Magnus Carlsen (28) svever over sjakkverda på ei sky der ingen skulle tru at nokon kunne bu. «Karlsson på taket», som russarane kalla han i tenåra, må no vera den beste spelaren i sjakkhistoria etter at den eine rekorden etter den andre står for fall. Carlsen har vunne åtte turneringar på rad sidan han vart verdsmeister i lynsjakk i romjola. Han har vunne alt han har delteke i i 2019, det mest aktive året han har hatt som verdsmeister.

Om Carlsen i år hadde hatt svart i kvart einaste parti, ville han likevel ha vore den beste i verda. Dette kan ein føra matematiske prov for. Sjakkstatistikaren Tarjei Jotun Svensen frå Molde har rekna ut at Carlsen med svart i 2019 spelar på ratingnivået 2879. Verdstoaren Fabiano Caruana har – med kvit og svart – eit ratingtal på 2818.

Dei to svarte

Då turneringa passerte ekvator, kom den store testen for verdsmeisteren. Han skulle spela to svarte på rad i runde 7 og 8 mot dei einaste to spelarane i verdseliten som han aldri har slege – korkje med kvit eller med svart. Fyrst ute var russaren Jan Nepomnjasjtsjij (alder 28, rating 2775). «Nepo» er ein god kamerat av Carlsen, dei har konkurrert og kjent kvarandre sidan barndomen, då russaren slo den uskolerte norske guten meir enn éin gong.

Carlsen valde ei offensiv siciliansk opning som ein annan god russar, den unge sekundanten hans frå VM i 2018, Daniil Dubov (23), har inspirert han til å spela. Verdsmeisteren fekk nokre veike felt i bondestrukturen, såkalla hòl, alt i opninga, men dette var etter planen: «Eg likar å ha desse hòla, for då må eg skapa aktivt motspel», sa han etterpå. Etter fleire bondeoffer à la Dubov i midtspelet invaderte dronninga til Carlsen kongestillinga til «Nepo».

Kvit står i sjakk. Om han tek bonden med kongen, vinn svart eit tårn etter dronningsjakk på h5. Kvit kan heller ikkje flytta kongen til e1, for då sjakkar svart på g1 og set kvit i sjakkmatt på e3 når tårnet går imellom på f1. «Nepo» gav opp partiet.

Like imponerande var neste parti med svart mot verdstrearen Ding Liren (alder 26, rating 2805), ifylgje Carlsen den vanskelegaste motstandaren hans for tida. Men nok ein gong var Carlsen på offensiven i opninga. Han ofra ein bonde i ein variant han hadde førebudd til VM-kampen mot Caruana. Kinesaren nytta mykje tid, men spela for passivt. Då Carlsen fekk ein liten føremon i sluttspelet, var han nådelaus og vann på ny.

Ei remisperle

Carlsen gliste og var i strålande humør etter dei to sigrane med svart. Med kvit mot Levon Aronjan (alder 36, rating 2752) gjekk han sjølvsagt for ein ny siger då han rokerte langt i diagrammet nedanfor:

Trekket er uvanleg aggressivt. Kvit satsar alt på eit åtak mot den svarte kongen, men må sjølv spela med ein ganske naken konge på feltet c1. Spelarane kjempa heroisk utan ein einaste feil i resten av partiet. Stormeisterkommentatorane byrja tala om at vi hadde sett eit av dei beste remispartia i historia. Carlsen var kor som er nøgd i møtet med pressa etterpå: «Ja, dette var i sanning eit interessant parti.»

Carlsen var no i leiing, eit halvt poeng føre Wesley So (alder 25, rating 2754). Med svart mot amerikanaren styrte Carlsen partiet snøgt til remis. So hadde ikkje trua på at han kunne få til noko som helst mot verdsmeisteren: «Når Carlsen er med i turneringa, kjempar vi andre om andreplassen. Ein andreplass bak Carlsen er som ein siger. Carlsen er jo som Bobby Fischer – det er ikkje mogleg å slå han slik han spelar no.»

Og til slutt «vann» So turneringa si, eitt poeng bak Carlsen, som i siste runde tok ein ny siger, denne gongen med kvit mot Maxime Vachier-Lagrave (alder 28, rating 2779). Carlsen nytta berre éin time på heile partiet, og det kroatiske sjakkpublikumet svara med applaus, noko ein i prinsippet aldri gjer under ei sjakkturnering medan dei andre spelarane framleis sit og grundar på neste trekk.

Mot draumegrensa

«Rekordane skal falla! Sjakken lever og er i dei beste hendene», sa Garri Kasparov, den 13. verdsmeisteren, etter at Carlsen, den 16. verdsmeisteren, hadde sikra sigeren i Zagreb. Carlsen har no spela 79 klassiske parti på rad utan tap, ein personleg rekord. Han har 2882 i rating, det same talet som han hadde i rekordåret 2014. Og no peikar alle piler oppover. Kan han nå draumegrensa 2900?

Atle Grønn