Andreas Hompland

hompland@online.no

Byråsjefen likte ille at Spaltisten kasta eit ufint sideblikk på Jens P. Heyerdahl d.y. for to veker sidan. Han har stor respekt for den nyskapande alkymisten som gjorde gull av malm og gråstein, og som fann nye opningar då Rimi-Hagen tok frå han livsverket Orkla. I dei kretsane plar dei omtala kvarandre som heil ved til dei stikk kvarandre i ryggen, men vita skal me, at det er kløyvd ved som brenn best.

Byråsjefen likte heller ikkje at Spaltisten omtalte Dagbladet respektlaust. Han minner om at schizofreni er ein heidersdiagnose i dagbladmytologien. Han åtvarar mot Rebecca-syndromet og minner om H.C. Hansens kloke ord: «Om jeg blir grepet i å si at alt var bedre før, håper jeg noen tar fra meg pressekortet.»

SJØLV HAR BYRÅSJEFEN eit livslangt forhold til Dagbladet. Som gymnasiast møtte han opp på jernbanestasjonen når Oslo-avisene kom med kveldstoget. Han var avhengig av den daglege dosen med utanriks, bokmeldingar og rapportar frå den politiske arenaen. Innimellom tok han Hammarlund, petitane av Nils Werenskiold og Satyr på Bysida som oppkvikkarar, og Arne Hestenes sine ekstravagante portrett og flaneringar som velsmakande dessert. Om det så var sport og fotballtabellar, heldt han seg oppdatert i Dagbladet.

Han innrømmer at han til og med sende inn dikt til Dagbladet. Ingen kom på trykk, men han har lagra ei bunke avslag på visittkort med grøn skrift. Han har også tatt vare på nokre lesarinnlegg han fekk på trykk i «Kort og Godt» – med honorar.

Då han hamna på Blindern, var Dagbladet med «ettermiddagens nyheter» fast følgje til middagen i kantina. Etter det følte han seg politisk og åndeleg metta av næringsrik kvalitetskost. Han forakta VG og gjorde som Thomas Mathiesen: Om han av kriminelle grunnar måtte lesa VG, kjøpte han to Dagbla’ for å hinda at opplagsbalansen blei skipla den dagen. Han slo ikkje lag med favorittdiktaren Olav H. Hauge, som etter 25 års samliv gav opp Dagbladet då titlane på førstesida blei høge som gjerdestolpar.

PÅ SPØRSMÅL om kva han tykkjer om Dagbladet nå for tida, må Byråsjefen tenka seg grundig om. Utan å setja noko inn på det, utan å legga merke til det og utan å kjenna sorg og sakn, har han vent seg av med å kjøpa avisa kvar dag. Det gjekk umerkeleg og utan abstinens. Han er innom og sjekkar oppdateringar på nettet av og til, men les helst det venner linkar til på Facebook; dei er blitt hans styrande redaktørar. Pluss at han aldri har latt seg lokka av låke tilbod og trivialitetar som ligg bak betalingsmurar, same kor låge dei er. Byråsjefen er lesar, ikkje forbrukar.

Men han er avhengig av kryssordet til Rolf Hansen i Magasinet på laurdagar. Byråsjefen har vore ein ihuga kryssordmann heilt sidan det visstnok skal ha vore sjefredaktøren sjølv, Helge Seip, som laga kryssorda der det måtte passa seg – på trikken, på do eller når det var kjedeleg i Stortingets sal.

BYRÅSJEFEN er ein godt vaksen og lesekyndig papirlesar. Han held lokalavisa heimanfrå som kjem fram med posten av og til, sjølv om det plagar han at bladstyraren prøver å skriva magesår på fylkesbyråkratar. Aftenposten berre må han ha og bla opp i bakfrå for å vera orientert om på aldrande åremålsdagar, dødsannonsar og nekrologar. NTB-stoffet frå i går og dei milelange eigenproduserte sakene klarer han seg utan.

Byråsjefen hadde aldri sett for seg at det skulle enda slik, men han må vedgå at Klassekampen er blitt hans daglege avismette. Der får han det han fekk i Dagbladet før – både i form, innhald og tendens. Og Klassekampen er blitt så salongfähig at han ikkje lenger treng å kjøpa avisa under disk og lesa henne i løynd på trikken. Han har til og med vurdert å gje bort Klassekampen som gåve for å få strikkevottar og bokstøtter i vervepremie. Dødsannonsar har dei også skaffa seg, men dei har Byråsjefen lite glede av, for dei som døyr der, kjenner han ikkje: Det er helst gamle revolusjonære som har stått på stand og selt Klassekampen.

DAG OG TID har Byråsjefen tinga omtrent sidan starten – det og Syn og Segn, til hjelp med sidemålet. Det hende han lét tinginga gå ut, men då fekk han ein ilsken styreleiar Erling Lægreid på tråden, så han våga ikkje anna enn å fornya tinginga. Nå som han er Hjelpeskrivar, må han jo følgja med på norsk journalistikks æreskyrkjegard, men han skummar og hopples litt utan dårleg samvit.

Det er eit problem med Morgenbladet, Sjøfartens kulturelle naudhamn: Byråsjefen blir stadig frustrert over sære emne som ikkje fenger, men som han nok burde lese, så det hopar seg opp med ulesne aviser. Men då han ringde for å kutta ut abonnementet for å betra samvitet, fekk han på sparket tilbod om halv pris. Då sa Byråsjefen opp tvert, for han trur på faste prisar og meiner det er mistenkeleg når dei kan endra seg for eit dårleg ord.

SLIK ER BLADSJÅET i Byråsjefens bok. Han innser at han forvaltar ei idealistisk fortid. Han er ein livsløgnar og høyrer som sådan til den førre generasjonen på ein pressemarknad som har delt seg i to: den kommersielle og den statsstøtta.

Andreas Hompland er
sosiolog og skribent.