Arbeidarpartiet

Eva Aalberg Undheim

eva@dagogtid.no

Arbeidarpartiet gjer det stadig verre på meiningsmålingane og kan kome til å gjere sitt dårlegaste kommuneval nokosinne. Kaia Storvik er ansvarleg redaktør i Agenda Magasin, som er eigd av forlag Res Publica og tankesmia Agenda, som igjen er deleigd av LO. Ho meiner mykje av forklaringa ligg utanfor Arbeidarpartiet sjølv, i veljartrendar.

– Over heile Europa og verda ser vi at dei store breiddepartia tapar veljarar. Det skjer òg i Noreg. Det er ingen som heilt veit kvifor, men mykje av grunnen er nok at folk er utolmodige i spørsmåla dei er opptekne av og røystar på nye og spissare småparti. Det å ha parti som får over 30 og 40 prosent av røystene, slik situasjonen har vore med dei sosialdemokratiske partia i Norden, sånn er det ikkje lenger.

– Men Høgre ser ut til å ha klart seg betre i posisjon enn kva Ap gjer i opposisjon?

– No går det ikkje så veldig bra for Høgre heller, tvert imot. Dessutan må vi hugse at Ap gjorde eit uvanleg godt kommuneval i 2015, så det er ikkje overraskande at partiet går tilbake, men det er klart det tapar mykje. Ser vi på heilskapen, er det likevel lenge sidan regjeringspartia hadde fleirtal på nasjonale målingar, så veljarane flyttar seg i sum vekk frå det blå regjeringsprosjektet.

– Er det ingenting Ap sjølv kunne gjort betre, slik du ser det?

– Jau, sjølvsagt, når eit parti mistar veljarar, gjer det jo noko feil. Men jamført med den førre valkampen til Ap, før stortingsvalet, som var svært dårleg på mange måtar, er det ikkje så lett å peike på enkeltting som er feil eller mislukka no. Men det vi ser mange stader, og særleg i Nord-Noreg, er at det over tid har føregått ei ganske ekstrem sentralisering. Og der trur eg mange opplever at Ap ikkje har vore på lag med dei.

– Kvifor ser vi ikkje noko grasrot- eller ordføraropprør i partiet?

– Det kan vere fordi det har vore relativt brei semje om den politikken i Ap. I ein del av sakene har Ap òg vore i mellomposisjon: skeptiske, men ikkje like mykje imot sentraliseringa som andre. Det bleiknar mot den tydelege motstanden frå til dømes Sp.

– Kva gjer det med identiteten til Ap at det er i ferd med å verte eit mellomstort parti?

– Inntrykket mitt er at Ap har vorte eit mykje opnare parti, som har større respekt for samarbeidspartnarane sine, og som er betre til å finne løysingar saman med andre. Det er ei stor endring frå då dei gjekk inn i det raudgrøne prosjektet i 2005.

– Det vert sagt at alle viktige konfliktliner i norsk politikk har gått gjennom Ap. Vert det framleis mogleg no når partiet er mellomstort?

– Eg er ikkje samd i at alle konfliktliner har gått gjennom Ap. Partiet har alltid hatt ein tydeleg posisjon for ein brei og god velferdsstat som er gratis for alle, for progressiv skattepolitikk og rettvis fordelingspolitikk og for arbeid til alle og rettar om ein mistar arbeidet.

– Men i saker som klima versus olje, stat versus marknad og i EU-spørsmålet?

– Det trur eg kjem til å halde fram. Ap kjem aldri til å verte eit nisjeparti eller gå veldig langt til høgre eller venstre.

– Ser du klare lineval partiet kan gjere?

– Ap ligg framleis an til å verte Noregs klart største parti, så jamført med oppskrifta til alle dei andre partia, er Ap si betre. AUF triumferte i skulevalet, dei fekk meir enn dobbelt så mange røyster som det nest største partiet. Ap gjer det dårlegare enn venta, men framleis best i Noreg, ser det ut som. Kanskje handlar det òg om at vi må ha ein diskusjon om kva som er eit godt valresultat i vår tid.

– Ap-politikarar i Kommune-Noreg er spurde om kven dei meiner er mest aktuelle til å verte neste leiar i Ap. Svara fordeler seg nesten likt mellom Raymond Johansen, Trond Giske, Bjørn Skjæran og Hadia Tajik. Er partiet så splitta?

– Det er ingen som helst leiardebatt i Ap, så eg trur ikkje spørsmålet vert sett på som særleg relevant. Jobben er oppteken, så det er heilt naturleg at det per no ikkje finst nokon naturleg arvtakar. Det er heller ikkje enorme politiske skilnader mellom dei fire kandidatane. I snittet av politiske saker, meiner dei mykje det same. Så kjem det jo på eitt eller anna tidspunkt til å kome ein diskusjon om neste leiar, men når den tid kjem, trur eg landskapet ser veldig annleis ut.

– Trur du Støre vert statsminister i Noreg?

– Ja. Med utgangspunkt i målingane i dag, ser det ut som den raudgrøne blokka kjem til å vinne neste stortingsval, og då vert Støre statsminister.