Biografiane
Sergej Sjipov vann overraskande mot Magnus Carlsen i Tromsø i 2006.
Eg fekk ein ljos idé for mange år sidan: Eg skulle skriva ei bok om Magnus Carlsen, sjakkmeisteren, de veit. Eg kontakta den russiske stormeisteren Sergej Sjipov, tidlegare sparringspartnar til Kasparov og den gongen den fremste sjakkkommentatoren på internett. På den tida fanst ikkje sjakk på TV, berre på gode, gamle internett. Men tidleg i samarbeidet spurde Sjipov: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han vert verdsmeister.» Joda, godt poeng. Og så vart han verdsmeister i 2013. Men då sa eg: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han legg opp.»
I fjor lufta eg på ny – i ei leddsetning – tanken om ei Carlsen-bok. Hans Olav Lahlum parerte ganske presist: «Problemet er at det er for seint å skriva den fyrste Carlsen-boka og for tidleg å skriva den siste.» Så då skreiv vi heller ei bok saman om dei 16 sjakkgenia i kongerekkja av verdsmeistrar fram til Carlsen. Det siste kapittelet, om Carlsen, var det vanskelegaste. Han er jo framleis aktiv, og jaktar på nye rekordar.
Den fyrste biografien kom alt i 2005, skriven av trenaren Simen Agdestein: Sjakkvidunder: Hvordan Magnus Carlsen ble verdens yngste stormester. Boka er sjarmerande og ganske interessant sjakkfagleg. Ho vart sett om til fleire språk då kombinasjonen Agdestein–Carlsen har god klang internasjonalt. Seinare kom tre norske bøker med fleire fellestrekk: Arne Danielsen: Mesteren Magnus Carlsen og sjakkspillet (2010), Hallgeir Opedal: Smarte trekk. Magnus Carlsen (2011) og Aage Sivertsen: Magnus (2015). Her er det lite snakk om sjakktrekka. Ideen er å skriva psykologiske portrett av ein uvanleg gut frå Lommedalen. Slik er òg dei to dokumentarfilmane: Prinsen av sjakk (regissør Øyvind Asbjørnsen, 2005) og Magnus (regissør Benjamin Ree, 2016).
Eit dusin Carlsen-bøker på engelsk, tysk, russisk, spansk, fransk, tsjekkisk, polsk og finsk analyserer sjakktrekka i mykje større grad, med særleg vekt på Carlsen i sluttspelet. I utlandet er Carlsen eit fenomen som sjakkspelar; i Noreg er han noko meir. Siste ord er ikkje sagt i soga om Magnus Carlsen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Eg fekk ein ljos idé for mange år sidan: Eg skulle skriva ei bok om Magnus Carlsen, sjakkmeisteren, de veit. Eg kontakta den russiske stormeisteren Sergej Sjipov, tidlegare sparringspartnar til Kasparov og den gongen den fremste sjakkkommentatoren på internett. På den tida fanst ikkje sjakk på TV, berre på gode, gamle internett. Men tidleg i samarbeidet spurde Sjipov: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han vert verdsmeister.» Joda, godt poeng. Og så vart han verdsmeister i 2013. Men då sa eg: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han legg opp.»
I fjor lufta eg på ny – i ei leddsetning – tanken om ei Carlsen-bok. Hans Olav Lahlum parerte ganske presist: «Problemet er at det er for seint å skriva den fyrste Carlsen-boka og for tidleg å skriva den siste.» Så då skreiv vi heller ei bok saman om dei 16 sjakkgenia i kongerekkja av verdsmeistrar fram til Carlsen. Det siste kapittelet, om Carlsen, var det vanskelegaste. Han er jo framleis aktiv, og jaktar på nye rekordar.
Den fyrste biografien kom alt i 2005, skriven av trenaren Simen Agdestein: Sjakkvidunder: Hvordan Magnus Carlsen ble verdens yngste stormester. Boka er sjarmerande og ganske interessant sjakkfagleg. Ho vart sett om til fleire språk då kombinasjonen Agdestein–Carlsen har god klang internasjonalt. Seinare kom tre norske bøker med fleire fellestrekk: Arne Danielsen: Mesteren Magnus Carlsen og sjakkspillet (2010), Hallgeir Opedal: Smarte trekk. Magnus Carlsen (2011) og Aage Sivertsen: Magnus (2015). Her er det lite snakk om sjakktrekka. Ideen er å skriva psykologiske portrett av ein uvanleg gut frå Lommedalen. Slik er òg dei to dokumentarfilmane: Prinsen av sjakk (regissør Øyvind Asbjørnsen, 2005) og Magnus (regissør Benjamin Ree, 2016).
Eit dusin Carlsen-bøker på engelsk, tysk, russisk, spansk, fransk, tsjekkisk, polsk og finsk analyserer sjakktrekka i mykje større grad, med særleg vekt på Carlsen i sluttspelet. I utlandet er Carlsen eit fenomen som sjakkspelar; i Noreg er han noko meir. Siste ord er ikkje sagt i soga om Magnus Carlsen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Fleire artiklar
Kunnskapsminister Kari Nessa Nordtun (Ap) la nyleg fram ei stortingsmelding for 5. til 10. trinn i grunnskulen. Der opnar ho for eit ordskifte om språkfaga i ungdomsskulen.
Foto: Lise Åserud / NTB
Språkfag i spel
Kunnskapsministeren vil gje fleire elevar høve til å velje arbeidslivsfag. Lærarar åtvarar mot å la det gå på kostnad av språkopplæringa.
Joaquin Phoenix spelar hovudrolla som Joker.
Foto: Warner Bros. Discovery
Dyster dobbeldose
Denne runden med Jokeren ber det same mørket med nye tonar.
I hamnebassenget om lag her lét Dia í Geil seg døype grytidleg ein kald oktobersøndag for snart 150 år sidan. Det var starten på vekkinga som gjorde Brø¿rasamkoman til eit livskraftig samfunn som framleis styrer mykje på Færøyane.
Alle foto: Hallgeir Opedal
Om Gud og lausriving
Siste dag i oktober i 1880 lét Dia í Geil seg døype i hamnebassenget i Tórshavn, og etter det skulle Færøyane aldri bli det same.
VINNAREN: På søndag vart Herbert Kickls Fridomsparti (FPÖ) for første gongen største parti i det austerrikske parlamentsvalet. Får partiet makt, vil dei jobbe for å oppheve sanksjonar mot Russland.
Foto: Lisa Leutner / Reuters/ NTB
Politikk i grenseland
Austerrikarane ser på seg sjølv som ein fredsnasjon. Likevel røystar ein tredel på prorussiske høgrepopulistar.
Lewis Lapham på Lapham’s Quarterly-kontoret ved Union Square på Manhattan.
Ein lang marsj mot idiotveldet
NEW YORK: Sett frå minnestunda for Lewis Lapham ser den politiske dagsordenen i USA mindre ny ut.
Papiravisa