Det Norske Teatret, Scene 2

Kjetil Bang-Hansen og Svein Tindberg:

Gudspartikkelen

Omsett av Inger Johanne Sæterbakk
Regi: Kjetil Bang-Hansen
Scenografi: Milja Salovaara

Tospannet Svein Tindberg og Kjetil Bang-Hansen har gjennom år no sett fokus på det religiøse livsaspektet i ei opplyst tid, med framsyningar bygde på historisk forkynnande materiale. Førre produksjonen, Abrahams barn, var ei utforsking på kor samsvarande eller ikkje samsvarande dei ulike religionane er.

No har dei laga nok ein monolog for Tindberg, som set spørjeteikn ved kor samsvarande eller ikkje samsvarande det er å tru på vitskap og/eller guddom. Utgangpunktet for tittelen er oppdaginga av det såkalla bosonet, partikkelen som er mindre enn atomet og dermed opphav til all materie. I visse samanhangar er dette fenomenet halde som ei endeleg samansmelting av guddom og vitskap. Men kva så?

Funderingar

Denne gongen er det ikkje snakk om dramatisering av religiøse skrifter. Svein Tindberg kjem inn i ein dekorativ haustfarga scenografi, med mellom anna ein sjeselong og eit uttørka tre pynta med ein raud flosshatt. I denne ramma, utan å bruke scenografien noko særleg, snakkar han til oss om dilemmaet med å vere rasjonalist og samstundes lengte etter heilagdom.

Innimellom funderingar på korleis dei nobelprisvinnande vitskapsmennene Bohr, Einstein og andre har påverka verdshistoria, gjev Tindberg oss tilsynelatande heilt personlege syn på korleis eit vanleg menneske, eller ein skodespelar, kan sjå på alt det uløyste. Eit nøkkelspørsmål han stiller seg, er: Viss det ikkje fanst noko som helst, ingen ting, før the big bang, kva var det då som eksploderte?

Utfordring

Sjølvsagt er det mykje her vi alle tenkjer på, ofte, og det er, no som før, fascinerande å gje seg over til Tindbergs varme og uanstrengde scenepersona. Men denne typen teater har ei spesiell utfordring: Når ein skodespelar bruker seg sjølv og si private røynsle på scenen, trengst det eit naudsynt minimum av distanse. Når Tindberg fortel om eit gripande møte med ein ven og får melodramatisk gråt i røysta, vert det faktisk teatralsk, grensande til smaklaust. Og teatralsk er jo nett det ein ikkje må vere i teateret. Denne smertegrensa har både Tindberg og andre kjendisskodepelarar vore farleg nær ved fleire høve, og det er ei grense dei lyt vare seg for.

Generelt er det òg den vanskelege semisjangeren teater/kåseri som hemmar overtydingseffekten denne gongen. For nokre år sidan sette Bang-Hansen opp eit fjetrande stykke om eit møte mellom Sigmund Freud og C.S. Lewis, eit klårt apropos til det han no presenterer. Hadde han skrive eit stykke om eit drøymt møte mellom Svein Tindberg og Albert Einstein, kunne kan hende problematikken nådd større høgder.

Bent Kvalvik

Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.