Lytt til artikkelen:

Nordmenn elskar å reise. Det som likevel forundrar meg, er at så mange av oss reiser til kunstig oppbygde turistdestinasjonar, der nesten alt er som heime utanom badetemperaturen og ølprisane.

Det slo meg òg første gong eg kom til vakre Lisboa: Kvifor reiser ikkje fleire nordmenn hit? Her snakkar vi om ein storby med ei slåande vakker plassering, historie i kvar kvadratcentimeter – og verdas hyggelegaste innbyggarar. I tillegg er Lisboa den rimelegaste av alle hovudstadane i Vesten, for dei som måtte bekymre seg for det.

Eg forelska meg på ein augeblink i den gamle bydelen Alfama, som slapp heldig unna det gigantiske jordskjelvet med den etterfølgjande tsunamien i 1755. Her finn du eit arkitektonisk lappeteppe av ein bydel, der mange hundre års historie er bevart. Husa har metertjukke veggar dekorerte med dei tradisjonelle azulejos (blå mønstra fliser). Tronge, bratte, vakre brusteinsgater innbyr til oppdagingsferd kvar einaste dag.

Alfama var opphavleg bydelen til fiskarane og etter kvart arabarane (al fama = 'ved kjelda'). Eg er så heldig å bu med sjenerøs utsikt over den breie og mektige elva Tejo, som gir deg kjensla av å vere ved havet, noko du altså ikkje er. Hamna i Lisboa, ved elvebreidda, var ein viktig grunn til at byen blei okkupert gong på gong, fordi ho er så attraktivt skjerma frå det langt meir lunefulle Atlanterhavet.

Det er så absolutt inga ulempe å vere nordmann i Lisboa. Portugisarane har eit tilnærma religiøst forhold til klippfisk, og alle veit at Bacalhau de Noruega er den udiskutabelt beste råvara. Eg har nærmast blitt boren på gullstol berre fordi eg er nordmann og er ofte skamfull over at portugisarane veit så uendeleg mykje meir om klippfisk enn eg sjølv gjer. Her til lands et vi vår bacalao kanskje éin gong i året og knapt nok det, og da er det alltid snakk om det portugisarane kallar bacalhau con tomate – éin av tusen måtar å lage klippfisk på.

Er du i Lisboa, ta på deg gode sko til brusteinsgatene (Stiletthælar? Gløym det!) og rusl rundt i Alfama til du finn ein liten kafé med utebord. Du vil få servert bacalhau på enklaste måte, men fisken blir ytt så mykje større rettferd enn når du druknar han i tomatsmak: nygrilla klippfiskfiletar med kokt potet, rause ringar av gul lauk, ein enkel salat – alt overdryssa med ein lokal, kaldpressa olivenolje.

Prøv det sjølv, på vinterstid kan du gjerne steike dei i grillpanne. Kjøp ferdig utvatna klippfisk, så slepp du alt styret og kan gå rakt på sak. Til fisken drikk du naturlegvis ein utmerkt portugisisk raudvin, til dømes frå områda Douro eller Alentejo.

Og sidan vi altså ikkje kan reise no for tida, kva seier du til å reise likevel, ved å prøve deg på klippfiskbollar, pasteis de bacalhau? Dei er ofte å få kjøpte som snacks i barane i byen og smakar vedunderleg med ein iskald øl, men det er ingen heksekunst å lage dei sjølv heime.

Til to–tre personar treng du ein halv kilo utvatna klippfisk og like mykje potet. Du kan òg bruke lettsalta torsk. Kok potetene i salta vatn med skalet på, så dei ikkje trekker til seg for mykje vatn. Finhakk ein stor lauk og steik han i olivenolje med to raspa fedd kvitlauk. La fisken trekke i vatn til han er møyr og kan flakast. (Ein fancy versjon dersom du nyttar lettsalta torsk, er å varme opp ei gryte extra virgin olivenolje til 85 grader og legge fiskefiletane i oljen til han er kald – då er fisken ferdig kokt. Har du naturelle torskefiletar, ha ei blanding av 90 gram sukker og 60 gram salt over dei i ein halvtime og skyl dei.) Finhakk ein raus handfull persille. Mos potetene og tilset den flaka fisken, persillen og to egg. Smak til med salt og pepar. Bland det heile godt saman og form massen til avlange bollar med to matskeier. Friter dei i nøytral olje som held 125 grader. Dei er ferdige på om lag to minutt, men ikkje legg i for mange om gongen. Server bollane varme, med sitronbåtar til å klemme over.

Et med liv og lyst, hald hovudet høgt og blikket fritt – og sjå fram til den dagen du sjølv er i Lisboa. Du kjem til å elske det.

Dagfinn Nordbø

Dagfinn Nordbø er tekstforfattar og satirikar.