JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

DiktetKunnskap

Diktet: Performativ poesi av Kurt Johanessen

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen

Foto: Marit Hommedal / NTB

Foto: Marit Hommedal / NTB

2242
20240209
2242
20240209

For 30 år sidan gav Kurt Johannessen (f. 1960) ut boka Øvingar (1994). Utgjevinga står sentralt i det marginale feltet som er skjeringspunktet mellom performancekunst og poesi i Noreg. Sidan har oppfølgarane Andre øvingar (2001), Andre andre øvingar (2012) og Andre andre andre øvingar (2015) kome ut, og førre året kom Andre andre andre andre øvingar (2023) ut, der vekas utvalde dikt er henta frå.

Her refererer dikta ikkje til røynsler eller hendingar som har funne stad, men dei oppmodar lesaren til å gjere noko, undersøke noko, gjerne heilt konkret. Lesinga sender tankane ut i nytt terreng. Dette er metoden Johannessen nyttar i øvingane, og ein kan kalle det ein performativ poesi: Diktet legg vekt på prosessen det set i gang, framfor å skulle representere eit ferdig avrunda heile. Diktet er ope, uavslutta.

Ein kjend føregangsfigur på feltet er Yoko Ono, ikkje minst med boka Grapefruit frå 1964, der dikta var forma som instruksjonar eller idear til kunstverk som lesarane/mottakarane sjølv kunne skape eller utføre. Slik kan poeten forsterke lesaren si deltaking og medskaping, sjølv om dette sjølvsagt er eit element i all poesi, i all kunst.

Kurt Johannessen er ikkje berre ein av dei fremste og mest produktive performancekunstnarane i Noreg, men som forfattar står han bak svært mange (det må vere fleire enn hundre?) utgjevingar på eige forlag, Zeth. Fleire er kjøpte inn av Kulturrådet og finst på biblioteket. Bøkene kjem på løpande band, og berre siste året har han publisert 18 (!) bøker (rett nok inkludert omsettingar til engelsk). Dei ber vakre titlar som Overflata til minnet og venleiken til ingenting.

Kvar gong eg opnar bøkene til Kurt Johannessen, finn eg noko mildt tankevendande, ein omsnudd tanke, som denne frå Om alt (2011): «Om vi ser bort frå ingenting/ ei pitte lita stund,/ sit vi igjen med alt.» Og denne, også henta frå Andre andre andre andre øvingar, som kan vere grei å ta med seg: «Neste gong du tenker på noko som er ditt,/ hugs at det er like mykje tida sitt som det er ditt.»

Cathrine Strøm

Undersøk spørsmålet

om fortida er noko

som er framføre deg

eller noko som er bak deg,

medan du prøver å gå baklengs

i ulendt terreng.

Kurt Johannessen

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

For 30 år sidan gav Kurt Johannessen (f. 1960) ut boka Øvingar (1994). Utgjevinga står sentralt i det marginale feltet som er skjeringspunktet mellom performancekunst og poesi i Noreg. Sidan har oppfølgarane Andre øvingar (2001), Andre andre øvingar (2012) og Andre andre andre øvingar (2015) kome ut, og førre året kom Andre andre andre andre øvingar (2023) ut, der vekas utvalde dikt er henta frå.

Her refererer dikta ikkje til røynsler eller hendingar som har funne stad, men dei oppmodar lesaren til å gjere noko, undersøke noko, gjerne heilt konkret. Lesinga sender tankane ut i nytt terreng. Dette er metoden Johannessen nyttar i øvingane, og ein kan kalle det ein performativ poesi: Diktet legg vekt på prosessen det set i gang, framfor å skulle representere eit ferdig avrunda heile. Diktet er ope, uavslutta.

Ein kjend føregangsfigur på feltet er Yoko Ono, ikkje minst med boka Grapefruit frå 1964, der dikta var forma som instruksjonar eller idear til kunstverk som lesarane/mottakarane sjølv kunne skape eller utføre. Slik kan poeten forsterke lesaren si deltaking og medskaping, sjølv om dette sjølvsagt er eit element i all poesi, i all kunst.

Kurt Johannessen er ikkje berre ein av dei fremste og mest produktive performancekunstnarane i Noreg, men som forfattar står han bak svært mange (det må vere fleire enn hundre?) utgjevingar på eige forlag, Zeth. Fleire er kjøpte inn av Kulturrådet og finst på biblioteket. Bøkene kjem på løpande band, og berre siste året har han publisert 18 (!) bøker (rett nok inkludert omsettingar til engelsk). Dei ber vakre titlar som Overflata til minnet og venleiken til ingenting.

Kvar gong eg opnar bøkene til Kurt Johannessen, finn eg noko mildt tankevendande, ein omsnudd tanke, som denne frå Om alt (2011): «Om vi ser bort frå ingenting/ ei pitte lita stund,/ sit vi igjen med alt.» Og denne, også henta frå Andre andre andre andre øvingar, som kan vere grei å ta med seg: «Neste gong du tenker på noko som er ditt,/ hugs at det er like mykje tida sitt som det er ditt.»

Cathrine Strøm

Undersøk spørsmålet

om fortida er noko

som er framføre deg

eller noko som er bak deg,

medan du prøver å gå baklengs

i ulendt terreng.

Kurt Johannessen

Emneknaggar

Fleire artiklar

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Skal unge funksjonshemma tilbake til institusjonane?

IdaHauge Dignes
Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Skal unge funksjonshemma tilbake til institusjonane?

IdaHauge Dignes
Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.

Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.

Foto: Sigbjørn Berven

MusikkMeldingar
Lars Mossefinn

Solide røter

Cecilie Grundt har sett saman eit lojalt lyttande band.

Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.

Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.

Foto: Cappelen Damm

BokMeldingar
Gjermund BakkeliHaga

Den tunge kampen mot bileufori

Eivind Trædal viser fram politikkens fallitt på transportfeltet i boka På ville veier.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle
Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis