Biografiane
Sergej Sjipov vann overraskande mot Magnus Carlsen i Tromsø i 2006.
Eg fekk ein ljos idé for mange år sidan: Eg skulle skriva ei bok om Magnus Carlsen, sjakkmeisteren, de veit. Eg kontakta den russiske stormeisteren Sergej Sjipov, tidlegare sparringspartnar til Kasparov og den gongen den fremste sjakkkommentatoren på internett. På den tida fanst ikkje sjakk på TV, berre på gode, gamle internett. Men tidleg i samarbeidet spurde Sjipov: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han vert verdsmeister.» Joda, godt poeng. Og så vart han verdsmeister i 2013. Men då sa eg: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han legg opp.»
I fjor lufta eg på ny – i ei leddsetning – tanken om ei Carlsen-bok. Hans Olav Lahlum parerte ganske presist: «Problemet er at det er for seint å skriva den fyrste Carlsen-boka og for tidleg å skriva den siste.» Så då skreiv vi heller ei bok saman om dei 16 sjakkgenia i kongerekkja av verdsmeistrar fram til Carlsen. Det siste kapittelet, om Carlsen, var det vanskelegaste. Han er jo framleis aktiv, og jaktar på nye rekordar.
Den fyrste biografien kom alt i 2005, skriven av trenaren Simen Agdestein: Sjakkvidunder: Hvordan Magnus Carlsen ble verdens yngste stormester. Boka er sjarmerande og ganske interessant sjakkfagleg. Ho vart sett om til fleire språk då kombinasjonen Agdestein–Carlsen har god klang internasjonalt. Seinare kom tre norske bøker med fleire fellestrekk: Arne Danielsen: Mesteren Magnus Carlsen og sjakkspillet (2010), Hallgeir Opedal: Smarte trekk. Magnus Carlsen (2011) og Aage Sivertsen: Magnus (2015). Her er det lite snakk om sjakktrekka. Ideen er å skriva psykologiske portrett av ein uvanleg gut frå Lommedalen. Slik er òg dei to dokumentarfilmane: Prinsen av sjakk (regissør Øyvind Asbjørnsen, 2005) og Magnus (regissør Benjamin Ree, 2016).
Eit dusin Carlsen-bøker på engelsk, tysk, russisk, spansk, fransk, tsjekkisk, polsk og finsk analyserer sjakktrekka i mykje større grad, med særleg vekt på Carlsen i sluttspelet. I utlandet er Carlsen eit fenomen som sjakkspelar; i Noreg er han noko meir. Siste ord er ikkje sagt i soga om Magnus Carlsen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Eg fekk ein ljos idé for mange år sidan: Eg skulle skriva ei bok om Magnus Carlsen, sjakkmeisteren, de veit. Eg kontakta den russiske stormeisteren Sergej Sjipov, tidlegare sparringspartnar til Kasparov og den gongen den fremste sjakkkommentatoren på internett. På den tida fanst ikkje sjakk på TV, berre på gode, gamle internett. Men tidleg i samarbeidet spurde Sjipov: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han vert verdsmeister.» Joda, godt poeng. Og så vart han verdsmeister i 2013. Men då sa eg: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han legg opp.»
I fjor lufta eg på ny – i ei leddsetning – tanken om ei Carlsen-bok. Hans Olav Lahlum parerte ganske presist: «Problemet er at det er for seint å skriva den fyrste Carlsen-boka og for tidleg å skriva den siste.» Så då skreiv vi heller ei bok saman om dei 16 sjakkgenia i kongerekkja av verdsmeistrar fram til Carlsen. Det siste kapittelet, om Carlsen, var det vanskelegaste. Han er jo framleis aktiv, og jaktar på nye rekordar.
Den fyrste biografien kom alt i 2005, skriven av trenaren Simen Agdestein: Sjakkvidunder: Hvordan Magnus Carlsen ble verdens yngste stormester. Boka er sjarmerande og ganske interessant sjakkfagleg. Ho vart sett om til fleire språk då kombinasjonen Agdestein–Carlsen har god klang internasjonalt. Seinare kom tre norske bøker med fleire fellestrekk: Arne Danielsen: Mesteren Magnus Carlsen og sjakkspillet (2010), Hallgeir Opedal: Smarte trekk. Magnus Carlsen (2011) og Aage Sivertsen: Magnus (2015). Her er det lite snakk om sjakktrekka. Ideen er å skriva psykologiske portrett av ein uvanleg gut frå Lommedalen. Slik er òg dei to dokumentarfilmane: Prinsen av sjakk (regissør Øyvind Asbjørnsen, 2005) og Magnus (regissør Benjamin Ree, 2016).
Eit dusin Carlsen-bøker på engelsk, tysk, russisk, spansk, fransk, tsjekkisk, polsk og finsk analyserer sjakktrekka i mykje større grad, med særleg vekt på Carlsen i sluttspelet. I utlandet er Carlsen eit fenomen som sjakkspelar; i Noreg er han noko meir. Siste ord er ikkje sagt i soga om Magnus Carlsen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Å forveksla aggressor med forsvarar
«Etter at Putin kom til makta hausten 1999, har Russland ført ei heil rad med krigar.»
Den nyfødde kalven.
Foto: Hilde Lussand Selheim
Ei ny Ameline er fødd
Vårsøg – også kalla Tripso sidan ho var så skvetten som ung, spissa øyro for ingenting og trippa med beina inn og ut av fjøset – fekk ein ny kalv natt til 13. mai.
Emma (Fanny L. Bornedal) arbeider som nattevakt ved rettsmedisinsk institutt, der foreldra i si tid vart utsette for drapsforsøk.
Foto: Another World Entertainment
Skrekkeleg skuffande
Likte du Nattevakten, kjem du ikkje til å elska Nattevakten: Demoner går i arv, dersom det var det du håpte på.
Som låtskrivar er Jessica Pratt meir oppteken av stemningar enn forteljingar, meiner Øyvind Vågnes.
Foto: Samuel Hess
Mindre er meir
Den nye plata til Jessica Pratt, Here in the Pitch, er hennar beste så langt.
Blaz (Aristote Luyindula) (t.v.) har ikkje stor tiltru til systemet, men aktivisten Haby (Anta Diaw) kjempar for å forbetre tilhøva i den falleferdige bustadblokka deira.
Foto: Laurent le Crabe
Oppussinga
Ladj Ly lenar seg mot melodrama etter ein rå debut.
Papiravisa