Vått vatn
Nett no les du nest siste utgåve av Dag og Tid før sommarferien. Me vonar lesarane meiner me har gjort oss fortente til ferie, men om nokon av dykk synest det er feil at me tek fri, er de velkomne til å kontakte oss. Diverre kan me berre godta protestar som blir telegraferte ved hjelp av morsealfabetet, eller som blir signaliserte til bokstova med semafor.
Sommarferie vil for mange seie at ein skal finne seg ei badestrand og plaske litt i det våte elementet. Det kan vere mykje ein skal passe seg for når ein er i vatnet. Me nemner i fleng: brennmaneter, kvithaiar og ubåtar på avvegar. Noko som var nytt for boklækjaren, var at det strengt teke ikkje er korrekt å seie at ein har bada i vått vatn når ein kjem opp frå sjøen eller havet. Ifylgje ordboka er nemleg «vått vatn» nemninga på vatn som inneheld ymse stoff som minkar overflatespenninga. Dette vatnet vert mellom anna nytta i flotasjon og til brannsløkking, men lesarane kan ta det heilt roleg om det skulle gleppe med det grammatikalske i sommarvarmen. Når boklækjaren held ferie, lèt me humla suse, og det er fritt fram for å tale i villa.
Også denne veka kom det hyggelege helsingar saman med kloke svar på bokgåta. Eit døme er frå trufaste Gunder Runde, som skriv:
«Har du verkeleg vore Kpb-redaktør i nesten 5 år? Det må vel vere rekordlenge. Mange gode stunder har eg hatt i desse åra, hald fram i 250 nummer til, så får me sjå kor lenge eg kan henge med på lasset! Gratulerer!
Og så var det dagens vesle nøtt, ein ny og ukjend forfattar for meg, kanskje ikkje så rart, sidan ho tidlegare berre har offentleggjort noveller i ein antologi og i Signaler 2018. Det er altså Ingrid Senje (Rasmussen) som er svaret i dag, og debutsamlinga hennar heiter Stupeteknikk. Ingrid Senje er fødd i Oslo i 1987, same året som Herbjørg Wassmo vart vinnar av Nordisk råds litteraturpris. Ho bur no i Milano og ser ut til å vere spesielt interessert i barnelitteratur. Førebels har eg berre lese éi einaste melding av boka, det er Stavanger Aftenblad (og Sofie Braut) som er først ute. Sofie Braut framhevar novella «Slepp» som den beste i samlinga, det er då også denne novella dagens utdrag er henta frå – mor og to born på hytta, i ein slags isolasjon frå faren i familien, med ekteskapsproblem i bakgrunnen. Og det som skal spadast ned, er ein daud rådyrkalv. Eg har lånt samlinga og skal kontrollere utsegna frå Sofie Braut...»
Toril Mesna skriv: «Takk til Medikus Libri, der oppdaga eg ein ny forfattar som kan skrive.»
Kjellfrid Laugaland skriv: «Fine noveller, mange tankar det ikkje er så lett å dele.»
Janneken Øverland skriv: «Nydelige noveller!»
På oppgåve 1488 var det ikkje snev av stupiditet i svara me fekk frå: Signar Myrvang, Laurits Killingbergtrø, Gunn Bull-Berg, Eli Hegna, Eli Winjum, Janneken Øverland, Lise Haaland, Skeisebibliotekaren i LASK, John Olav Johnsen, Ragnhild Eggen, Inger Anne Hammervoll, Vigdis Hegna Myrvang, Sjur Joakim Fretheim, Per Trygve Karstensen, Jorunn Kleppe, Olav Holten, Ingebjørg Sogge, Bjørn Ole Bjørnsen, Kristin Solbjør, Gunder Runde, Marte Myklebust, Pål Amdal, Hedda Håberg, Jan Alfred Sørensen, Nils Farstad, Else Gjesdahl Sørensen, Tore Skjæveland, Synnøve Kåset, Bjørn Myrvang, Berta Bokdetektiv, Fritjof Lampe, Erik Aamlid, Kjellfrid Laugaland, Petter Kristensen, Jorunn Røyset, Audun Gjengedal, Olav B. Larsen, Magnhild Reisæter, Folke Kjelleberg, Tor Inge Tennfjord, Eirik Holten, Kjell Helge Moe, Gunnar Bæra, Laura Killingbergtrø, Turid Tirevold, Inger Margrethe Berge, Toril Mesna, Anne Berit Skaarer, Ole Husby, Gunnar Eide, Dei kvasse på Fana, Jorunn Øxnevad Lie, Robert Øfsti, Ingerid Skarstein, Torbjørg Langdal, Ingeborg Helvik og Ole G. Evensen. Bokvinnaren denne gongen heiter Torbjørg Langdal. Gratulerer!
Klok på bok 1490
Men litt etter litt ble den avsvalet, og nå er den blitt seg selv igjen, den ensomme, glade og sorgløse månen, nattens evige lystseiler.
Ja, hva kan en ikke si om månen, det uforgjengelige gamle klenodiet, som hvert eneste barn på jord har drømt om å hente ned og leke med! Og likevel er ingen avstand på jorden så veldig som avstanden til månen.
Sitatet er frå s. 308 i boklækjarutgåva (1957). På originalspråket kom boka ut i 1950. I dag skal me fram til ein nordisk forfattar som døydde i eit år då Nobelprisen i litteratur gjekk til ein forfattar som skreiv på engelsk. Send namn på forfattar og verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 17. juli.
Medikus Libri
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Nett no les du nest siste utgåve av Dag og Tid før sommarferien. Me vonar lesarane meiner me har gjort oss fortente til ferie, men om nokon av dykk synest det er feil at me tek fri, er de velkomne til å kontakte oss. Diverre kan me berre godta protestar som blir telegraferte ved hjelp av morsealfabetet, eller som blir signaliserte til bokstova med semafor.
Sommarferie vil for mange seie at ein skal finne seg ei badestrand og plaske litt i det våte elementet. Det kan vere mykje ein skal passe seg for når ein er i vatnet. Me nemner i fleng: brennmaneter, kvithaiar og ubåtar på avvegar. Noko som var nytt for boklækjaren, var at det strengt teke ikkje er korrekt å seie at ein har bada i vått vatn når ein kjem opp frå sjøen eller havet. Ifylgje ordboka er nemleg «vått vatn» nemninga på vatn som inneheld ymse stoff som minkar overflatespenninga. Dette vatnet vert mellom anna nytta i flotasjon og til brannsløkking, men lesarane kan ta det heilt roleg om det skulle gleppe med det grammatikalske i sommarvarmen. Når boklækjaren held ferie, lèt me humla suse, og det er fritt fram for å tale i villa.
Også denne veka kom det hyggelege helsingar saman med kloke svar på bokgåta. Eit døme er frå trufaste Gunder Runde, som skriv:
«Har du verkeleg vore Kpb-redaktør i nesten 5 år? Det må vel vere rekordlenge. Mange gode stunder har eg hatt i desse åra, hald fram i 250 nummer til, så får me sjå kor lenge eg kan henge med på lasset! Gratulerer!
Og så var det dagens vesle nøtt, ein ny og ukjend forfattar for meg, kanskje ikkje så rart, sidan ho tidlegare berre har offentleggjort noveller i ein antologi og i Signaler 2018. Det er altså Ingrid Senje (Rasmussen) som er svaret i dag, og debutsamlinga hennar heiter Stupeteknikk. Ingrid Senje er fødd i Oslo i 1987, same året som Herbjørg Wassmo vart vinnar av Nordisk råds litteraturpris. Ho bur no i Milano og ser ut til å vere spesielt interessert i barnelitteratur. Førebels har eg berre lese éi einaste melding av boka, det er Stavanger Aftenblad (og Sofie Braut) som er først ute. Sofie Braut framhevar novella «Slepp» som den beste i samlinga, det er då også denne novella dagens utdrag er henta frå – mor og to born på hytta, i ein slags isolasjon frå faren i familien, med ekteskapsproblem i bakgrunnen. Og det som skal spadast ned, er ein daud rådyrkalv. Eg har lånt samlinga og skal kontrollere utsegna frå Sofie Braut...»
Toril Mesna skriv: «Takk til Medikus Libri, der oppdaga eg ein ny forfattar som kan skrive.»
Kjellfrid Laugaland skriv: «Fine noveller, mange tankar det ikkje er så lett å dele.»
Janneken Øverland skriv: «Nydelige noveller!»
På oppgåve 1488 var det ikkje snev av stupiditet i svara me fekk frå: Signar Myrvang, Laurits Killingbergtrø, Gunn Bull-Berg, Eli Hegna, Eli Winjum, Janneken Øverland, Lise Haaland, Skeisebibliotekaren i LASK, John Olav Johnsen, Ragnhild Eggen, Inger Anne Hammervoll, Vigdis Hegna Myrvang, Sjur Joakim Fretheim, Per Trygve Karstensen, Jorunn Kleppe, Olav Holten, Ingebjørg Sogge, Bjørn Ole Bjørnsen, Kristin Solbjør, Gunder Runde, Marte Myklebust, Pål Amdal, Hedda Håberg, Jan Alfred Sørensen, Nils Farstad, Else Gjesdahl Sørensen, Tore Skjæveland, Synnøve Kåset, Bjørn Myrvang, Berta Bokdetektiv, Fritjof Lampe, Erik Aamlid, Kjellfrid Laugaland, Petter Kristensen, Jorunn Røyset, Audun Gjengedal, Olav B. Larsen, Magnhild Reisæter, Folke Kjelleberg, Tor Inge Tennfjord, Eirik Holten, Kjell Helge Moe, Gunnar Bæra, Laura Killingbergtrø, Turid Tirevold, Inger Margrethe Berge, Toril Mesna, Anne Berit Skaarer, Ole Husby, Gunnar Eide, Dei kvasse på Fana, Jorunn Øxnevad Lie, Robert Øfsti, Ingerid Skarstein, Torbjørg Langdal, Ingeborg Helvik og Ole G. Evensen. Bokvinnaren denne gongen heiter Torbjørg Langdal. Gratulerer!
Klok på bok 1490
Men litt etter litt ble den avsvalet, og nå er den blitt seg selv igjen, den ensomme, glade og sorgløse månen, nattens evige lystseiler.
Ja, hva kan en ikke si om månen, det uforgjengelige gamle klenodiet, som hvert eneste barn på jord har drømt om å hente ned og leke med! Og likevel er ingen avstand på jorden så veldig som avstanden til månen.
Sitatet er frå s. 308 i boklækjarutgåva (1957). På originalspråket kom boka ut i 1950. I dag skal me fram til ein nordisk forfattar som døydde i eit år då Nobelprisen i litteratur gjekk til ein forfattar som skreiv på engelsk. Send namn på forfattar og verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 17. juli.
Medikus Libri
Fleire artiklar
Michael Keaton er attende i den ikoniske rolla som Beetlejuice.
Foto: Warner Bros. Discovery
Beetlejuice Beetlejuice: Nesten dødsfestleg
Sjølv om det er eit gledeleg gjensyn, saknar eg snerten.
Hjortelusflugene er spesialiserte parasittar som føder levande ungar og lever heile det vaksne livet nede i pelsen til elg, hjort og rådyr.
Foto via Wikimedia Commons
Svermingstid for hjortelusfluga
Göran Fristorp døydde 3. september. Han vart 76 år gammal.
Foto: Sara Johannessen Meek / NTB
Göran Fristorp (1948–2024)
Det kjem an på storleiken, men det er ein fordel å sleppe å trene inni bilen.
Bene Riobó / Wikimedia commons
I form med bilen
Alternativ for Tyskland-politikaren Björn Höcke i retten i Halle i 2024. Han er bøtelagd to gonger for å nytta nazislagordet «Alles für Deutschland».
Foto: Jens Schlueter / AP / NTB
Kor ekstrem er Björn Höcke?
Universitetsfolk kan bruke eit heilt yrkesliv på å diskutere kva ekstremisme er. I Tyskland er det Verfassungsschutz som avgjer det.