Det plagar han. Men ein dag skyflar han alt det kvite ut av korridoren mor hans flakka i – snøen ho hadde late falle over faren.
Altså: far og mor i balanse. «Hvem er jeg nå da far ikke/ fins lenger og evigheten sitter i kroppen/ som et slukket begjær / den tynne følelsen/ etter å ha elsket med sjelen full av sorg.» Mora seier: «Da trenger du ikke lenger å være/ den tynneste sønnen.»
Steinar Opstad skriv klanglege og pregnante dikt som det er opp til lesaren å skru saman. Jamvel om han ein sjeldan gong seier det kort:
Hva er en verden uten fugler?
En verden uten fugler
er en verden uten himmelspråk
Jan Erik Vold
Mor var en flakkende sjel
i en lang hvit korridor
der det knitret i lysstoffrørene
Mor var snøen som dalte over far
i evigheter før han døde
Jeg var sønnen
som snøen og lyset
sank gjennom, tynn
som en følelse ingen forstod
og dermed ville forvise
Men jeg besatt en muskelkraft
som overrasket alle
og en dag skyflet jeg
all snøen ut av korridoren
og rev ned veggene
Da kunne jeg høre mors lange latter
gjalle i himmelrommet, og hun sa:
Også du skal en dag bli fri
Da trenger du ikke lenger å være
den tynneste sønnen
Steinar Opstad
Fleire artiklar
Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.
Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss
Orda mellom oss
Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.
Teikning: May LInn Clement
«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»
Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Eit spørsmål om kontroll
I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?
Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.
Foto: Samlaget
Ein av oss
Odd Nordstoga skriv tankefullt om livet, ut frå rolla som folkekjær artist.
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.