Prøv Dag og Tid gratis

Kommentar

Når dei valdelege styrar lovtolkinga

I 2009 måtte regjeringa trekkje det slette framlegget om eit blasfemitillegg i paragraf 185, den såkalla rasismeparagrafen. I 2019 måtte politidirektøren trekkja ein ordre som bygde på hennar slette tolking av den same paragrafen.

Etter ordre frå politidirektøren freista kristiansandspolitiet å sløkkja ei brennande bok og stogga valdelege motdemonstranter på torget i byen laurdag 16. november.
Etter ordre frå politidirektøren freista kristiansandspolitiet å sløkkja ei brennande bok og stogga valdelege motdemonstranter på torget i byen laurdag 16. november.
Håvard Rem
Håvard Rem er journalist i Dag og Tid.
Publisert

For to veker sidan gav Politidirektoratet (POD) lokalt politi ordre om å nytta makt for å motverka skjemming av koranen under ein demonstrasjon i Kristiansand. Politidirektør Benedicte Bjørnland heimla ordren i si utvida tolking av den såkalla rasismeparagrafen (paragraf 185).

At ho tysdag vart tvinga til å trekkja ordren, minte om då regjeringa i 2009 måtte trekkja framlegget om å utvida same paragraf 185 med eit blasfemitillegg. I båe tilfella var justisministrane, Knut Storberget (Ap) den gongen og Jøran Kallemyr (FrP) no, med på framrykking og tilbaketrekking.

Det alvorlegaste i kristiansandsaka er motiva for POD-ordren, som liknar grunngjevinga for blasfemiframlegget til regjeringa i 2009: valdsfrykt.

Norsk konsekvensjuss

Bjørnland orsaka si feillesing av paragraf 185 med «kontekst»: valdelege religiøse i inn- og utland. Ein kontekst ho med fordel kunne ha vore merksam på, kjem her: Blasfemilovgjeving vert forma av to ulike rettsprinsipp – moraljuss og konsekvensjuss. Den fyrste forbyr handlingar som bryt med ei moralsk eller religiøs norm, og den sistnemnde forbyr handlingar som påviseleg har skadelege konsekvensar. Norsk lov har gått frå religiøst tufta moraljuss til sekulær konsekvensjuss.

Moraljussen ynskjer å skjerpa blasfemilovene, slik me ser i Pakistan, og i FNs menneskerettsråd (UNHRC), skipa i 2006, der press frå dei mange medlemslanda i Organisasjonen for islamsk samarbeid (OIC) i 2011 sytte for ein resolusjon som fordømde hån av religion.

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

sidene 2-3 håvard rem