Reportasje
Hogd i stein
Danmark er verdas eldste monarki. Det starta med heidningen Gorm den gamle og heldt fram med Harald Blåtann. Ja, han med kristninga og mobiltelefonteknologien.
Danmark som nasjon blei grunnlagd i Jelling, heiter det seg, og for å streke under den historiske tyngda steinane har, er eit motiv frå den store Jellingsteinen prenta i danske pass – ein krossfesta Kristus.
Alle foto: Hallgeir Opedal
Så når byrja danskane eigentleg å kalle oss nordmenn for fjeldaber? No har eg granska alt vel frå fyrst av, og eg har sett meg føre at eg vil skriva det opp for deg i samanheng. I den tida då Fredrik IX. var konge i Danmark, ville regjeringa bygge eit oljeraffineri i Kalundborg på Nord-Sjælland.
Sidan arbeidsløysa var høg, var dette eit svært velkome tiltak. Irritasjonen blei difor stor då 30 nordmenn uventa dukka opp på byggeplassen. Dei danske arbeidarane var rasande, dei skjelte og skjente, og det var i tumultane i Kalundborg i januar 1961 at ukvemsordet fall fyrste gong: Fjeldaber!
Dette svingslaget av ein perfid karakteristikk var så råkande at det er blitt hengande ved oss. Sett frå Danmark er vi fjeldaber. I all æve.
Er det mogleg? Det er fredag, eg sit i frukostsalen på fasjonable Jørgensens Hotel i Horsens, og det etter ei framifrå natt på prinsessemjuk madrass sveipt i stivstrokne satengsengeklede og luftige dundyner. Denne natta i ekstravaganse vil koste meg nær to tusen kroner, men såpass syntest eg var fortent etter gårsdagens trøyttande klatreetappe i det danske høglandet.
Like før klokka åtte skreid eg salig ned dei breie, teppelagde trappene og var budd på å helse dei andre gjestene i frukostsalen med eit blidt «god morgon», slik eg lærte i Hundested. Danske hotellgjester helsar nemleg på kvarandre om morgonen, i motsetnad til svenske, men så sat det ingen der.
Fyrst trudde eg at eg var tidleg ute, men så skjøna eg at eg var sein. Det er ikkje turistar som losjerer på Jørgensens Hotel i desse dagar, berre forretningsfolk i drakt og dress, og dei var for lengst ferdige med morgenmaden og på veg ut for å flytte pengar.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
