Diktet: Astrid Hjertenæs Andersen
Foto: Inge Gjellesvik / NTB
Denne gongen eit dikt om eit kunstverk. Eit dikt som går i dialog med eit kunstverk. Eller snarare: med skaparen av kunstverket.
Constantin Brancusi (1876–1957) var ein skulptør frå Romania som slo gjennom i Paris, eit av dei store namna innan modernismen, kjend for suverent forenkla former, som ein finn i dei mange fugleskulpturane hans, «Bird in Space». Han sa: «Det vakre er den absolutte likevekt.»
Astrid Hjertenæs Andersen (1915–1985) frå Horten, busett i Vestfold, skreiv ti diktsamlingar frå 1945 til 1980, gift heile livet med biletkunstnaren Snorre Andersen. Tekstane hennar er ofte raffinerte, på ein annan måte enn mange andre norske poetar, naturbileta gjerne henta frå det landskapet ho var busett i. Sjølv om ho òg skreiv indianardikt frå Grand Canyon, Arizona – og reiseskisser frå Algerie og Island. Overalt i hennar skrift: Ho sette klangar og fargar og former i rørsle.
Den siste diktsamlinga De tyve landskaper var tekstar skrivne direkte til måleri av ektemannen: «Fiolette stammer. Ditt bilde./ Grønne sletter mitt svar.» Dagens dikt er frå samlinga Rosenbusken (1972), forma som ein samtale med den rumenske skulptøren – vokalen u fargar teksten: fuglen, Brancusi, plogfuremulden.
«Verden begynner når fuglen letter.» «Jeg er lett som en sten mellom stener som letter bestandig.» Diktet er ferdig når skulpturen er ferdig, og fuglen – som er poeten – kan flyge. «Fordi dine hender endelig slipper meg.»
Jan Erik Vold
Brancusi-fuglen
(en rumensk skulptur)
Jeg er en fugl, Brancusi.
En storvinget fugl. I flukten. Før flukten.
Før hvilen på klippen.
Før vingene folder seg ut
er jeg idéen i fuglen om fuglen i rommet.
Fuglen som løfter sitt hode motivløst.
Som lys i bevegelse. Treet får eksistens.
Havet blir bølge på bølge og mer enn alt hav, Brancusi.
Verden begynner når fuglen letter.
Fuglen tyngre enn kirsebærblomster og sne.
En fugl ulykksalig forelsket i jorden.
I plogfuremulden.
Forelsket i gresset.
Grønt gress som gløder omkring mine aksler.
Holder fast på min trekant-skygge.
Min skygge som flytter seg
over vandrende sletter og vrir seg i elve-speil.
Elver med karper i og derfor musikk. Ditt hjemlands, Brancusi.
Jeg er lett som en sten mellom stener som letter bestandig.
Jeg er en fugl, Brancusi.
Fordi dine hender endelig slipper meg.
Astrid Hjertenæs Andersen
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Denne gongen eit dikt om eit kunstverk. Eit dikt som går i dialog med eit kunstverk. Eller snarare: med skaparen av kunstverket.
Constantin Brancusi (1876–1957) var ein skulptør frå Romania som slo gjennom i Paris, eit av dei store namna innan modernismen, kjend for suverent forenkla former, som ein finn i dei mange fugleskulpturane hans, «Bird in Space». Han sa: «Det vakre er den absolutte likevekt.»
Astrid Hjertenæs Andersen (1915–1985) frå Horten, busett i Vestfold, skreiv ti diktsamlingar frå 1945 til 1980, gift heile livet med biletkunstnaren Snorre Andersen. Tekstane hennar er ofte raffinerte, på ein annan måte enn mange andre norske poetar, naturbileta gjerne henta frå det landskapet ho var busett i. Sjølv om ho òg skreiv indianardikt frå Grand Canyon, Arizona – og reiseskisser frå Algerie og Island. Overalt i hennar skrift: Ho sette klangar og fargar og former i rørsle.
Den siste diktsamlinga De tyve landskaper var tekstar skrivne direkte til måleri av ektemannen: «Fiolette stammer. Ditt bilde./ Grønne sletter mitt svar.» Dagens dikt er frå samlinga Rosenbusken (1972), forma som ein samtale med den rumenske skulptøren – vokalen u fargar teksten: fuglen, Brancusi, plogfuremulden.
«Verden begynner når fuglen letter.» «Jeg er lett som en sten mellom stener som letter bestandig.» Diktet er ferdig når skulpturen er ferdig, og fuglen – som er poeten – kan flyge. «Fordi dine hender endelig slipper meg.»
Jan Erik Vold
Brancusi-fuglen
(en rumensk skulptur)
Jeg er en fugl, Brancusi.
En storvinget fugl. I flukten. Før flukten.
Før hvilen på klippen.
Før vingene folder seg ut
er jeg idéen i fuglen om fuglen i rommet.
Fuglen som løfter sitt hode motivløst.
Som lys i bevegelse. Treet får eksistens.
Havet blir bølge på bølge og mer enn alt hav, Brancusi.
Verden begynner når fuglen letter.
Fuglen tyngre enn kirsebærblomster og sne.
En fugl ulykksalig forelsket i jorden.
I plogfuremulden.
Forelsket i gresset.
Grønt gress som gløder omkring mine aksler.
Holder fast på min trekant-skygge.
Min skygge som flytter seg
over vandrende sletter og vrir seg i elve-speil.
Elver med karper i og derfor musikk. Ditt hjemlands, Brancusi.
Jeg er lett som en sten mellom stener som letter bestandig.
Jeg er en fugl, Brancusi.
Fordi dine hender endelig slipper meg.
Astrid Hjertenæs Andersen
Fleire artiklar
Abid Raja er advokat og Venstre- politikar.
Foto: Lina Hindrum
Det trugande utanforskapet
På sitt beste er Vår ære og vår frykt historia om ei integrering på retur og ei kraftig åtvaring om kva som kan skje som følgje av det.
Fargerikt om tolsemd
Me får garantert høyra meir til komponisten Eilertsen.
Birger Emanuelsen har skrive både romanar, essay og sakprosa etter debuten i 2012.
Foto: Christopher Helberg
Endringar til godt og vondt
Birger Emanuelsen skriv om folk slik at ein trur på det.
Me drog til månen av di det var teknologisk mogleg. Eit strålande døme på det teknologiske imperativet. Her vandrar astronaut Buzz Aldrin frå Apollo 11 rundt og les sjekklista si på venstre arm på ekte ingeniørvis.
Kjelde: Nasa
Teknologisk imperativ!
«Birkebeinerne på ski over fjellet med kongsbarnet».
Foto: Morten Henden Aamot
Eit ikonisk stykke kunst er kome heim
Medan gode krefter arbeider for å etablere eit museum for kunstnarbrørne Bergslien på Voss, har den lokale sparebanken sikra seg ein originalversjon av eit hovudverk av målaren Knud Bergslien.
Papiravisa