JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Ei risikabel reise

Det omstridde Taiwan-besøket til Nancy Pelosi er i tråd med karrieren og personlegdomen hennar, meiner USA-kjennar Sofie Høgestøl.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Speaker Nancy Pelosi i parlamentet i Taipei i Taiwan 3. august 2022.

Speaker Nancy Pelosi i parlamentet i Taipei i Taiwan 3. august 2022.

Foto: Ann Wang / Reuters / NTB

Speaker Nancy Pelosi i parlamentet i Taipei i Taiwan 3. august 2022.

Speaker Nancy Pelosi i parlamentet i Taipei i Taiwan 3. august 2022.

Foto: Ann Wang / Reuters / NTB

5323
20220805

Samtalen

Sofie Høgestøl

jurist og USA-kjennar

Aktuell

Ny spenning

mellom USA og Kina

5323
20220805

Samtalen

Sofie Høgestøl

jurist og USA-kjennar

Aktuell

Ny spenning

mellom USA og Kina

peranders@dagogtid.no

Nancy Pelosi, speaker i Representanthuset i USA, besøkte denne veka Taiwan. Vervet som speaker kan liknast med stortingspresidenten i Noreg, og reisa har drive spenninga mellom Kina og USA til nye høgder. Sofie Høgestøl er USA-kjennar og førsteamanuensis i rettsvitskap ved Universitetet i Oslo.

– President Biden er neppe glad for dette besøket. Pelosi er ein person som gjer som ho vil?

– Ja, og somme meiner ho med dette går utanfor rolla til ein speaker. Forholdet mellom USA og Kina var spent frå før, men ho gjorde det altså likevel. Pelosi er 82 år og inne i sin andre periode som speaker. Ho har truleg berre eit halvt år att i toppolitikken. Det kan vere ein del av bakgrunnen for at ho gjer denne markeringa.

– Tolkar Pelosi rolla som speaker annleis enn det som er vanleg? Det ser ut som ho fører utanrikspolitikk på eiga hand?

– Dette er uvanleg, ja. Normalt er det Senatet og ikkje Representanthuset som driv mest med utanrikspolitikk i USA.

– Nancy Pelosi har lenge vore ein engasjert forsvarar av sjølvstendet til Taiwan?

– Ja, dette er eit engasjement ho har hatt i mange år. Og dette var kanskje siste høvet hennar til å gjere ei så tydeleg markering for Taiwan. Somme meiner at det er uheldig å gjere dette no, med den spente verdssituasjonen etter den russiske invasjonen av Ukraina. Kanskje vil Kina bruke dette som påskot for aggresjon mot Taiwan. På andre sida kan Pelosi meine at det er ekstra viktig å støtte Taiwan no, for å sende eit tydeleg signal til Kina.

– I 1991 besøkte ho Tiananmen-plassen og heldt fram eit banner som heidra demonstrantane som vart drepne der to år før. Feig er ho ikkje?

– Dette er ei svært tøff dame. Veldig få politikarar har klart å kome attende som speaker etter å ha gått av, det fortel noko om kampviljen hennar. Ho spela òg ei viktig rolle som speaker medan Trump var president, da var ho de facto leiar for demokratane i USA. Og som kvinneleg politikar i USA er karrieren hennar ganske unik. Ho er ei som tør å ta risiko og står for det ho trur på.

– Få politikarar er like krasse overfor Kina som Pelosi. Ho har òg teke opp undertrykkinga av uigurane og kallar den kinesiske politikken for eit folkemord?

– Omgrepet folkemord er alltid politisk brennbart. Det er det mest alvorlege brotsverket som menneske kan gjere, og om ein klassifiserer noko som folkemord, har det politiske konsekvensar. Ikkje mange brukar det om det som skjer med uigurane. Om ein meiner Kina er skuldig i folkemord, blir det vanskeleg å inngå samarbeid med kinesarane. Det er dessutan ein fagleg diskusjon om det er rett å bruke dette omgrepet om det som skjer med uigurane i Kina.

–?Nancy Pelosi har heilt sidan 1990-talet vore mot at Kina skulle få arrangere OL, og ønskte ein diplomatisk boikott av siste vinter-OL i Beijing. Statsleiarar som besøkte Beijing-leikane, hadde ikkje rett til å snakke om menneskerettar nokon stad, sa ho sist vinter. Det var klar tale.

– Ja, og ein politikar på hennar nivå som snakkar så tydeleg om Kina, er mangelvare. På eit vis har vi denne veka fått ein retur til det mange trudde skulle vere den store geopolitiske konflikten no, den mellom USA og Kina. Dette vart sett litt i skuggen da Russland invaderte Ukraina, men no er Taiwan på dagsordenen att.

– Pelosi står i ein tradisjon for utanrikspolitisk aktivisme. Kor kontroversielt er dette i Det demokratiske partiet?

– Det er vanskeleg å seie. Somme er glade for at ho tør å utfordre Kina og set søkjelys på menneskerettar. Andre meiner at dette ikkje er tida for slike stunt, sidan verdssituasjonen alt er spent. Men også mange republikanarar har vore opptekne av den veksande økonomiske og militære makta til Kina. Kanskje ikkje så mykje på grunn av menneskerettar, men fordi dei ser Kina som eit trugsmål mot USAs posisjon i verda.

– Taiwan-besøket til Pelosi er ikkje eineståande. Republikanaren Newt Gingrich drog til Taiwan medan han var speaker i 1997, utan at det vart like mykje rabalder.

– Det er ei viss tverrpolitisk semje i USA her. President Trump førte ei hard line overfor Kina, i alle fall retorisk. Og den amerikanske støtta til Taiwan er ikkje noko nytt. Men da Gingrich reiste, var situasjonen annleis enn i dag. Kina er mykje sterkare og har eit heilt anna medvit om si eiga rolle i verda enn i 1997.

– Mange leiarar i USA og andre vestlege land håpa lenge at økonomisk og kulturelt samkvem med Kina skulle dra landet i liberal lei. Men det ser ut til at skeptikarar som Pelosi har fått rett?

– Da eg budde i Singapore som barn på 1990-talet, var stemninga mykje meir optimistisk. Dei fleste trudde at når Kina opna opp økonomisk, skulle landet òg bli meir demokratisk. Så lenge den økonomiske utviklinga gjekk sin gang, var det berre eit spørsmål om tid før folkestyret skulle bløme. Men slik gjekk det ikkje. Det ytringsrommet som fanst, er no borte, og å snakke om menneskerettar i Kina er svært vanskeleg. I dag har den autoritære kinesiske modellen blitt eit alternativ til demokratiet. Og utan støtta frå Kina ville òg Putins Russland stått mykje svakare.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

peranders@dagogtid.no

Nancy Pelosi, speaker i Representanthuset i USA, besøkte denne veka Taiwan. Vervet som speaker kan liknast med stortingspresidenten i Noreg, og reisa har drive spenninga mellom Kina og USA til nye høgder. Sofie Høgestøl er USA-kjennar og førsteamanuensis i rettsvitskap ved Universitetet i Oslo.

– President Biden er neppe glad for dette besøket. Pelosi er ein person som gjer som ho vil?

– Ja, og somme meiner ho med dette går utanfor rolla til ein speaker. Forholdet mellom USA og Kina var spent frå før, men ho gjorde det altså likevel. Pelosi er 82 år og inne i sin andre periode som speaker. Ho har truleg berre eit halvt år att i toppolitikken. Det kan vere ein del av bakgrunnen for at ho gjer denne markeringa.

– Tolkar Pelosi rolla som speaker annleis enn det som er vanleg? Det ser ut som ho fører utanrikspolitikk på eiga hand?

– Dette er uvanleg, ja. Normalt er det Senatet og ikkje Representanthuset som driv mest med utanrikspolitikk i USA.

– Nancy Pelosi har lenge vore ein engasjert forsvarar av sjølvstendet til Taiwan?

– Ja, dette er eit engasjement ho har hatt i mange år. Og dette var kanskje siste høvet hennar til å gjere ei så tydeleg markering for Taiwan. Somme meiner at det er uheldig å gjere dette no, med den spente verdssituasjonen etter den russiske invasjonen av Ukraina. Kanskje vil Kina bruke dette som påskot for aggresjon mot Taiwan. På andre sida kan Pelosi meine at det er ekstra viktig å støtte Taiwan no, for å sende eit tydeleg signal til Kina.

– I 1991 besøkte ho Tiananmen-plassen og heldt fram eit banner som heidra demonstrantane som vart drepne der to år før. Feig er ho ikkje?

– Dette er ei svært tøff dame. Veldig få politikarar har klart å kome attende som speaker etter å ha gått av, det fortel noko om kampviljen hennar. Ho spela òg ei viktig rolle som speaker medan Trump var president, da var ho de facto leiar for demokratane i USA. Og som kvinneleg politikar i USA er karrieren hennar ganske unik. Ho er ei som tør å ta risiko og står for det ho trur på.

– Få politikarar er like krasse overfor Kina som Pelosi. Ho har òg teke opp undertrykkinga av uigurane og kallar den kinesiske politikken for eit folkemord?

– Omgrepet folkemord er alltid politisk brennbart. Det er det mest alvorlege brotsverket som menneske kan gjere, og om ein klassifiserer noko som folkemord, har det politiske konsekvensar. Ikkje mange brukar det om det som skjer med uigurane. Om ein meiner Kina er skuldig i folkemord, blir det vanskeleg å inngå samarbeid med kinesarane. Det er dessutan ein fagleg diskusjon om det er rett å bruke dette omgrepet om det som skjer med uigurane i Kina.

–?Nancy Pelosi har heilt sidan 1990-talet vore mot at Kina skulle få arrangere OL, og ønskte ein diplomatisk boikott av siste vinter-OL i Beijing. Statsleiarar som besøkte Beijing-leikane, hadde ikkje rett til å snakke om menneskerettar nokon stad, sa ho sist vinter. Det var klar tale.

– Ja, og ein politikar på hennar nivå som snakkar så tydeleg om Kina, er mangelvare. På eit vis har vi denne veka fått ein retur til det mange trudde skulle vere den store geopolitiske konflikten no, den mellom USA og Kina. Dette vart sett litt i skuggen da Russland invaderte Ukraina, men no er Taiwan på dagsordenen att.

– Pelosi står i ein tradisjon for utanrikspolitisk aktivisme. Kor kontroversielt er dette i Det demokratiske partiet?

– Det er vanskeleg å seie. Somme er glade for at ho tør å utfordre Kina og set søkjelys på menneskerettar. Andre meiner at dette ikkje er tida for slike stunt, sidan verdssituasjonen alt er spent. Men også mange republikanarar har vore opptekne av den veksande økonomiske og militære makta til Kina. Kanskje ikkje så mykje på grunn av menneskerettar, men fordi dei ser Kina som eit trugsmål mot USAs posisjon i verda.

– Taiwan-besøket til Pelosi er ikkje eineståande. Republikanaren Newt Gingrich drog til Taiwan medan han var speaker i 1997, utan at det vart like mykje rabalder.

– Det er ei viss tverrpolitisk semje i USA her. President Trump førte ei hard line overfor Kina, i alle fall retorisk. Og den amerikanske støtta til Taiwan er ikkje noko nytt. Men da Gingrich reiste, var situasjonen annleis enn i dag. Kina er mykje sterkare og har eit heilt anna medvit om si eiga rolle i verda enn i 1997.

– Mange leiarar i USA og andre vestlege land håpa lenge at økonomisk og kulturelt samkvem med Kina skulle dra landet i liberal lei. Men det ser ut til at skeptikarar som Pelosi har fått rett?

– Da eg budde i Singapore som barn på 1990-talet, var stemninga mykje meir optimistisk. Dei fleste trudde at når Kina opna opp økonomisk, skulle landet òg bli meir demokratisk. Så lenge den økonomiske utviklinga gjekk sin gang, var det berre eit spørsmål om tid før folkestyret skulle bløme. Men slik gjekk det ikkje. Det ytringsrommet som fanst, er no borte, og å snakke om menneskerettar i Kina er svært vanskeleg. I dag har den autoritære kinesiske modellen blitt eit alternativ til demokratiet. Og utan støtta frå Kina ville òg Putins Russland stått mykje svakare.

– Dette er ei svært tøff dame.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss

BokMeldingar
Odd W. Surén

Orda mellom oss

Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.

Teikning: May LInn Clement

Ord om språkKunnskap
Kristin Fridtun

«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Foto: Ole Berg-Rusten / NTB

Samfunn
Eva Aalberg Undheim

Eit spørsmål om kontroll

I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis