Når VG siterer heilage skrifter mot årsslutt, då er det jol – eller terror. 20. desember galdt det ikkje Lukas’ lovnad om fred, men eit av yndlingsversa mine i Koranen, sure 5:32.

Reportasjen handla om det tragiske dobbeltdrapet på Maren Ueland og Louisa Vestager Jespersen i Marokko, og opna slik: «MARRAKECH (VG) ’Om du dreper et menneske (...) er det som å drepe hele menneskeheten’. Dette koran-verset siterer broren til en av mennene som er mistenkt for dobbeltdrapet i Atlas-fjellene.»

Unnatak

Verset fordømer drap, men hakeparentesen fortel at noko er utelate. Kva? Er det relevant i samanhengen? Og kven har kutta i Koranen, VG-journalisten eller marokkanaren? Marokkanaren vart intervjua av Kifache TV i Marokko, og VG siterte frå intervjuet, mellom anna 5:32.

Eg har fått tre uavhengige omsetjingar av det han sa: «Om du drep eit menneske utan grunn (mi utheving), er det som å drepa heile menneskeslekta.» Han nytta ein kortversjon av verset som liknar den vanlegaste: «Om du drep ein uskuldig (mi utheving), er det som å drepa heile menneskeslekta.»

VG har ikkje berre kutta i den opphavlege Koran-teksten, men òg i kortversjonen avisa siterer. Verset forbyd drap, men inneheld somme unnatak frå forbodet, særskilde grunnar som kan legitimera drap, ein slag licence to kill.

Medskuldige

Kva grunnar er særskilde? På nettstaden norskkoran.no er 5:32 omsett slik: «(...) den som dreper en person uten at det er blodhevn eller (straff) for anstifting av ufred på jorden (mi utheving), det er som om han har drept hele menneskeheten.» I Einar Bergs Koran-omsetting (Universitetsforlaget, 1980) er unnataka «(...) blodhevn eller straff for forbrytelse».

Har unnataka som VG – ikkje marokkanaren – vel å utelata, noko å seia? Ikkje for oss. Maren og Louisa stod ikkje «for anstifting av ufred på jorden». Dei åtvara mot kulturelle fordomar og islamredsle. Med blikket vårt var kvinnene uskuldige og åtaket «meningsløst», slik statsminister Erna Solberg kommenterte det.

Men kan Koranens unnatak ha tydd noko for dei bokstavtru mistenkte? Mykje tyder på det. Med deira blikk, og med Syria-krigen som bakteppe, har kvinnene vorte sett på som kvite, vestlege og medskuldige.

Difor vart dei rituelt «slakta». Difor vart avrettinga filma. Difor vart filmen spreidd til andre påstått medskuldige i Vesten. For dei mistenkte var ikkje åtaket meir «meningsløst» enn eit vestleg flyåtak i Midtausten.

Utan grunn

Kvifor sitera Koranen og marokkanaren rett? Alminneleg folkeskikk. Journalistisk sjølvrespekt. Respekt for kjeldeskriftet. Men òg innsikta som dei utelatne orda kan gje om motiv og moral attom drapa, ei innsikt som kan hjelpa andre til å unngå liknande livstrugande omstende.

Viss bodskapen er at dobbeltdrapet var «meningsløst», utan politisk og religiøs forankring og fornuft, og viss denne bodskapen er så viktig å få fram at ein vel å tukla med koranvers, då er 5:32 det siste ein skal tukla med. Det vert som å endra Johannes 3:16. Verset, henta frå ei jødisk kjelde, er for kjent. Ein vert avslørt og styrkjer dimed dei mistankane ein ville svekkja.

Kvifor blinka det ikkje raudt på desken i Akersgata? I Noreg halshogg me menneske til 1876, og så dukkar det opp ein lovtekst frå 600–700-talet som fordømer kvar form for drap, òg på skuldige? Menneskerettane frå Mekka? Er ikkje det for godt til å vera sant? Eller var det så godt at det vart sant?

Me skjønar ikkje tenkjesettet til dei mistenkte betre om me kallar det «meningsløst» eller pyntar på religiøse tekstar. Maren og Louisa vart ikkje drepne «utan grunn».

Omsyn

Kommentaren vart send til VG fyrst, men vart avvist. Avisa tok gjerne mot eit kort innlegg om feilsiteringa, men då utan at drapa vart omtalte som halshogging og rituell slakting.

Slik har dei vore omtalte internasjonalt, og eg er utanlands, sikkert farga av ordbruken i BBC, Newsweek og The Guardian. Eg skjønar sjølvsagt omsynet til dei pårørande, viss det er saka.

Det eg ikkje skjønar, er omsynet til dei etterlatne i ferske VG-titlar som «påført blåmerker og flere ribbensbrudd mens hun var i live» (Jemtland-saka) og «døde av hodeskader etter gjentatt stump vold mot hodet» (Sandnes-saka) – to titlar som eksplisitt krinsar om lidinga offera gjekk gjennom før dei døydde.

Men det er mykje eg ikkje skjønar. Eg skjønar ikkje tuklinga med vers 5:32 heller.

Håvard Rem er journalist
i Dag og Tid.