Diktet: Øyvind Berg
Foto: Paal Audestad / Forlaget Oktober
No når dagane er lange og mørke, er det godt å kunne tære på oppdemd sol og lysande lesnad frå i sommar. Ikkje at bøkene ein las, var lyse og lette, men meir slike som legg seg som styrkande lag på sjela, og gir ein noko ekstra å gå på i mørke tider.
Sommeren med Balder av sjangerturnerande poet og omsettar Øyvind Berg (f. 1959) er ei bok som framleis gløder i minnet etter at eg las henne i sommar, og som trass i tittelen, eller kan hende på grunn av han, er ei god bok for mørketida, ja, for dei mørke tidene vi er inne i.
Boka er ei dagbok frå vår til sommar, med tre samanvovne hovudmotiv: hund, krig og haiku. Hunden Balder, krigen i Ukraina med tilbakeblikk til krigen på Balkan, og riss og refleksjonar omkring vesenet til haikudiktinga.
Medan krigen i Ukraina skaper uopprettelege sår og vekker vonde krigstraume i Europa, hoppar ein diger kvit kvalp rundt i hagen til Øyvind og Dina og veit ikkje at han berre skal få denne sommaren. Hunden er den store kjærleiken deira, ein stein i grunnmuren.
Kor mykje kan eit menneske tole? Kva for dikt kan romme krigens gru? Boka opnar for store spørsmål og svarar mellom anna med ei av dei minste diktformene, haiku. Berg peiker særleg på si poetiske leiestjerne, Reginald Horace Blyth (1898–1964), som skreiv innflytelsesrike verk om haiku og zen.
«Gå til ei furu hvis du vil lære deg noe om ei furu», sa haikumeisteren Basho. Eller til ei skogstjerne, skriv Berg. Om du berre følgjer eige hovud, lærer du aldri noko som helst, då trenger du deg berre på. Du må bli eitt med det du ser, så vil opplevinga forme diktet av seg sjølv.
Berg omset og skriv sjølv haikudikt i boka, men diktet eg har valt, er noko heilt anna. Antakeleg ville Blyth ha meint at det er «kinesisk, sentimentalt og altfor menneskelig trangsynt», trur Berg. Likevel maktar diktet å sjå skogstjerna berre for det ho er, og samstundes famne krigen, freden og det ørvesle håpet i ein liten blome. Eller i ei tynn strime av sol over horisonten i november. Av sol.
Cathrine Strøm
Tenk på dette, tenker jeg når hjertet blir aske.
Tenk på dette når vinden hyler gjennom veggene dine
som ikke fins mer, eller bare som minner.
Tenk på hvilken som helst blomst.
Tenk på en skogstjerne
og kjenn etter hvordan den ikke har det,
fordi den ikke har det i det hele tatt,
fordi den bare står som blomst i skogen, en av mange.
Tenk at den ikke vet at den tilhørte fredløsslekta
og sammen med nonsblom og andre fredløse
sies å bringe fred – så vanvittig håpefullt
kan mennesker tolke små blomster.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
No når dagane er lange og mørke, er det godt å kunne tære på oppdemd sol og lysande lesnad frå i sommar. Ikkje at bøkene ein las, var lyse og lette, men meir slike som legg seg som styrkande lag på sjela, og gir ein noko ekstra å gå på i mørke tider.
Sommeren med Balder av sjangerturnerande poet og omsettar Øyvind Berg (f. 1959) er ei bok som framleis gløder i minnet etter at eg las henne i sommar, og som trass i tittelen, eller kan hende på grunn av han, er ei god bok for mørketida, ja, for dei mørke tidene vi er inne i.
Boka er ei dagbok frå vår til sommar, med tre samanvovne hovudmotiv: hund, krig og haiku. Hunden Balder, krigen i Ukraina med tilbakeblikk til krigen på Balkan, og riss og refleksjonar omkring vesenet til haikudiktinga.
Medan krigen i Ukraina skaper uopprettelege sår og vekker vonde krigstraume i Europa, hoppar ein diger kvit kvalp rundt i hagen til Øyvind og Dina og veit ikkje at han berre skal få denne sommaren. Hunden er den store kjærleiken deira, ein stein i grunnmuren.
Kor mykje kan eit menneske tole? Kva for dikt kan romme krigens gru? Boka opnar for store spørsmål og svarar mellom anna med ei av dei minste diktformene, haiku. Berg peiker særleg på si poetiske leiestjerne, Reginald Horace Blyth (1898–1964), som skreiv innflytelsesrike verk om haiku og zen.
«Gå til ei furu hvis du vil lære deg noe om ei furu», sa haikumeisteren Basho. Eller til ei skogstjerne, skriv Berg. Om du berre følgjer eige hovud, lærer du aldri noko som helst, då trenger du deg berre på. Du må bli eitt med det du ser, så vil opplevinga forme diktet av seg sjølv.
Berg omset og skriv sjølv haikudikt i boka, men diktet eg har valt, er noko heilt anna. Antakeleg ville Blyth ha meint at det er «kinesisk, sentimentalt og altfor menneskelig trangsynt», trur Berg. Likevel maktar diktet å sjå skogstjerna berre for det ho er, og samstundes famne krigen, freden og det ørvesle håpet i ein liten blome. Eller i ei tynn strime av sol over horisonten i november. Av sol.
Cathrine Strøm
Tenk på dette, tenker jeg når hjertet blir aske.
Tenk på dette når vinden hyler gjennom veggene dine
som ikke fins mer, eller bare som minner.
Tenk på hvilken som helst blomst.
Tenk på en skogstjerne
og kjenn etter hvordan den ikke har det,
fordi den ikke har det i det hele tatt,
fordi den bare står som blomst i skogen, en av mange.
Tenk at den ikke vet at den tilhørte fredløsslekta
og sammen med nonsblom og andre fredløse
sies å bringe fred – så vanvittig håpefullt
kan mennesker tolke små blomster.
Fleire artiklar
Martin Baldysz debuterte i 2013 og er no ute med roman nummer tre.
Foto: Helle Frogner
Tronge sinn ved det vide havet
Martin Baldysz skriv seg inn i eit fortidig ungjentesinn.
Det går mykje kjøt gjennom anlegga til Nortura i desse dagar. Men kva veit dei eigentleg om kvaliteten på det?
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Slaktetid
Så er det offisielt: Kvalitetssjekken på slakteria er ikkje anna enn eit volummål.
Skodespelarane er plasserte i ein kvit kube.
Foto: Den Nationale Scene
Den vanskelege, men nødvendige venskapen
I vårt sted byr på fint samspel i ein rik og lågmælt tekst, som kunne tent på å bli kutta litt.
Alexander L. Kielland (Espen Hana) stig ned frå sokkelen til sine to kvinner, Lisa (Malene Wadel i gult) og Beate (Marianne Holter i blått). I bakgrunnen ramnen (Matias Kuoppala) og Bjørnstjerne Bjørnson (Amund Harboe).
Foto: Grethe Nygaard / Rogaland Teater
Når Kielland stig ned frå sokkelen
Det er 175 år sidan forfattaren Alexander L. Kielland blei fødd. No vert han feira med eit biografisk portrett på teaterscena.
Tom Roger Aadland kan sjå tilbake på 20 år som artist.
Foto: Birte Magnussen
Ein mangslungen veg
Tom Roger Aadland er ein av landets aller mest solide låtskrivarar.