Det vanta ikkje på presisjon, nystrokne uniformer, presise ordrar og høge hurrarop under paraden på Den raude plassen i Moskva måndag denne veka. Skulle ein døma etter det inntrykket ein fekk der, er den russiske armeen ein saumlaus mekanisme som kan setjast inn i alle krigar og hausta laurbær for den russiske staten.

Så går det altså føre seg – samstundes som dei paraderer i Moskva sentrum – ein open krig i Ukraina. Der har den russiske hæren gjort om lag alle feila og tabbane som det er mogleg å gjera. Både strategisk og taktisk står det pågåande felttoget til no fram som ein fiasko. Om ein skal vera litt slem, kan ein seia at alle dei fordomane som ein kunne ha mot Russland og den russiske staten, er blitt stadfesta bortimot kvar einaste dag sidan Putin-regimet sette i verk invasjonen 24. februar.

Langt meir samla

Det aller fyrste som slo feil, var at president Vladimir Putin og krinsen hans i Kreml sat fast i sine eigne førestillingar om Ukraina: Dei var overtydde om at Ukraina framleis var ein djupt splitta stat med eit nesten ikkje-eksisterande militært forsvar. Dette var rett i 2014: Då var den ukrainske statsleiinga lamma, og den ukrainske hæren hadde knapt meir enn 6000 kampklare mann under våpen.

No, åtte år seinare, var det ukrainske folket langt meir samla. Statsleiinga var i hendene på ein dynamisk president på 44 år, og hæren hadde ein kampstyrke på 150.000 mann. Og USA og fleire Nato land – inklusive Noreg – har i fleire år vore aktive i Ukraina med opplæring og oppbygging av militær kampkraft.

Denne informasjonen ser ikkje ut til å ha nådd fram til Putin, så utruleg det enn høyrast ut. Ettersom det òg ser ut til at Putin berre trekte inn nokre få personar i avgjerda om å invadera Ukraina, var det truleg berre nokre få – og feilinformerte – menn som la invasjonsplanane.

Vil falla saman

Desse planane blei lagde med det for augo at om ein berre går inn i Ukraina med store nok styrkar frå flest mogleg kantar, vil den ukrainske staten falla saman. Å setja opp noko stort system med etterforsyning av drivstoff, ammunisjon og mat til styrkane, vil ikkje vera naudsynt. Etter nokre dagar vil store byar som Kyiv, Kharkiv, Sumy, Mikolajiv og Mariupol ha overgjeve seg. Då kan den russiske hæren bokstaveleg talt leva av landet, det vil seia at ein kan ta føre seg av dei ressursane som er der, utan at ein treng å henta inn nye frå Russland.

Denne grunntanken for felttoget var feil. Men det var ikkje berre den russiske leiinga som tok feil. Såkalla informerte ekspertar har hevda at den amerikanske leiinga trudde det same. Kyiv og dei fleste store byane kom til å falla i hendene på Putin-regimet som ei mogen frukt. Då var det ikkje særleg lurt i vekene før invasjonen i februar å pumpa inn avanserte vestlege våpen til Ukraina. Dei ville jo, slik me såg det i Afghanistan i haust, berre falla i hendene på fienden.

Som alle no veit, førte ikkje den russiske slagplanen til at den ukrainske staten fall saman. Det han derimot førte til, var at fleire av dei russiske angrepsaksane blei omslutta av ukrainske styrkar med panserbrytande våpen. Så stor var den russiske arrogansen at dei ikkje lét panserkolonnane bli følgde av infanteristyrkar som kunne nedkjempa ukrainske motstandslommer.

Det er ikkje til å fatta at det var mogleg, men resultatet blei i alle høve at dei lette ukrainske styrkane kunne angripa panserkolonnane og herja nesten fritt med dei. Den dagen overlevande russiske soldatar fortel om det som skjedde, kjem me til å få mange forferdelege historier om det mislukka felttoget våren 2022.

Men det handlar sjølvsagt ikkje berre om arroganse og dumskap i toppleiinga. Det handlar òg om kva slags folk som fylte rekkjene i dei to hærane. Det ein no kan lesa ut av sosiale medium og lokalaviser i Russland, er at det er gutar frå Burjatia aust i Asia, frå Basjkortostan i det sørlege Ural og frå Kaukasus som er drepne i krigen. Få likkister ser ut til å ha kome til Moskva og St. Petersburg.

Med andre ord har det vore fattige gutar med låg utdanning som blei henta inn til den russiske hæren. Mot dei har det kome topp motiverte ukrainske soldatar som er blitt trena gjennom mange år av vestlege spesialistar. Også ukrainske heimevernsstyrkar har vore ein viktig del av den ukrainske suksessen. Fattige, redde og uutdanna gutar frå Burjatia har møtt dataspesialistar frå Kyiv utstyrte med panserbrytande rakettar. Det kunne ikkje gå bra.

Panserkrig i aust

Dei neste vekene og månadene går krigen inn i ein ny fase. Russarane vil prøva fyrst å riva sund dei ukrainske stillingane mot Donbas. Når dei er nedkjempa, er planen truleg å rulla frå aust mot vest og ta mest mogleg av Ukraina aust for elva Dnipro.

Om den planen lukkast, vil Putin ha teke mesteparten av det han meiner høyrer til Russland: For det fyrste den same austbreidda av Dnipro som tsar Aleksej erobra frå Polen i 1667, etter 13 år med krig. For det andre vil han ha det såkalla Nye Russland, området som Katarina II erobra frå Tyrkia etter to krigar på slutten av 1700-talet.

Det er liten tvil om at det blir ein forferdeleg krig, på line med fleire av slaga me såg under andre verdskrigen. Det ingen veit, er kor svekt den russiske hæren er etter nederlaga utanfor Kyiv og Kharkiv, i kva mon dei er i stand til å trena opp nye mannskapar og senda inn nye panservåpen og artilleri.

Til Ukraina strøymer det inn både lette og tunge våpen frå vest. Ukrainarane har dei siste vekene lukkast med å slå ut delar av det russiske artilleriet ved å kombinera informasjon frå dronar med presise, langtrekkande rakettvåpen. Men den russiske hæren har store mengder tungt artilleri, og det skal mykje til for å slå det ut.

Det einaste som synest sikkert, er at denne krigen vil halda fram i månader og år. Me står føre ein langvarig, seig konfrontasjon mellom Ukraina og Vesten på den eine sida og Russland på den andre.

Halvor Tjønn er forfattar, journalist og fast skribent i Dag og Tid.