Med Kafka i Paris
«På Marigny-teatret gjekk Prosessen av Kafka, med ein vidgjeten skodespelar i rolla som Josef K... Det var ei framsyning som sette verda på enden.»
Les også
Franz Kafka, sjølvportrett (1905–1907) frå etterlatne teikningar og skisser som venen Max Brod tok vare på til han døydde i 1968. Illustrasjonane til Kafka vart ålment tilgjengelege fyrst då det israelske nasjonalbiblioteket i Jerusalem vann rettstvisten mot arvingane etter Brods sekretær Ilse Hoffe i 2019.
Han sette ord på ein epoke
Les også
Franz Kafka, sjølvportrett (1905–1907) frå etterlatne teikningar og skisser som venen Max Brod tok vare på til han døydde i 1968. Illustrasjonane til Kafka vart ålment tilgjengelege fyrst då det israelske nasjonalbiblioteket i Jerusalem vann rettstvisten mot arvingane etter Brods sekretær Ilse Hoffe i 2019.
Han sette ord på ein epoke
Det var just det året me gjekk på Høgskulen i Paris. Der fekk eg ein ven for livet, Augusto frå Peru.
Kan hende fann me kvarandre av di me kom frå land med låg vyrdnad i verdssamanheng. Det fekk Augusto eit prov på fyrste dagen han vart teken imot av leiaren på skulen. – De kjem frå Peru, sa han, om det landet veit eg ikkje anna enn at det har mykje guano.
Guano, fugleskit, det var ikkje nett det gjævaste ordet å verta fagna med. Eg hadde vore i ei bilulukke og mist tennene i overmunnen. So me kjende oss tungmælte i andre lag enn vårt eige.
På Marigny-teatret gjekk Prosessen av Kafka, med ein vidgjeten skodespelar i rolla som Josef K... Det var ei framsyning som sette verda på enden. Når me gjekk ikring i gatene, tenkte me støtt på Josef K... som vart innkalla til avhøyr utan å ha gjort noko gale. Han fekk stikkordet «snikkar Lanz» og møtte Leni, unggjenta som førde han fram til forhøyrsdomaren.
Ein dag gjekk me i dei audslege gatene ved Gare d’Austerlitz. Ein kar frå Hokksund hadde slege lag med oss, han kom frå Shape, hovudkvarteret for Nato i Europa.
Då sa Augusto: Her må det vera at snikkar Lanz held til. Og øre som me var av Kafka-rusen, spurde me den fyrste me møtte: Kan De segja oss kvar snikkar Lanz bur? Han vifta oss vekk: Har aldri høyrt namnet.
Og slik gjekk det gong etter gong. Ikkje nokon kjende snikkar Lanz. I ei bakgate med ein bar kom ei gjente mot oss, ho hadde utringa bluse og såg blast på oss. Kjenner du snikkar Lanz, spurde me? Ho smilte og sa: Det er her, kom og fylg meg.
Augusto og eg vart fælne. Me har drive dette spelet for langt, sa Augusto, lat oss sjå til å koma oss bort herifrå. Hokksundkaren var modig, han hadde hoppa meir enn femti meter i Midtstubakken. Me freista å halda han att, men gjenta tok han i armen. – Lat dei berre gå, sa ho, du kjem med meg.
Me vart urolege den dagen og dagane som fylgde. Kva hadde me gjort? Lokka ein landsmann i ei felle?
Det gjekk tri veker før me høyrde frå han. Han ville møta oss på Café de la Saignée – årelatingskafeen ved Porte de Clignancourt.
Han stod i døra då me kom. Eg er ikkje åleine sa han, de må helsa på Liliane. Det støkk i oss. Kvar hadde me sett henne før? Det er Leni, sa Augusto. Ja, sanneleg var det gjenta frå Gare d’Austerlitz, ho som kjende snikkar Lanz. Me har vorte eit par, sa hokksundkaren, og dei dagane Liliane har fri, gjeng me her på loppemarknaden. Kan ein anna enn verta glad i henne, spurde han og tok henne innåt seg.
Me vart nyfikne og spurde henne ut. Nei, ho hadde ikkje høyrt namnet Lanz, ho hadde berre høyrt snikkar, og det budde ein snikkar i bakgarden, men han heitte sjølvsagt ikkje Lanz.
Hokksundkaren hadde fått ny sjølvkjensle, det var som om han endå ein gong hadde hoppa i Midtstubakken.
Enden på visa vart ikkje nett kafkask, sa Augusto, men ser ein ikkje von hjå Kafka, la han til, har ein ikkje lese han rett.
Asbjørn Aarnes
Frå spalta «Så sant som det er sagt» i Dag og Tid 19. mars 2005
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det var just det året me gjekk på Høgskulen i Paris. Der fekk eg ein ven for livet, Augusto frå Peru.
Kan hende fann me kvarandre av di me kom frå land med låg vyrdnad i verdssamanheng. Det fekk Augusto eit prov på fyrste dagen han vart teken imot av leiaren på skulen. – De kjem frå Peru, sa han, om det landet veit eg ikkje anna enn at det har mykje guano.
Guano, fugleskit, det var ikkje nett det gjævaste ordet å verta fagna med. Eg hadde vore i ei bilulukke og mist tennene i overmunnen. So me kjende oss tungmælte i andre lag enn vårt eige.
På Marigny-teatret gjekk Prosessen av Kafka, med ein vidgjeten skodespelar i rolla som Josef K... Det var ei framsyning som sette verda på enden. Når me gjekk ikring i gatene, tenkte me støtt på Josef K... som vart innkalla til avhøyr utan å ha gjort noko gale. Han fekk stikkordet «snikkar Lanz» og møtte Leni, unggjenta som førde han fram til forhøyrsdomaren.
Ein dag gjekk me i dei audslege gatene ved Gare d’Austerlitz. Ein kar frå Hokksund hadde slege lag med oss, han kom frå Shape, hovudkvarteret for Nato i Europa.
Då sa Augusto: Her må det vera at snikkar Lanz held til. Og øre som me var av Kafka-rusen, spurde me den fyrste me møtte: Kan De segja oss kvar snikkar Lanz bur? Han vifta oss vekk: Har aldri høyrt namnet.
Og slik gjekk det gong etter gong. Ikkje nokon kjende snikkar Lanz. I ei bakgate med ein bar kom ei gjente mot oss, ho hadde utringa bluse og såg blast på oss. Kjenner du snikkar Lanz, spurde me? Ho smilte og sa: Det er her, kom og fylg meg.
Augusto og eg vart fælne. Me har drive dette spelet for langt, sa Augusto, lat oss sjå til å koma oss bort herifrå. Hokksundkaren var modig, han hadde hoppa meir enn femti meter i Midtstubakken. Me freista å halda han att, men gjenta tok han i armen. – Lat dei berre gå, sa ho, du kjem med meg.
Me vart urolege den dagen og dagane som fylgde. Kva hadde me gjort? Lokka ein landsmann i ei felle?
Det gjekk tri veker før me høyrde frå han. Han ville møta oss på Café de la Saignée – årelatingskafeen ved Porte de Clignancourt.
Han stod i døra då me kom. Eg er ikkje åleine sa han, de må helsa på Liliane. Det støkk i oss. Kvar hadde me sett henne før? Det er Leni, sa Augusto. Ja, sanneleg var det gjenta frå Gare d’Austerlitz, ho som kjende snikkar Lanz. Me har vorte eit par, sa hokksundkaren, og dei dagane Liliane har fri, gjeng me her på loppemarknaden. Kan ein anna enn verta glad i henne, spurde han og tok henne innåt seg.
Me vart nyfikne og spurde henne ut. Nei, ho hadde ikkje høyrt namnet Lanz, ho hadde berre høyrt snikkar, og det budde ein snikkar i bakgarden, men han heitte sjølvsagt ikkje Lanz.
Hokksundkaren hadde fått ny sjølvkjensle, det var som om han endå ein gong hadde hoppa i Midtstubakken.
Enden på visa vart ikkje nett kafkask, sa Augusto, men ser ein ikkje von hjå Kafka, la han til, har ein ikkje lese han rett.
Asbjørn Aarnes
Frå spalta «Så sant som det er sagt» i Dag og Tid 19. mars 2005
Les også
Franz Kafka, sjølvportrett (1905–1907) frå etterlatne teikningar og skisser som venen Max Brod tok vare på til han døydde i 1968. Illustrasjonane til Kafka vart ålment tilgjengelege fyrst då det israelske nasjonalbiblioteket i Jerusalem vann rettstvisten mot arvingane etter Brods sekretær Ilse Hoffe i 2019.
Han sette ord på ein epoke
Fleire artiklar
Nicolai Heiberg-Evenstad og Markus Lund er yngre enn fedrane sine, men likevel gode.
Foto: Norsk bridgeforbund
«Bridge er så vanedannande og tidkrevjande at det kan gå på kostnad av både studium, arbeid, kjærleiksliv, eigne born, barneborn og liknande.»
Reisande på Gardermoen i juni i år. Oslo lufthamn er i særklasse den mest lønsame flyplassen Avinor driv. Dei aller fleste norske flyplassane går med underskot.
Foto: Javad Parsa / NTB
Avinor-krisa tok ikkje slutt da pandemitiltaka gjorde det. Kan det vere styringsmodellen det er noko gale med?
Cissy Houston
Wikimedia Commons
Arkivet: Emily «Cissy» Houston (1933–2024)
Berlin: Med bandet kring seg står Bob Dylan ved flygelet og spelar munnspel.
Foto: Håvard Rem
Som å lesa ei bok
Dylan (83) vert eldre, men skriv og syng betre.
Teikning: May Linn Clement
Papiravisa