Lydbok

Jeff Tweedy:

How To Write One Song

Penguin

Americana

Wilco:

Summerteeth (Deluxe Edition)

Rhino

Americana

Jeff Tweedy:

Love is the King

DBPM

Du treng ikkje å lese mange sidene av How To Write One Song, haustens bok av Wilco-frontmann Jeff Tweedy, før du forstår at ho dreier seg om så mykje, mykje meir enn det tittelen lovar. Faktisk har forfattaren gode råd å by på for alle som har vurdert å setje av nokre minutt kvar dag til ein eller annan skapande aktivitet, for alle som har lyst til å lage noko. Det er mange.

Mest av alt lèt formålet til å vere å avmytologisere den kreative prosessen, for det nyttar jo ikkje berre å setje seg ned og vente på den store inspirasjonen. Kreativt arbeid krev også si form for disiplin, men Tweedy insisterer på at det ber med seg uventa frukter, sjølv utan den største innsatsen. Det finst rutinar, det finst verktøy, og om du klarar deg fem minutt utan telefonen, er du alt godt i gang, refsar Jeff, litt mildt og litt strengt på ein gong.

Musikalsk identitet

Dei siste dagane har eg gått rundt i bergensgatene med Tweedy på øyra, for How To Write One Song fungerer rett ypparleg som lydbok, lesen av forfattaren sjølv. Dermed har dei uunngåelege refleksjonane hans kasta lys på både Wilco-boksen som kjem ut om ei vekes tid, som eg også har fått lytte til, og soloutgivinga Love Is The King, som Tweedy gav ut for nokre dagar sidan.

Summerteeth (1999), som no kjem i ei utvida deluxe-utgåve, representerte ei ytterlegare utviding av Wilcos musikalske identitet, og fekk romme klassiske, poporkestrale grep, i tillegg til miksen av country og rock som prega Being There (1996), ikkje minst takka vere dåverande medlem Jay Bennett, som då hadde ein prominent plass i bandet, både som musikar og som medkomponist. Fleire av songane på albumet har gått inn i standardrepertoaret i konsertsamanheng, til den grad at det nesten er vanskeleg å tenkje seg Wilco utan dei.

Tweedy hadde prøvd ut fleire av låtane i akustiske soloversjonar på Chicago-klubben Lounge Ax i eit par års tid før Summerteeth kom ut, og boksen som kjem denne hausten, byr på strippa demoversjonar så det held, og eit ruskete, rått, radiosendt konsertopptak frå ein platebutikk i mars 1999. Den kreative prosessen han skildrar i boka, vert illustrert med dette omfattande materialet, og nyutgivinga vert ei påminning om kor sterkt Tweedy skein som låtskrivar då Summerteeth kom ut – han stod fram med ei heilt ny kraft. Plata har halde seg utruleg godt.

Inspirerande

Haustens soloplate frå Tweedy, Love is the King, er til liks med boka laga sidan pandemien kom over oss alle, og er eit produkt av det kreative regimet han innrettar kvardagen sin med, skildra godt i How To Write One Song. Det kviler noko direkte og upretensiøst over songane, og også ein liketil sjarm, i eit strippa, småskeivt countryuttrykk der ein herleg, skeiv elektrisk gitar får romsleg med plass. Albumet er ikkje heilt på nivå med Warm (2018), som ikkje stod tilbake for det Tweedy har laga med Wilco dei siste åra, og vel så det.

Det er ein heilskap i måten Tweedy forvaltar rolla si på, anten han rotar i arkivet, fortel om arbeidet sitt, eller syng sine nye songar, som er forankra i det audmjuke medvitet hans om den plassen han har fått i livet til lesaren og lyttaren, og det er både inspirerande og instruktivt å lytte – til både forteljaren og songaren.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.