Det Norske Teatret, Scene 3

Nis-Momme Stockmann:

Det såkalla heisstykket

Omsett av Astrid Sverresdotter Dypvik
Regi: Peer Perez Øian
Scenografi, kostyme og teiknar: Katarina Caspersen

Det er fint å kunne ta imot ny dramatikk som er både velsnikra og meiningsfull. Ut frå førehandsomtalene av Det såkalla heisstykket, eit oppsett med to herrar som er på veg til eit møte dei ikkje veit kva inneber, og så stoggar dei i heisen, tja, det kan jo fort få tankane til å fly til både Kafka og Beckett og andre. Men vi merkar snart at dette er teater som står på eigne bein.

Dei to herrane, spela av Kyrre Hellum og Carl Martin Eggesbø, er plasserte i ein scenografi som berre varleg rissar opp det innestengde rommet, mot ein vegg med stendig skiftande, rørleg grafikk, og mot ein tredje skodespelar (Ellen Birgitte Winther), stasa opp som ei blanding av selskapsvertinne og diskjockey, som kommenterer handlinga frå utsida og stundvis «høyrespelar» bipersonar utanfor heisfengselet.

Maktkamp

Dei to er i utgangspunktet både yrkesstolte og altfor forfengelege til å få panikk, men det er typisk at dei møter den usikre og trugande situasjonen med å gå i maktkamp mot kvarandre. I underteksten på dei finurlege dialogane konfronterer dei kvarandre – og oss – med omgrepa ansvar og ansvarsløyse.

Dei jobbar som små kontoristar i eit gedigent våpenfirma, men er berre opptekne av sin eigen karriere, ikkje av kva industri dei bidreg til. Komiske og provoserande er òg meldingane dei to får over høgtalar frå sjefskontoret: inga trøyst, ingen hjelpetiltak, men berre kjeft og nye ordrar.

Herrane vert meir og meir desperate. Den eine skader seg og kan ikkje stanse blodet av di han er blødar, den andre vert akutt trengande og bæsjar til slutt på golvet. Mot slutten slåst dei og går inn for å drepe kvarandre for å vere åleine om å bruke opp oksygenet.

Glitrande innsats

Kyrre Hellum og Carl Martin Eggesbø gjer glitrande innsats i rollene. Dei held oss heile tida i spenn mellom det ukomfortable og det spinngalne komiske. Intenst til stades er òg Ellen Birgitte Winther i «utanfor»-rolla, sjølv om denne funksjonen i stykket til tider kan verte litt for overtydeleg forklarande. Sluttsekvensen er noko for langdryg. Når vi skjøner korleis dette skal ende, varer stykket enno i tjue minutt.

Men i alt vesentleg er dette ei sterk, strålande framsyning. Trass i mykje ubehageleg ettertanke er vi glade når vi går ut av salen.

Bent Kvalvik

Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.