Rock

Jason Isbell:

The Nashville Sound

Southeastern/Border

Rock

House
and Land:

House and Land

Thrill Jockey/Border

Kanskje Cumberland-passet berre sluker deg heil, spekulerer gruvearbeidarsonen og forteljaren i «Cumberland Gap», andresporet på Jason Isbells flotte The Nashville Sound: «Maybe the Cumberland gap just swallows you whole.»

Der delstatane Kentucky, Virginia og Tennessee møtest, finn du Cumberlandfjella, i Appalachane, det gigantiske komplekset av fjellkjeder som har slik ein sentral plass på det nordamerikanske kartet – du kan følgje det frå Newfoundland til hjartet av sørstatane i Alabama.

Området har vore ein sentral historisk arena, før og gjennom borgarkrigen (1861–1865) og fram til i dag. Her finst det stiar og vegar som er godt nedtrakka, og godt mytologiserte også: Gjennom det smale passet Cumberland Gap vandra indianarane, og deretter dei såkalla pionerane, inntrengarar som tenkte på seg sjølve som busetjarar i «ville vesten».

Rik musikktradisjon

Appalachane er også kjende for ein rik musikktradisjon. Somme vil kanskje ha høyrt Woody Guthrie synge ein gammal folketone kalla «Cumberland Gap». Når Isbell zoomar inn same område sytti år seinare, er det andre lagnader han vil peike på. I den harmdirrande songen hans er det den djupaste desperasjonen som gjer seg gjeldande, den som tilhøyrer eit menneske som fôrar seg på pillar og sprit, i keisemd og nederlag. Isbell kidnappar eit topos og gjer om på det – «Cumberland Gap» endar opp med å verte eitt av fleire diagnostiske nedslag på The Nashville Sound som sirklar inn Trumps USA og forgreiningane dette har bakover tiåra.

The Nashville Sound er Isbell på sitt beste, fullt på høgd med Springsteens finaste songar frå The River-perioden – fleire låtar sender tankane i den retninga, ikkje minst den godt skildra angsten i «Anxiety» eller den famlande nærleiken i «If We Were Vampires».

Tidlause songar

Der Isbell formar om tropar og tonar frå Appalachane og plasserer dei i eit meir eller mindre samtidig rockeuttrykk, er duoen House and Land, som rommar multiinstrumentalistane Sally Anne Morgan og Sarah Louise Henson, meir for tradisjonalistar å rekne, utan at dei er puristar heller. House and Land er merkt av ein reindyrka nærleik til stadbundne musikalske kjelder som forpliktar, men også inspirerer. Songane på albumet er markant tidlause, dei svever over generasjonar, og tilskriv seg slik eit eige overblikk og ein eigen visdom.

Det gnistrar i felestrengane på begge desse Appalachia-utgivingane, som er så ulike, men likevel så nære kvarandre i tid og rom.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.