Eg sit i sofaen med laptop-en på fanget.

– Har du ikkje slått på TV-en, spør husværekameraten.

Eg ser så vidt opp, har ikkje tenkt på at dei 40 tommane med skjerm på bordet eksisterer. Netflix har teke over og i same slengen teke innersvingen på filmkopipiratane og hackarane i verda. Med auka strafferamme for ulovleg nedlasting, og framlegg frå den norske regjeringa om ny straff for å sjå film ulovleg på nett, må dei finne på noko nytt. Dei tek filmen til fange.

Men då nettserien Orange Is the New Black vart offer for gisseltakande filmpiratar, sat ikkje Netflix-teamet gråtande på telefonen for å få levert attende sin kjære uskadd. Dei nekta å betale. Og på den internasjonale Filmfestivalen i Cannes i år, var det ikkje terrorangrep som åleine truga filmfestivalen. To av hovudfilmane var nemleg finansierte av Netflix, og får etter fransk lov ikkje visast på kino i Frankrike i det heile. Men dette er jo berre film, tenkjer vi. Har det så mykje å seie?

På 90-talet fanst det ikkje ein unge som ikkje fekk servert regla «Du vert heilt firkanta i auga!».

Amerikanske forskarar reknar med at småborn heilt ned i seks månader, får ein halv time med underhaldning frå skjerm om dagen.

90-talet markerte òg byrjinga på TV-mangfaldet som no nærmar seg best før-datoen. Kvar tredje TV-sjåar er over 60 år, melde Aftenposten i fjor. Og når over to tredeler av mediebrukarane brukar nettenester for å sjå film og seriar, er den tradisjonelle TV-en på startstreken av pensjonisttilværet, i lag med sjåarane sine.

Men skjermen har makt. Dagens bruk gjer foreldre fråverande, trugar med å øydeleggje både forholdet foreldra har til borna, og søvnmønsteret til tenåringane våre, ifølgje forskning.no.

Sist eg fekk høyre at auga mine nærma seg same fasong som skjermen, hadde eg sett ein halv sesong av Netflixserien Orange Is the New Black på under ein dag. Eg var ikkje barn lenger. Og då serien fekk sekken over hovudet og pistolen mot panna, var det sjåarane som gret.

– Skulle ikkje serien visast til planlagd dato, hulka dei over nettsambandet.

Men når juni kjem, og eg ikkje lenger står i fare for å få bot om eg ser dei ulovleg utlagde episodane, går sesongen jamvel ned på høgkant.

Mone Celin Skrede er praktikant ved Nynorsk Avissenter.