JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

MatFeature

Stong inn

I bloody mary er sellerien både rørepinne og snacks.

I bloody mary er sellerien både rørepinne og snacks.

Foto: Sam Smith / Flickr

MatFeature

Stong inn

I bloody mary er sellerien både rørepinne og snacks.

I bloody mary er sellerien både rørepinne og snacks.

Foto: Sam Smith / Flickr

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
4015
20240112
4015
20240112

Dei fleste av oss har kanskje hatt problemet: Eit dundrande beist av ei grønsak, diger som eit juletre, ligg der så frekt og fyller opp kjøleskåpet ditt. Alt fordi du til helgemiddagen trong to eller tre stilkar til pastasausen din.

Kva no? Kjøpe eit ekstra kjøleskåp berre til stongselleri? Sykla milevis til nærmaste grisebonde og gi bort herlegdomen til Nasse Nøff og venene hans? Kommandere familien til å sippe bloody mary til både frukost, nons og kvelds? Nei, huttemegtu. Men det er på tide å ta opp fenomenet.

Den britiske kjøkengudinna Nigella Lawson sukka tungt ein gong og sa at sjølv ikkje ho fekk brukt opp all stongsellerien. Så det er på ingen måte berre deg. Ein har jo høve til å spørje ihuga matnerdar til råds; eg stilte spørsmålet i den forvitnelege gruppa Matgeeks på Facebook, og skulle du ha sett: Det rann inn tips og oppskrifter på rekkje og rad.

Aller først det essensielle, som er at stongselleri er blant dei heilage tre i dei fleste klassiske italienske som franske gryter, supper og stuingar. Dei knasande stengene vert transformerte frå bitre til bittersøte når du varmebehandlar dei, og i ein bolognese dryger stongsellerien kjøtet og tek til seg dei andre smakane, av kraft, lauk, kvitlauk, gulrot og tomatar, på beste vis.

Det opphavleg tøff-i-trynet-bitre vert ikkje heilt borte etter koking, men gir ein fin og original dimensjon til smaksbiletet. Du kan sjølvsagt også hakke opp heile resten av juletreet og fryse det ned for seinare suppe- og kraftkoking. Ynskjer du å spare tid, kan du steikje små terningar sakte – og lenge – til buljongsmaken kjem fram, og dermed har du fiks ferdig grytestart i frysen. Simsalabim! «Lenge» vil her seie 20–30 minutt, utan at dei tek farge.

Vil du bruke han rå, finst det også eit vell av variantar. Bland ein boks tunfisk, finskorne bitar av stonga med ein god majones og eit par teskeier malen koriander. Avslutt med ein god skvis sitron, og plutseleg har du eit av verdas mest smakfulle pålegg.

Eller kva med å koke stengene lett møre og blande dei med eplebitar, vårlauk, hakka valnøtter og tyting – i ein fin dressing av fløyte og crème fraîche, salt, pepar og eit sukkerdryss og sitronskvis? Då får du framifrå og sunt tiltugg til det meste av steikt mat eller gryterettar.

Har du betre tid ein dag, bruker du sju–åtte stilkar, legg dei saman med eit par salte eller røykte svineknokar, kuttar opp eit par gulrøter og lauk og småkokar det leeenge. Mat til eit heilt kompani. Eller to.

Som munngodt til festen kan du skjere opp munnfullbitar av sellerien og fylle med blåmugg- eller kremost. I kylling- og hønsesuppe er stongselleri ein sikker vinnar, det same gjeld waldorf og andre salatar; og sidan heile Noreg er «tacofrelste», kan tynnskorne skiver setje ein god spiss på toppinga.

Mange hatar stongsellerien fordi han er bitter, men dette er fordi vi alle er genetisk programmerte til å vere på vakt mot bitre smakar. Og nokre har kanskje mislikt den altfor tjukke stonga dei fekk planta i drinken den gongen på danskebåten. For vi må sjølvsagt innom den ikoniske bloody mary, der sellerien vert brukt som både rørepinne og snacks samstundes.

Kjøp passata på supermarknaden, anten i flaske eller kartong. (Sumarstid kan du nytte friske, blodraude tomatar.) Køyr ein sjalottlauk og ein raud eller grøn chili fint i blendaren. Tilset eit par teskeier nypressa sitronsaft og litt salt og pepar. Bland og smak til. Nokre dråpar tabasco og worcestersaus kan òg gjere susen.

Når du lagar drinken, har du i den mengda vodka du ynskjer i glaset, og legg tomatsausen oppå. Rør så med selleristilken, som gjerne kan skjerast i to på langs. Pass no for Cæsars skuld på å ikkje drikke for mange, for då vert det rør i dobbelt forstand.

Og vil du absolutt ikkje ha noko rør, dropp brennevinet. Det er jo nytt år no, og alle har brått vorte fråhaldsfolk. Men drinken smakar like godt utan vodka. Han er stong inn.

Dagfinn Nordbø er tekstforfattar og satirikar.

post@nordbo.no

Kjelder: Entusiastar i Facebook­gruppa Matgeeks

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Dei fleste av oss har kanskje hatt problemet: Eit dundrande beist av ei grønsak, diger som eit juletre, ligg der så frekt og fyller opp kjøleskåpet ditt. Alt fordi du til helgemiddagen trong to eller tre stilkar til pastasausen din.

Kva no? Kjøpe eit ekstra kjøleskåp berre til stongselleri? Sykla milevis til nærmaste grisebonde og gi bort herlegdomen til Nasse Nøff og venene hans? Kommandere familien til å sippe bloody mary til både frukost, nons og kvelds? Nei, huttemegtu. Men det er på tide å ta opp fenomenet.

Den britiske kjøkengudinna Nigella Lawson sukka tungt ein gong og sa at sjølv ikkje ho fekk brukt opp all stongsellerien. Så det er på ingen måte berre deg. Ein har jo høve til å spørje ihuga matnerdar til råds; eg stilte spørsmålet i den forvitnelege gruppa Matgeeks på Facebook, og skulle du ha sett: Det rann inn tips og oppskrifter på rekkje og rad.

Aller først det essensielle, som er at stongselleri er blant dei heilage tre i dei fleste klassiske italienske som franske gryter, supper og stuingar. Dei knasande stengene vert transformerte frå bitre til bittersøte når du varmebehandlar dei, og i ein bolognese dryger stongsellerien kjøtet og tek til seg dei andre smakane, av kraft, lauk, kvitlauk, gulrot og tomatar, på beste vis.

Det opphavleg tøff-i-trynet-bitre vert ikkje heilt borte etter koking, men gir ein fin og original dimensjon til smaksbiletet. Du kan sjølvsagt også hakke opp heile resten av juletreet og fryse det ned for seinare suppe- og kraftkoking. Ynskjer du å spare tid, kan du steikje små terningar sakte – og lenge – til buljongsmaken kjem fram, og dermed har du fiks ferdig grytestart i frysen. Simsalabim! «Lenge» vil her seie 20–30 minutt, utan at dei tek farge.

Vil du bruke han rå, finst det også eit vell av variantar. Bland ein boks tunfisk, finskorne bitar av stonga med ein god majones og eit par teskeier malen koriander. Avslutt med ein god skvis sitron, og plutseleg har du eit av verdas mest smakfulle pålegg.

Eller kva med å koke stengene lett møre og blande dei med eplebitar, vårlauk, hakka valnøtter og tyting – i ein fin dressing av fløyte og crème fraîche, salt, pepar og eit sukkerdryss og sitronskvis? Då får du framifrå og sunt tiltugg til det meste av steikt mat eller gryterettar.

Har du betre tid ein dag, bruker du sju–åtte stilkar, legg dei saman med eit par salte eller røykte svineknokar, kuttar opp eit par gulrøter og lauk og småkokar det leeenge. Mat til eit heilt kompani. Eller to.

Som munngodt til festen kan du skjere opp munnfullbitar av sellerien og fylle med blåmugg- eller kremost. I kylling- og hønsesuppe er stongselleri ein sikker vinnar, det same gjeld waldorf og andre salatar; og sidan heile Noreg er «tacofrelste», kan tynnskorne skiver setje ein god spiss på toppinga.

Mange hatar stongsellerien fordi han er bitter, men dette er fordi vi alle er genetisk programmerte til å vere på vakt mot bitre smakar. Og nokre har kanskje mislikt den altfor tjukke stonga dei fekk planta i drinken den gongen på danskebåten. For vi må sjølvsagt innom den ikoniske bloody mary, der sellerien vert brukt som både rørepinne og snacks samstundes.

Kjøp passata på supermarknaden, anten i flaske eller kartong. (Sumarstid kan du nytte friske, blodraude tomatar.) Køyr ein sjalottlauk og ein raud eller grøn chili fint i blendaren. Tilset eit par teskeier nypressa sitronsaft og litt salt og pepar. Bland og smak til. Nokre dråpar tabasco og worcestersaus kan òg gjere susen.

Når du lagar drinken, har du i den mengda vodka du ynskjer i glaset, og legg tomatsausen oppå. Rør så med selleristilken, som gjerne kan skjerast i to på langs. Pass no for Cæsars skuld på å ikkje drikke for mange, for då vert det rør i dobbelt forstand.

Og vil du absolutt ikkje ha noko rør, dropp brennevinet. Det er jo nytt år no, og alle har brått vorte fråhaldsfolk. Men drinken smakar like godt utan vodka. Han er stong inn.

Dagfinn Nordbø er tekstforfattar og satirikar.

post@nordbo.no

Kjelder: Entusiastar i Facebook­gruppa Matgeeks

Emneknaggar

Fleire artiklar

Ei kvinne får hpv-vaksine.

Ei kvinne får hpv-vaksine.

Foto: Heiko Junge / NTB

Kommentar

Skam i eit sprøytestikk

Dersom regjeringa verkeleg bryr seg om kvinnehelse, kan dei starte med å gje norske barn den beste HPV-vaksinen.

Christiane Jordheim Larsen
Ei kvinne får hpv-vaksine.

Ei kvinne får hpv-vaksine.

Foto: Heiko Junge / NTB

Kommentar

Skam i eit sprøytestikk

Dersom regjeringa verkeleg bryr seg om kvinnehelse, kan dei starte med å gje norske barn den beste HPV-vaksinen.

Christiane Jordheim Larsen

Teikning: May Linn Clement

Ord om språkKunnskap
Kristin Fridtun

«Rørslene me skildrar som vipping, er gjerne større og kjem mindre tett enn dei me omtalar som vibrering.»

Foto: Agnete Brun

LitteraturKultur
Jan H. Landro

Med den monumentale boka Sjøfareren Erika Fatland gitt oss eit uvant, og skremmande, perspektiv på europeisk kolonialisme.

Moss–Horten-ferja er den mest trafikkerte i landet. Skjer det noko uføresett, som då dei tilsette blei tatt ut i LO-streik i fjor, veks køane på begge sider av fjorden.

Moss–Horten-ferja er den mest trafikkerte i landet. Skjer det noko uføresett, som då dei tilsette blei tatt ut i LO-streik i fjor, veks køane på begge sider av fjorden.

Foto: Terje Bendiksby / AP / NTB

ØkonomiSamfunn
Marita Liabø

Ferja, ein livsnerve for mange, er eigd av folk vi ikkje aner kven er, utanfor vår kontroll.

Det blei teater av Brynjulf Jung Tjønns sterke og prislønte diktsamling.

Det blei teater av Brynjulf Jung Tjønns sterke og prislønte diktsamling.

Foto: Den Nationale Scene

Meldingar

Sterkt og poetisk om etnisk utanforskap

Ei enkel, framifrå framsyning om vondskapen som synest å ha bite seg fast i oss.

Jan H. Landro
Det blei teater av Brynjulf Jung Tjønns sterke og prislønte diktsamling.

Det blei teater av Brynjulf Jung Tjønns sterke og prislønte diktsamling.

Foto: Den Nationale Scene

Meldingar

Sterkt og poetisk om etnisk utanforskap

Ei enkel, framifrå framsyning om vondskapen som synest å ha bite seg fast i oss.

Jan H. Landro

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis