JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

MatFeature

Tre kjappe i julestria

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Kjempereker er fine saker, men sjekk at dei er berekraftig produserte.

Kjempereker er fine saker, men sjekk at dei er berekraftig produserte.

Alle foto: Dagfinn Nordbø

Kjempereker er fine saker, men sjekk at dei er berekraftig produserte.

Kjempereker er fine saker, men sjekk at dei er berekraftig produserte.

Alle foto: Dagfinn Nordbø

4681
20221216

Pecorino

Ein hard sauemjølkost som stort sett blir laga på Sardinia, men også nokre stader på det italienske fastlandet.

Pecorino har vore skatta sidan romartida og vel så det.

Med alle våre sauer tykkjer eg vi burde klare å lage ein fullgod norsk variant, men det har førebels ikkje skjedd. Tips den lokale sauebonden om saka!

Pecorino er som parmesan underlagd høg toll og blir iblant litt dyr i innkjøp. Men han er verd pengane.

4681
20221216

Pecorino

Ein hard sauemjølkost som stort sett blir laga på Sardinia, men også nokre stader på det italienske fastlandet.

Pecorino har vore skatta sidan romartida og vel så det.

Med alle våre sauer tykkjer eg vi burde klare å lage ein fullgod norsk variant, men det har førebels ikkje skjedd. Tips den lokale sauebonden om saka!

Pecorino er som parmesan underlagd høg toll og blir iblant litt dyr i innkjøp. Men han er verd pengane.

Det vert for mykje no før jul. Ein skal sette saman kalenderen så alle kan møtast på høveleg vis, x-ar, y-ar, z-ar og tilhøyrande born. Berre administrasjonen av jula kan for somme ta fleire veker. Hadde eg råd, skulle eg hyra ein statssekretær med McKinsey-fortid for å halde orden på det.

Ein må jo også finne på nokre idiotsikre kvite løgner for å unngå somme altfor pinsame eller slitsame arrangement.

Så er det å oppdatere seg på alle juleøl-, ribbe- og pinnekjøttestane, som på side etter side i dei fleste aviser forklarar kva for ribbe, pinnekjøt og juleøl du må halde deg unna. Sameleis med akevittane. Det kjem tre nye akevittar kvar dag no. Fråhaldsfolk må ha eit enkelt og lukkeleg liv, eller: «Livet er ikke så enkelt som avholdsfolk tror», som salige Odd Børretzen sa, om eg hugsar rett.

Eg er blant dei som tenkjer at alt klokt som er sagt, er sagt av Odd Børretzen. Og altså: Tida er knapp. Kor er den oppskrifta på risbollar som mor pleidde å lage på syttitalet? Må ein ha delfiafett, eller er smør like bra? Kven i all verda sel puffa ris no for tida? Er det mogleg å gjenskape den nostalgiske kjensla frå barndomen berre ved hjelp av dadlar, fiken, klementinar og sirupsnippar?

I slike tider er det godt å lage nokre kjappe middagar. Eg var som snarast innom kontoret til ein bladfyk her om dagen som sakna oppskrifter på mat som kan lagast – nettopp – i ein fykande fei. Eg vil sjølvsagt då nemne pasta carbonara. Det er verdas enklaste måte å få i seg altfor mange kaloriar på utan at det tek halve kvelden:

Kok opp godt salta vatn, og til to personar har du i 200 gram tagliatelle. Steik 150 gram pancetta (eller ei pakke bacon) i terningar sprøtt i ei djup steikepanne. Ta vekk feittet om det er for mykje. Rør saman to eggeplommer og eit heilt egg. Rasp 150 gram pecorino (som er det korrekte) eller parmesan eller halvparten av kvar. Bland pastaen og dei andre ingrediensane godt i panna med ein kopp av pastavatnet og rør inn egget til slutt. Kvern over godt med pepar, og simsalabim! Det har enno ikkje gått ein halvtime.

No seier vel mange at dei vil ha i fløyte, men eg seier nei! Då kjøkengudinna Nigella Lawson ved eit høve tømde ein skvett fløyte i carbonaraen, var det like før Italia gjekk til krig mot britane. Dei rulla fram artilleri og kryssarmissil. For som sant er: Brukar du pastavatnet, treng du ikkje meir væske.

Ein annan kjapp rett langt unna alt som har med tidkrevjande julemat å gjere, er kjempereker med ris og tomatsaus. Du må alltid ha kjempereker i frysaren, ferdig skrelte. Det er Nordbøs andre lov. Nordbøs fyrste lov er at du alltid må koke tomatar lenge, men her held det med eit kvarter.

Til fire: Hakk ein lauk i matmølla, finhakk fem fedd kvitlauk og tilset ein boks heile tomatar i gryta eller steikepanna. Når det har småkokt eit kvarter, set du til ein kvart kilo ris, ein halv liter kraft, 200 gram frosne erter og 250 gram reker og blandar godt. La dette småputre under lok til risen er kokt og all væska er absorbert. Rør om iblant og sjekk at risen er blitt mjuk og fin. Smak til med salt, og gjerne chiliflak.

Er de berre to til bords, halver mengda, men er de svoltne eller har humaniststudentar i huset, køyr på. Restar held seg i kjøleskapet eit par dagar.

Så har eg ein rett for dei som reint har gløymd å handle inn: cacio e pepe (pasta med pepar). Nordbøs tredje lov er alltid å ha smør, spagetti og parmesan i huset. Mort ei matskei heil svartpepar og rist det i tørr steikepanne til det duftar. Kok 200 gram spagetti eller bucatini til det er cirka to minutt att av koketida, altså medan pastaen enno er litt fast. Ha i nokre skeier pastavatn og to matskeier smør (tre–fire om fastlegen ikkje er på besøk) og la det bruse eit minutt. Ha i spagettien og vend inn 200 gram parmesan eller pecorino, la osten blande seg godt og reguler med pastavatn. Når alt er ferdig, set peparkverna og ekstra ost på bordet. Pasta basta!

Nokre lesarar vil kanskje meine eg er i overkant utanlandsk her. Dei har heilt rett. Eg lovar på tru og ære at eg skal kome tilbake med heilnorsk snøggmat så snart som råd er, sjølv om eg inst inne likar sakte mat best. God jol, og drikk no ikkje for lite.

Dagfinn Nordbø er satirikar og tekstforfattar.

post@nordbo.no

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Det vert for mykje no før jul. Ein skal sette saman kalenderen så alle kan møtast på høveleg vis, x-ar, y-ar, z-ar og tilhøyrande born. Berre administrasjonen av jula kan for somme ta fleire veker. Hadde eg råd, skulle eg hyra ein statssekretær med McKinsey-fortid for å halde orden på det.

Ein må jo også finne på nokre idiotsikre kvite løgner for å unngå somme altfor pinsame eller slitsame arrangement.

Så er det å oppdatere seg på alle juleøl-, ribbe- og pinnekjøttestane, som på side etter side i dei fleste aviser forklarar kva for ribbe, pinnekjøt og juleøl du må halde deg unna. Sameleis med akevittane. Det kjem tre nye akevittar kvar dag no. Fråhaldsfolk må ha eit enkelt og lukkeleg liv, eller: «Livet er ikke så enkelt som avholdsfolk tror», som salige Odd Børretzen sa, om eg hugsar rett.

Eg er blant dei som tenkjer at alt klokt som er sagt, er sagt av Odd Børretzen. Og altså: Tida er knapp. Kor er den oppskrifta på risbollar som mor pleidde å lage på syttitalet? Må ein ha delfiafett, eller er smør like bra? Kven i all verda sel puffa ris no for tida? Er det mogleg å gjenskape den nostalgiske kjensla frå barndomen berre ved hjelp av dadlar, fiken, klementinar og sirupsnippar?

I slike tider er det godt å lage nokre kjappe middagar. Eg var som snarast innom kontoret til ein bladfyk her om dagen som sakna oppskrifter på mat som kan lagast – nettopp – i ein fykande fei. Eg vil sjølvsagt då nemne pasta carbonara. Det er verdas enklaste måte å få i seg altfor mange kaloriar på utan at det tek halve kvelden:

Kok opp godt salta vatn, og til to personar har du i 200 gram tagliatelle. Steik 150 gram pancetta (eller ei pakke bacon) i terningar sprøtt i ei djup steikepanne. Ta vekk feittet om det er for mykje. Rør saman to eggeplommer og eit heilt egg. Rasp 150 gram pecorino (som er det korrekte) eller parmesan eller halvparten av kvar. Bland pastaen og dei andre ingrediensane godt i panna med ein kopp av pastavatnet og rør inn egget til slutt. Kvern over godt med pepar, og simsalabim! Det har enno ikkje gått ein halvtime.

No seier vel mange at dei vil ha i fløyte, men eg seier nei! Då kjøkengudinna Nigella Lawson ved eit høve tømde ein skvett fløyte i carbonaraen, var det like før Italia gjekk til krig mot britane. Dei rulla fram artilleri og kryssarmissil. For som sant er: Brukar du pastavatnet, treng du ikkje meir væske.

Ein annan kjapp rett langt unna alt som har med tidkrevjande julemat å gjere, er kjempereker med ris og tomatsaus. Du må alltid ha kjempereker i frysaren, ferdig skrelte. Det er Nordbøs andre lov. Nordbøs fyrste lov er at du alltid må koke tomatar lenge, men her held det med eit kvarter.

Til fire: Hakk ein lauk i matmølla, finhakk fem fedd kvitlauk og tilset ein boks heile tomatar i gryta eller steikepanna. Når det har småkokt eit kvarter, set du til ein kvart kilo ris, ein halv liter kraft, 200 gram frosne erter og 250 gram reker og blandar godt. La dette småputre under lok til risen er kokt og all væska er absorbert. Rør om iblant og sjekk at risen er blitt mjuk og fin. Smak til med salt, og gjerne chiliflak.

Er de berre to til bords, halver mengda, men er de svoltne eller har humaniststudentar i huset, køyr på. Restar held seg i kjøleskapet eit par dagar.

Så har eg ein rett for dei som reint har gløymd å handle inn: cacio e pepe (pasta med pepar). Nordbøs tredje lov er alltid å ha smør, spagetti og parmesan i huset. Mort ei matskei heil svartpepar og rist det i tørr steikepanne til det duftar. Kok 200 gram spagetti eller bucatini til det er cirka to minutt att av koketida, altså medan pastaen enno er litt fast. Ha i nokre skeier pastavatn og to matskeier smør (tre–fire om fastlegen ikkje er på besøk) og la det bruse eit minutt. Ha i spagettien og vend inn 200 gram parmesan eller pecorino, la osten blande seg godt og reguler med pastavatn. Når alt er ferdig, set peparkverna og ekstra ost på bordet. Pasta basta!

Nokre lesarar vil kanskje meine eg er i overkant utanlandsk her. Dei har heilt rett. Eg lovar på tru og ære at eg skal kome tilbake med heilnorsk snøggmat så snart som råd er, sjølv om eg inst inne likar sakte mat best. God jol, og drikk no ikkje for lite.

Dagfinn Nordbø er satirikar og tekstforfattar.

post@nordbo.no

Emneknaggar

Fleire artiklar

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB

IntervjuSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Nato-toppen som sa det han tenkte

Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

Foto: Evan Vucci / AP / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Harris blir heimsøkt av inflasjonen

Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Foto: Beate Oma Dahle / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

– Meiningslaust å straffe sjuke

Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø
Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis