Rock

Bright Eyes:

Down in the Weeds, Where the World Once Was

Dead Oceans

At Marianegropa med sine vel elleve kilometer er jordas djupaste havgrop, det hugsar eg faktisk heilt frå skuledagane, sjølv om eg meir enn éin gong har vorte nøydd til å finne fram eit kart for å kunne plassere området i det vestlege Stillehavet.

Ein fantastisk lektor som gjorde geografitimane til ein leik, makta å formidle kor overveldande det kan vere å finne ut av korleis ting heng saman, som til dømes dette at to plater i havbotnen møtest og vert til ei grop.

Til alle tider har mennesket retta blikket opp mot himmelkvelven og stjernene som funklar i det fjerne, for ei erkjenning om at den menneskelege eksistensen er så liten i det store biletet. Men det å lære om dei massive djupnene under bølgjene, og dei perspektiva som opnar seg om ein først skal byrje å tenkje på ei geologisk tidsrekning, kan ha noko av den same effekten.

Symbolikk

Er det rart det vert kunst av slikt? Og har eit slikt blikk nokon gong vore viktigare? Marianegropa omgir seg også med ein eigen symbolikk, og det overraskar ikkje at songpoeten Conor Oberst no har peila seg inn på denne. Idet «Mariana Trench», eit nøkkelspor på det tiande albumet frå Bright Eyes, Down in the Weeds, Where the World Once Was, nok ein gong dundrar ut av høgtalaren, tenkjer eg at han treffer godt med det.

At utarminga av naturressursar er uløyseleg knytt til konsum og økonomisk vinning, er eit tema i songen, som skildrar «selfishness as currency». «Mariana Trench» kulminerer i ei oppmoding om at kvar og ein av oss må følgje «pengesporet» for å finne skurken: «Look out on that ever-widening money trail».

Innfrir

Det har gått ni år sidan førre utgiving frå Bright Eyes, og Down in the Weeds, Where the World Once Was svarar til forventningane. Albumet ber i seg ekko frå bandets rastlause, men også konsekvente diskografi, som har variert frå akustisk folk til digitalt programmert keyboardmusikk til orkestrale krumspring og dermed reflektert stadig nye impulsar frå multiinstrumentalistane Mike Mogis og Nathaniel Walcott.

Når dei tre no kom saman igjen som Bright Eyes, skifta dei metode og arbeidsmåte. Dei nye låtane er i høgare grad eit resultat av eit samarbeid dei tre imellom enn før, då Oberst nok har hatt første og siste ordet, og det set eit forfriskande, nytt preg på plata. Elles sirklar songane som før rundt ulike eksistensielle kriser, emosjonelle så vel som politiske, av individuell eller kollektiv art, og «Mariana Trench» er ikkje åleine om å kjennest akutt forankra i den historiske augneblunken vi er midt i.

Det er ikkje til å komme forbi at eg tilhøyrer ein generasjon som utgjer ein vesentleg del av Bright Eyes-lyttarane, og særleg eit album som I’m Wide Awake, It’s Morning (2005) var viktig for meg (i den grad at eg lytta gatelangs, fall ned ei trapp då eg skulle hoppe fram til favorittlåten «Lua» og enda opp på legevakta med ni sting). Musikken var så engasjerande, anten han var innretta mot politikk, kjærleik eller kva det no var Obersten brann inne med, og måtte få ut. Med Down in the Weeds, Where the World Once Was er gneisten der, igjen.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.