Termisk avlusing
Å bade fisken i varmt vatn er i dag den mest brukte behandlingsmetoden mot lakselus.
Foto: Terje Bendiksby / NTB
For ein som har bada mykje i sjøen her i nord, var det ein forlokkande og naturleg tanke dei hadde på forsøksstasjonen i Gildeskål seint på 1990-talet. Kva om vi kunne fjerne lakselus ved å bade laksen i lunka vatn? Dei fann ut at berre ein liten auke i temperaturen skulle til før lusa byrja å ramle av. Lusefjerning kombinert med eit varmt bad, betre kunne det vel ikkje bli? Men denne oppdaginga vart liggjande i mange år før nokon andre tok tak i ideen og gjorde det til eit kommersielt eventyr.
No er bading med varmt vatn, også kalla termisk avlusing, den mest brukte metoden for fjerning av lus i norsk lakseoppdrett. Problemet er at laksen ikkje er så glad i dei varme bada likevel.
Då legemidla mot lakselus slutta å verke for litt meir enn ti år sidan, var det ikkje lett å finne gode og alternative metodar for å fjerne lusa. Tida vart knappare, lusa formeira seg og desperasjonen steig.
Nye metodar
Det var tid for nye kostar, og nye kostar vart det. I ein kort periode frå 2010 til 2016 var det ein eksplosiv auke i talet på nye idear og metodar for å hindre lusesmitte og for å fjerne lus frå laksen. Det var ein slags oppdrettsparallell til den kambriske «eksplosjonen» for 500 millionar år sidan, då utviklinga av livet i havet skaut fart og malane vart laga for alle hovudgrupper av dyr vi har på planeten i dag. Vi veit ikkje heilt kva krefter som dreiv utviklinga den gongen, men vi veit kva som dreiv fram utviklinga av dei nye lusekurane: mykje lus, strengt regelverk og utsikt til stor forteneste.
Evolusjon er ifølgje biologane ikkje nokon spesielt målretta prosess. Det som skal til, er to ting: variasjon og seleksjonstrykk. Dette kjenner vi att som prinsippet for Farmen og dei fleste liknande TV-program, men prinsippa gjeld i næringslivet òg.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
