Diktet frå Kyndelsmesse (1972) viser korleis Hans Børli sette ting i kontrast mot kvarandre, skriv Jan Erik Vold
Foto: Ivar Aaserud / Aktuell / NTB
Foto: Ivar Aaserud / Aktuell / NTB
Hans Børli (1918–1989) frå Eidskog i indre Østfold, ikkje langt frå svenskegrensa, tømmerhoggar av yrke, med salige forbanningar over slitet i skogen – han kom til å verta ein utruleg produktiv lyrikar, med 21 samlingar frå debuten Tyrielden (1945), over Når kvelden står rød over Hesteknatten (1979), dedisert «Magnhild – med takk for trofast følge gjennom 33 år», fram til Frosne tranebær (1984).
I Samlede dikt (1995) finst ytterlegare tre titlar: På harmonikk (1991), Siste dikt (1991) og Frittstående dikt, som samlar 171 tekstar 1941–1991. Han har dessutan gjeve ut sju prosabøker, deriblant to bind med «en tømmerhoggers dagbok». I 1997 var det Børli-seminar på Åsnes, der bidraga seinare vart samla i bok: Svarttrost-strupen så hvit av toner (red. Ole Karlsen, 1998). Same år kom Truls Gjefsens Syng liv i ditt liv. Hans Børlis liv og diktning.
Dagens dikt er frå Kyndelsmesse (1972) og viser korleis Børli sette ting i kontrast mot kvarandre – hans oppleving av naturen, under istida og etter istida. Her oppstår biletet av Tiden, som sit med hovudet i hendene og veit ikkje råd. Men blomane, dei kjem med fargane sine, sidan lyden av andeskrik. Würm er ei elv i Alpane, der istida markerte seg. Diktet liknar ikkje på noko anna Børli har skrive.
Hans Børli og Olav H. Hauge – diktaren frå Vestlandet er skarpare, meir konsentrert. Børli: «Du tåler alt/ av snø og kaldt/ og is i trange årer/ så lenge det smaker salt/ av dine tårer.» Hauge: «Det var lite for deg/ men mykje for meg./ Eit smil då det galdt/ og eit handtrykk var alt.// Tåre,/ du tarv ikkje falla,/ eg veit du er salt.»
Jan Erik Vold
Istiden
Würm-istiden, den siste
store nedising av Nord-Europa,
varte i 120 000 år,
sier geologene.
120 000 år –
dager netter dager netter
uendelig
uten grønt
uten lukt av jord uten
soldirr i åpent vatn
Bare lam lyd av
is som revnet i frosten
nordlysets lave hyss hyss
himmelrender
som kniver
120 000 år
da selve Tiden satt
med hodet i hendene
og visste ingen råd.
Tenk deg da
de første blomstene,
de første bleike anemonene
mellom dryppende steiner
i sol på morénen – eller
et plutselig andeskrik
i oset der breelva stupte
ut i en sjø på sletten …
Det er håp i å tenke på slike ting
Hans Børli
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Hans Børli (1918–1989) frå Eidskog i indre Østfold, ikkje langt frå svenskegrensa, tømmerhoggar av yrke, med salige forbanningar over slitet i skogen – han kom til å verta ein utruleg produktiv lyrikar, med 21 samlingar frå debuten Tyrielden (1945), over Når kvelden står rød over Hesteknatten (1979), dedisert «Magnhild – med takk for trofast følge gjennom 33 år», fram til Frosne tranebær (1984).
I Samlede dikt (1995) finst ytterlegare tre titlar: På harmonikk (1991), Siste dikt (1991) og Frittstående dikt, som samlar 171 tekstar 1941–1991. Han har dessutan gjeve ut sju prosabøker, deriblant to bind med «en tømmerhoggers dagbok». I 1997 var det Børli-seminar på Åsnes, der bidraga seinare vart samla i bok: Svarttrost-strupen så hvit av toner (red. Ole Karlsen, 1998). Same år kom Truls Gjefsens Syng liv i ditt liv. Hans Børlis liv og diktning.
Dagens dikt er frå Kyndelsmesse (1972) og viser korleis Børli sette ting i kontrast mot kvarandre – hans oppleving av naturen, under istida og etter istida. Her oppstår biletet av Tiden, som sit med hovudet i hendene og veit ikkje råd. Men blomane, dei kjem med fargane sine, sidan lyden av andeskrik. Würm er ei elv i Alpane, der istida markerte seg. Diktet liknar ikkje på noko anna Børli har skrive.
Hans Børli og Olav H. Hauge – diktaren frå Vestlandet er skarpare, meir konsentrert. Børli: «Du tåler alt/ av snø og kaldt/ og is i trange årer/ så lenge det smaker salt/ av dine tårer.» Hauge: «Det var lite for deg/ men mykje for meg./ Eit smil då det galdt/ og eit handtrykk var alt.// Tåre,/ du tarv ikkje falla,/ eg veit du er salt.»
Jan Erik Vold
Istiden
Würm-istiden, den siste
store nedising av Nord-Europa,
varte i 120 000 år,
sier geologene.
120 000 år –
dager netter dager netter
uendelig
uten grønt
uten lukt av jord uten
soldirr i åpent vatn
Bare lam lyd av
is som revnet i frosten
nordlysets lave hyss hyss
himmelrender
som kniver
120 000 år
da selve Tiden satt
med hodet i hendene
og visste ingen råd.
Tenk deg da
de første blomstene,
de første bleike anemonene
mellom dryppende steiner
i sol på morénen – eller
et plutselig andeskrik
i oset der breelva stupte
ut i en sjø på sletten …
Det er håp i å tenke på slike ting
Hans Børli
Fleire artiklar
Martin Baldysz debuterte i 2013 og er no ute med roman nummer tre.
Foto: Helle Frogner
Tronge sinn ved det vide havet
Martin Baldysz skriv seg inn i eit fortidig ungjentesinn.
Det går mykje kjøt gjennom anlegga til Nortura i desse dagar. Men kva veit dei eigentleg om kvaliteten på det?
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Slaktetid
Så er det offisielt: Kvalitetssjekken på slakteria er ikkje anna enn eit volummål.
Skodespelarane er plasserte i ein kvit kube.
Foto: Den Nationale Scene
Den vanskelege, men nødvendige venskapen
I vårt sted byr på fint samspel i ein rik og lågmælt tekst, som kunne tent på å bli kutta litt.
Alexander L. Kielland (Espen Hana) stig ned frå sokkelen til sine to kvinner, Lisa (Malene Wadel i gult) og Beate (Marianne Holter i blått). I bakgrunnen ramnen (Matias Kuoppala) og Bjørnstjerne Bjørnson (Amund Harboe).
Foto: Grethe Nygaard / Rogaland Teater
Når Kielland stig ned frå sokkelen
Det er 175 år sidan forfattaren Alexander L. Kielland blei fødd. No vert han feira med eit biografisk portrett på teaterscena.
Tom Roger Aadland kan sjå tilbake på 20 år som artist.
Foto: Birte Magnussen
Ein mangslungen veg
Tom Roger Aadland er ein av landets aller mest solide låtskrivarar.