Eit uttrykk som med åra har mista glans og farge er: Egget vil lære høna å verpe. Tydinga er liketil, nemleg at den urøynde vil ta den røynde i skule. Men kan hende står ikkje røynsla til dei røynde så høgt i kurs hos dei urøynde no for tida. Her om dagen såg eg ei jente i 8-årsalderen som sykla i fin fart, utan å halde i styret på sykkelen. Hendene brukte ho på mobiltelefonen, mest sannsynleg var ho på TikTok. Kva kunne eg lære henne? Ikkje har eg TikTok, og i beste fall ville eg hamna på hospitalet om eg sykla utan å halde i styret.

I En vandrer spiller med sordin skreiv Knut Hamsun noko eg trur mange av dei unge i dag er samde med han i, nemleg: «Alder skjænker ingen modenhet, alder den skjænker intet andet end alderdom.»

Forfattaren Nils Henrik Smith hadde i helga eit innlegg på Twitter som eg synes folk kan tenkje over i den stille veka. Han skreiv: «Agnes Ravatn sa ein gong at det som provoserte henne mest i det norske samfunnet var den rådande tankegangen om at rike berre kan motiverast av å få meir pengar, medan fattige berre kan motiverast av å få mindre pengar. Ho traff som så ofte spikeren på hovudet.»

Så til løysinga me skulle fram til i dag. Laurits Killingbergtrø skriv: «Takk for ny bokgåte. Som vanleg kjende eg ikkje att sitatet. Søk på Wiki på ‘litteraturåret’ for 1930 og 2021 gav ikkje resultat. Men på mi kjære nettside Oria vart det vellykka. Eg valde ut søkjeopplysningane ‘1930 2021 nynorsk’ og fekk seks tilslag, mellom annna Gamalnorsk ordbok og Nynorsk salmebok. Men sist av dei seks står boka Lausgjengar – notat frå eit ustadig liv, av den japanske forfattaren Fumiko Hayashi. Ho levde frå 1903 til 1951 og gav med desse årstala ufriviljug ære til dei to store skandinaviske nobelprisvinnarane Bjørnstjerne Bjørnson og Pär Lagerkvist, årstal som ligg inne i tipsa frå Medikus. Som ofte elles måtte eg på byen for å låne denne boka, men berre bort på næraste Deichman denne gongen. Så no har eg lese i boka på den lettvinte måten, med å lese slutten først, ‘for å sjå korleis det går’. Der blir eg-personen så hoppande glad fordi ho har fått på prent nokre barneforteljingar ho har skrive, og fått 23 yen for dette. Dette må ho feire. ’I kveld skal eg ete sushi!’ er det siste ho ropar ut i boka. Ja, lykke til, Fumiko! Sjølv ville eg heller ha valt lettsalta torsk med steikt flesk, men eg er no trønder, da. Men no har eg boka i hende og skal på ære og tru kose meg med ho i helga.»

Gunder Runde skriv om omsettaren: «På heimesida til Skald forlag ligg mellom anna eit intervju med omsettaren til denne boka, Ika Kaminka. Ho les litt frå boka, og ifølgje henne er dette ’det kjekkaste omsettingsoppdraget eg har hatt på mange, mange år’. Det kan ein også sjå av omsettinga, ei frodig og munnleg attgjeving av tankane til hovudpersonen i boka.»

Camilla Høvik skriv: «Denne veka er løysinga Lausgjengar – notat frå eit ustadig liv av Fumiko Hayashi, og eg vil på det varmaste tilrå denne boka frå Skald sin fantastiske klassikarserie på nynorsk.»

Nokre av innsendarane las ikkje menyen heilt nøye på ekstraspørsmålet denne gongen, men sidan boklækjaren er i eit strålande påskehumør, får alle amnesti på den biten i dag. Godkjende svar på oppgåve 1571 fekk me frå: John Olav Johnsen, Signar Myrvang, Eli Winjum, Vigdis Hegna Myrvang, Laurits Killingbergtrø, Ingebjørg Sogge, Skeisebibliotekaren i LASK, Jorunn Øxnevad Lie, Nils Farstad, Jan Alfred Sørensen, Ragnhild Eggen, Jorunn Røyset, Fritjof Lampe, Eli Hegna, Gunder Runde, Torhild Bru, Camilla Høvik, Audun Gjengedal, Ingerid Skarstein, Reidar Birkeland, Inge Strand, Ingar Sveen, Inger Anne Hammervoll, Kjell Helge Moe, Folke Kjelleberg, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Bjørn O. Bjørnsen, Tove Skoghaug Skrede, Sissel Gunnarshaug, Anne Berit Skaarer, Gunnar Bæra, Sigrun Gjengedal Ruud, Ole Husby, Per Trygve Karstensen, Dei kvasse på Fana, Arne Thorvik, Robert Øfsti, Inger Margrethe Berge, Lise Haaland, Egil Nysæter, Geir Nævdal, Iver Røssum, Olav Holten, Gunnar Eide, Torleik Stegane, Eirik Holten og Ole G. Evensen. Bokvinnaren bur i Tønsberg, og han heiter Arne Thorvik. Gratulerer!

Klok-redaksjonen ynskjer alle lesarane ein praktfull påske. Gløym no ikkje at mange av dei finaste turane finst i litteraturen.

Klok på bok 1573

Å være full i Moskva er som å ha en ganske vanlig hårfarge. Kan man bebreide et menneske for hårfargen det har? Neppe.

Sitatet er frå side 106 i boklækjarutgåva (2022). På originalspråket kom boka ut fyrste gong i 1993. Me skal fram til ein forfattar som er fødd i eit skotår då Nobelprisen i litteratur gjekk til ein fransk forfattar. Ein stad i boka finn hovudpersonen plutseleg ein fisk i veska si, og før eg godkjenner svaret, vil eg vete kva for slags fisk det er snakk om. Send namn på fiskeslag, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 8. april.

Medikus Libri