Musikk
Haltande bassbaryton
Same kor mykje sjarm og innleving Bryn Terfel synte på scena, kompenserte det ikkje for eit magert program.
På somme konsertar får ein inntrykk av at det ikkje er viktig kva som blir sunge, men kven som syng. Det er alltid kjekt å oppleva store stjerner. Men når programmeringa er så haltande som ho var denne kvelden, svekkjer det den kunstnarlege opplevinga.
Bassbarytonen Bryn Terfel frå Wales er ein intenst jovial fyr, ein sjarmerande bamse frå Wales med (rettnok velregissert) bondsk glimt i augo. Han er ein av vår tids fremste operasongarar, med ei formidabel røyst.
Programmet byrja lovande, med sju «lieder» (komposisjonar for song og klaver) av Robert Schumann (1810–1856) og Franz Schubert (1797–1828). Schumanns mektige Belsatzar, op. 57, ei tonesetjing av Heinrich Heines (1797–1856) dikt med same namn, er ei dramatisk perle i liedlitteraturen. Teksten er basert på soga om babylonarkongen Belsasar frå Daniels bok i den hebraiske bibelen, han som drikk seg full og spottar Jahve, guden til jødane. Ei mystisk flammeskrift som Belsasar ikkje skjøner, blafrar opp på veggen, og same natt blir han myrda av knektane sine. (Uttrykket «skrifta på veggen» om eit dårleg omen skriv seg herifrå.) Terfel var god i rolla som skjeggete, begersvingande babylonarkonge – ikkje berre den malmfulle røysta, men heile vesenet hans gjorde han truverdig.
Merkelege fakter
Men alt i neste nummer byrja faktene. Mein Wagen rollet langsam («Vogna mi rullar sakte»), også den Schumanns tonesetjing av eit Heine-dikt, har eit vakkert skildrande klaverakkompagnement som illuderer lyden av vognhjula mot landevegen, noko Caradog Williams fekk godt fram ved flygelet. Etter at songaren er ferdig, har pianisten eit ganske langt klaveretterspel, eit avslutningsparti komponisten ikkje har plassert der på slump. Men under etterspelet spaserte Terfel med innleving ut av scena (uvisst kvifor), noko publikum humra høgt av (uvisst kvifor), slik at det vakre – og viktige – klaverspelet drukna i knegging frå salen. Eg vil ikkje lasta publikum, dei gjorde berre det Terfel hadde påkalla. Men av Terfel hadde eg ikkje venta slikt. Dårleg gjort andsynes akkompagnatøren var det òg.
Tek for lett på det
Dei fem fylgjande songane av Schubert var fine, men etterlét ikkje same sterke inntrykket. Solisten verka mindre fokusert; det var som om han berre ville koma seg gjennom det tyske alvoret for å byrja på den «lette» delen av programmet, som utgjorde tre fjerdedelar av kvelden. Her song han tradisjonelle, trivelege walisiske og skotske songar, fortalde anekdotar om seg sjølv innimellom og fekk heile salen med på allsong i refrenget til «The Bonnie Banks O’ Loch Lomond».
Kva gav denne konserten meg? Eg sit att med kjensla av at Terfel tek for lett på det. Han satsar på sjarm og ventar å sleppa unna med eit samanraska program blotta for kunstnarleg einskap. Eg sit òg att med kjensla av at Festspillene tek for lett på det når dei programmerer slik. I liedsjangeren er poesien og musikken likeverdig. Det var difor leitt at publikum ikkje fekk tilgang til songtekstane, korkje på prent eller skjerm. Å høyra stykke etter stykke med uskjøneleg keltisk poesi, er trøyttande, særleg når tonesetjingane heller ikkje er det heilt store.
