Heim
Det tok meg tjue år å innsjå, og tretti år å vedgå: Oslo er ok.
I verste fall har hovudstaden vore ok i alle desse åra, sjølv dei med Frp i bystyret, utan at eg fekk det med meg. De ser det, at her i Dag og Tid-verda er Oslo liksom eit naudsynt vonde, eit vegkryss, ei rundkøyring, ei sentral, overprisa tomt. «Me skriv i Oslo, ikkje om Oslo, slik me skriv på nynorsk, ikkje om nynorsk.» Og så bortetter, sa me, og lengta heim.
Synet mitt på hovudstaden har sjølvsagt ikkje minst endra seg av at heimbygda, med åra, kjem meir og meir på avstand. Heime blir til sist der hatten heng, anten ein vil eller ikkje.
Då eg arva båt og fekk sjå byen frå sjøsida, hende noko meir. Då skein Oslo som eit Shangri-la! Med eller utan torsk i fjorden.
Endå meir hende med haldninga mi til hovudstaden då eg endeleg var gamal nok til – skamlaust – å skaffa meg elsykkel. Med sykkelen oppdaga eg Nordmarka og Lillomarka, og gjorde meg lommekjend frå Maridalen via Sørkedalen til Grua, frå Skytta til Harestua til Store Daltvuven og Katnosa, utan å vera nær asfalt. (Ski funka aldri for meg i Marka, eg kjøpte dei smørjefrie før smørjefrie ski fekk glid.) Frå sykkelen, på milevis med stigar og bilfrie grusvegar mellom blenkjande bade- og fiskevatn, innser eg at ingen by som eg kjenner eller har høyrt om, kan lokka med noko liknande.
På veg til denne innsikta, som om ikkje den skulle vera nok, og haugen på nok, oppdaga eg ein kald haust då Vestfjorden ved Sandvika fraus til, turskøyter. Skøyter gjev meining og retning til den elles trasige tida då sykkelen berre er transportmiddel. På turskøyter oppdaga og utforska eg Austmarka, Vansjø, Langen og ei mengd andre svære og tilnærma uregulerte vatn med stålis. På Vestlandet kjem snøen før isen, det er difor dei berre går på ski, stakkars.
Så, i jula blir eg heime. Heime i føkkings Oslo. Der var det sagt! Ein gong for alle.
Eg syklar heim til jul.
Jox
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det tok meg tjue år å innsjå, og tretti år å vedgå: Oslo er ok.
I verste fall har hovudstaden vore ok i alle desse åra, sjølv dei med Frp i bystyret, utan at eg fekk det med meg. De ser det, at her i Dag og Tid-verda er Oslo liksom eit naudsynt vonde, eit vegkryss, ei rundkøyring, ei sentral, overprisa tomt. «Me skriv i Oslo, ikkje om Oslo, slik me skriv på nynorsk, ikkje om nynorsk.» Og så bortetter, sa me, og lengta heim.
Synet mitt på hovudstaden har sjølvsagt ikkje minst endra seg av at heimbygda, med åra, kjem meir og meir på avstand. Heime blir til sist der hatten heng, anten ein vil eller ikkje.
Då eg arva båt og fekk sjå byen frå sjøsida, hende noko meir. Då skein Oslo som eit Shangri-la! Med eller utan torsk i fjorden.
Endå meir hende med haldninga mi til hovudstaden då eg endeleg var gamal nok til – skamlaust – å skaffa meg elsykkel. Med sykkelen oppdaga eg Nordmarka og Lillomarka, og gjorde meg lommekjend frå Maridalen via Sørkedalen til Grua, frå Skytta til Harestua til Store Daltvuven og Katnosa, utan å vera nær asfalt. (Ski funka aldri for meg i Marka, eg kjøpte dei smørjefrie før smørjefrie ski fekk glid.) Frå sykkelen, på milevis med stigar og bilfrie grusvegar mellom blenkjande bade- og fiskevatn, innser eg at ingen by som eg kjenner eller har høyrt om, kan lokka med noko liknande.
På veg til denne innsikta, som om ikkje den skulle vera nok, og haugen på nok, oppdaga eg ein kald haust då Vestfjorden ved Sandvika fraus til, turskøyter. Skøyter gjev meining og retning til den elles trasige tida då sykkelen berre er transportmiddel. På turskøyter oppdaga og utforska eg Austmarka, Vansjø, Langen og ei mengd andre svære og tilnærma uregulerte vatn med stålis. På Vestlandet kjem snøen før isen, det er difor dei berre går på ski, stakkars.
Så, i jula blir eg heime. Heime i føkkings Oslo. Der var det sagt! Ein gong for alle.
Eg syklar heim til jul.
Jox
Fleire artiklar
Stig Amdam og Ragnhild Gudbrandsen spelar hovudrollene i stykket av August Strindberg.
Foto: Magnus Skrede / Den Nationale Scene
Krigen mellom kjønna
Dødsdansen er eit ekteskapsdrama der komikken får for stor plass, men spelestilane utfordrar kvarandre på interessant vis.
Kina fyrer på alle sylindrane: Ingen bygger ut så mykje kolkraft som kinesarane gjer. Biletet viser eit kolkraftverk i Dingzhou i Hebei-provinsen.
Foto: Ng Han Guan / AP / NTB
Ein straum av problem
Straumforbruket i verda aukar framleis raskare enn fornybar kraftproduksjon. Kolkraftverk skal varme kloden i mange år enno.
Nana rise-Lynum er redaktør i Norsk Barneblad.
Foto: Per Anders Todal
Å gi barn det dei ikkje veit at dei vil ha
Norsk Barneblad vart skipa i 1887 og har kome ut kvart år sidan. Sist helg fekk Nana Rise-Lynum Målprisen frå Noregs Mållag for innsatsen som redaktør.
Den såkalla hysjpengesaka mot Donald Trump er inne i andre veke i retten i New York.
Illustrasjon: Jane Rosenberg / Reuters
Høgt spel i New York
Straffesaka som no går føre seg mot Trump, er den han har størst sjanse til å verte frikjend i. Og vert han det, kan saka òg gje han fleire veljarar, seier kommentator Jan Arild Snoen.
Frå markeringa av den internasjonale kvinnedagen i Oslo sentrum.
Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB
Bollestad sprer myter og faktafeil
Vi må skille mellom hva som skal løses av abortloven, og hva som skal løses andre steder.