Bilen

Eg bur i ein veletablert og gammal bydel i Oslo. Her har vi det meste av det vi treng til eit godt liv. Men vi har eit konstant problem, særleg om vinteren. Det er for få garasjar her. Å ha bilen plassert og tilgjengeleg heile året er eit svare strev for mange av oss.

Forklaringa er enkel. Bydelen er eldre enn bilen. Då bilen dukka opp, var bydelen, med sine fireetasjes hus, ferdigbygd. Ingen kunne tenkje på bilplass då denne bydelen vart bygd. Bilen fanst ikkje.

Bilen som i dag fyller gatene og vegane våre, og parkeringsplassane, er ein nykomar i historia. På Finnøy i min barndom fanst det tre personbilar: dokterbilen og dei to drosjane. For oss borna var alle personbilar drosjar. At eg ein gong skulle eige ein bil, var i ein framand tanke. Og dei fleste i min generasjon har nok sterke minne om den første bilen sin, ein skranglete bruktbil, billeg og for dyr samtidig.

Dei første som sette ein bensinmotor på eit køyretøy, og såleis skapte den første bilen, var tyskarane Carl Benz og Gottlieb Daimler, for godt 130 år sidan. Rett etterpå kom herr Dunlop med luftfylt slange til sykkelen, noko brørne Michelin nokre få år seinare overførte til bilen. Dagens bildekk er 130 år gamle. I 1893, rett før, hadde Rudolf Diesel lansert motoren sin, dieselmotoren.

Fart i sakene vart det først då Henry Ford for drygt hundre år sidan, i 1908, lanserte T-Forden sin. Ved ein effektiv og standardisert produksjonsmåte fekk han ned prisen så bilen vart tilgjengeleg for nye kundegrupper.

Og bilen spreidde seg over landa og skapte verda. Han vart symbolet for det moderne og kom til å forme byar og samfunn og skape ei mektig produksjonskjede, frå gruvene til bilverkstaden og servicestasjonen, med blømande forsikringsselskap i bakgrunnen.

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare